"Yéngi Tangliqlar" Téliwiziyisi Xitay Hökümitining Mahiytini Échip Tashlidi

Muxbirimiz Gülshen Abduqadir
2009-09-09

Bash shitabi amérikining nyuyork shehirige jaylashqan yéngi tangliqlar téliwiziye istansisi xitayche, éngilizche,yaponche, rusche qatarliq 17 xil tilda dunyagha anglitish béridighan, kanada, asiya, yawrupa we yéngi zélandiye qatarliq jaylarda tarmaq istansiliri bolghan xelqaradiki muhim axbarat wastilirining biri.


Bu téliwiziye istansisining asasiy meqsiti xitay kommunst hakimyitining asasliq mahiytini gherb dunyasigha anglitish we xitayni qanun tüzüm bilen dölet idare qilidighan démokratik bir döletke aylandurush üchün xizmet qilishtin ibaret.

5 - Iyul ürümchi weqesi yüz bergendin kéyin, yéngi tang sulaliqlar télwiziye istansisi weqe heqqide biterep meydanda turup,köpligen hewer maqalilarni élan qildi buning ichide,bu télwiziye istansisining riyasetchisi shitaw riyasetchiligide hitayche ishlengen, 5 - Iyul ürümchi weqesige béghishlanghan 'bügünki muhim nuhta'progirammisi tilgha élishqa erziydighan progirammilarning biri.

Riyasetchi shitaw progirammisini mundaq bashlaydu. Hörmetlik telwizor körgüchiler hitayda élip bérilghan wetenperlik terbiyisi yekshenbe küni biguna puhralarni oqqa tutush bilen hulasilandi .Nime üchün bundaq deymiz chünki hemminglar entirnit we bashqauchur wastiliri arqiliq körüp turuwatqininglardek 5 - Iyul küni yüz bergen ürümchi weqeside hitay hökümiti namayishchilarni oqqa tutti. Nime üchün hitay hökümiti namayishchilarni shunche téz oqqa tutalidi yeni weqe shu küni yüz bérip shu küni qol salalidi ?bu hitay hökümitining uzun yillardin buyan élip barghan kishilerning kallisini qalaymiqanlashturush mehsididiki sahta wetenperwerlik terbiyisi bilen zich munasiwetlik.

Bügünki muhim nuqta progirammisining riyasetchisi shitaw uyghurlarning hazirqi rial ehwalini mundaq tehlil qilidu.11 - Séntebir weqesi yüz bergendin kéyin,hitay hökümiti meyli qandaq ehwal yüz bérishidin qeti nezer ugyhurlar hökümetke bolghan azraqla narazilighini ipadilisimu uni terorizimgha baghlap bir terep qildi.Undin bashqa uyghurlargha munasiwetlik herqandaq mesilini milli bölgünchilikke baghlap bir terep qilishqa tirishti.

Riyasetchi shitaw shinjiang uyghur apytunum rayunluq hökümetning 5 - Iyul weqesige tutqan pozitsiyesini mundaq tehlil qilidu.Aptunum rayunluq hökümet nahayiti tézlikte ahbarat élan qilish yighini chaqirip, 140 adem öldi,828 adem yarilandi,ziyangha uchurghan mashina sani 261 dane,kocha aptuwuzi 190, taksi 10 dane wahakaza didi....

Bu sanliq melumatlarning élan qilinishi intayin téz bolup,hitay hökümitining hemma uchur wastilirini qattiq konturul qilghan ehwal astida weqeni bundaq chongaytip körsütüshtiki mehsidi henzular könglide uyghurlar herqandaq qalaymiqanchiliqni mehsetsizla peyda qilidighan millet digen idiyini shekillendürüshtin ibaret.Shu küni kechte hitay eskerlirining namayishchilarni oqqa tutqan chaghdiki oq awazi hemme yerge éniq anglinip turghan.

Shu küni yene aptunum rayunluq hökümetning reisi nur bekri telwiziye nutqi sözlep bu weqeni dewlet ichi we sirtidiki milli bölgünchilerning mehsetlik, pilanliq halda élip barghan urush, chéqish, bulash weqesi sep atidi. Héchqandaq delil ispatsiz, héchqandaq tekshürüshsiz, we hichqandaq chüshenche bérilmigen ehwal astida,weqe bügün yüz berse etisi ettigendila özi bilen özi weqening harektirini békitiwetti mana bu partiyening eng uluqlighi, mana bu pertiyening eng alahidiligi.

Bügünki qizziq nuhta progirammisining riyasetchisi shitaw hitayda ilgiri 5 - Iyul weqesige ohshash herketlerdin 89 - Yilidiki tienenmin oqughuchilar herkiti,we 99 - Yilidiki falungong herkitidimu hitay hökümitining puhralarni oqqa tutqanlighinimu tilgha élip ötidu.

Riyasetchi yene ehlaq we milletler öz ara bir birini hörmetlesh emelge ashmighan jemiyette wetenperwerlik terbiyesining qirghinchiliq qoraligha aylinip qalidighanlighini otturgha qoyghan.

Igelleshlerge asaslanghanda, yéngi tang sulaliliqlar télwiziye istansisi tarqatqan 5 - Iyul ürümchi weqesi heqqidiki hewer we mehsus progirammilar, chong quruqluqtiki hitay teshwiqatliri weqeni burmilap teshwiq qiliwatqan bir sharaitta, weten ichi sirtidiki hitaylar we chtelliklerge hitay kommunst hakimyitining omumi mahiytini toghra körsütüp bérishte muhim ehmiyetke ige iken.

Menbe: http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/yengi-tang-telewiziyisi-09092009194738.html/story_main?encoding=latin