Ürümchide Bixeterlik Tedbirliri Qattiq Bolmaqta
Muxbirimiz Jüme
2009-09-08

Xitay puqralirining yekshenbe küni ürümchide yene namayish qilghanliqi ilgiri sürülmekte. Yerlik xitay hökümiti 7 - Séntebir düshenbe küni ürümchide herbiy halet yürgüzgen idi.



Süret, ürümchi kochilirining biride bir xitay eskiri, xitayning 60 yilliqini tebriklesh teshwiq taxtisining yénidin ötüp kétiwatqan körünüsh.

Xitay hökümiti herbiy haletning bügün bikar qilinghanliqini uqturghan bolsimu, emma ürümchi kochilirida yenila küchlük bixeterlik tedbirliri élinghan.

Kochida piyade yürüsh cheklengen
2 - Awghusttin buyan, ürümchining ehwali qayta jiddiyleshken bolup, ürümchining bezi jaylirida kochida piyade yürüsh cheklengen. Bu xildiki chekleshning ürümchide düshenbe küni herbiy halet yürgüzülüshtin ilgiri yolgha qoyulghanliqi ilgiri sürülmekte.

Halbuki, chekleshning ürümchining yene qaysi rayonlirida yürgüzülgenliki hazirche melum emes. Biz igiligen xewerlerge qarighanda, ürümchidiki barliq aliy mektep oqughuchiliri mekteptin sirtqa chiqmasliqqa buyrulghan.

Ürümchining döngköwrük rayonida yashaydighan bir sheher puqrasi özining bir nechche kündin béri sirtqa chiqmighanliqini, kochida piyade yürüsh cheklengenlikini bildürdi. Bu uyghur ziyaliysi her éhtimalgha qarishi nam sheripini ashkarilashni xalimidi.

Shpiris hujumliri "térrorluq" dep körsitilmekte
Melum bolushiche, ötken hepte jeryanida ürümchide namelum kishilerning okul yingnisi bilen bashqilargha hujum qilish hadisisi körüngen. Xitay hökümet dairiliri hujumchilarning uyghur ikenlikini ilgiri sürgendin idi. Xitay hökümiti ürümchide sadir bolghanliqi ilgiri sürülüwatqan namelum yingne hujumlirini "térrorluq" dep körsetmekte.

Shinxua axbaratida otturigha qoyulushiche, uyghur aptonom rayonluq jamaet xewpsizlik nazariti 8 - Séntebir axbarat élan qilip, yingne hujumlirining " térrorluq" hujumlirigha yatidighanliqini ilgiri sürdi.

Nazaret xadimi du shintaw: " mezkur hujumlar zorawan térrorluq jinayetlirining sheklini alghan" dédi

"Fransiye 24" téléwiziyisi qanili muxbiri stéfén jangning béyjingdin bergen mulahize xewirige qarighanda, 2 - Séntebirdin buyan ürümchidiki xitay puqralar jemiyet bixeterliki we yerlik hökümetning 5 - Iyul ürümchi weqesini bésiqturushi we undin kéyin qollanghan xewpsizlik tedbirlirige razi bolmay namayish qilghan.

Xitay hökümiti: namayishlarda 5 adem öltürülgen
"Xitaylar hökümetning namayishta mesuliyiti barlarni jazalash qedimining intayin asta ikenliki üstidin shikayet qilip hökümetke nisbeten taqetsizlik peyda bolghan."

Namayish 3 - , 4 - , 5 - Séntebir künlirimu élip bérilghan. Xitay hökümiti namayishlarda 5 ademning öltürülgenlikini, 14 ademning yarilinip yataqqa élinghanliqini, 45 ademning qolgha élinghanliqini uqturghan bolsimu, emma bularning millet terkibini ashkarilimidi.

Közetchiler we radiomizgha bashqa usullar bilen uchur yetküzgüchiler ölgüchilerning uyghur ikenlikini hemde ölgüchiler sanining 30 din ashidighanliqini ilgiri sürdi. Halbuki biz bu heqtiki xewerlerni hazirghiche delilliyelmiduq.

Xongkong radio téléwiziyisining 4 - Séntebir ürümchidin xewer qilishiche, bu küni namayishqa minglighan, on minglighan xitay puqraliri qatnashqan bolup, ular ürümchidiki rayonluq hökümet binasi aldigha yighilip, "topilangchilar qolgha élinsun" dégendek shoarlarni towlighan, wang léchüen qatarliq hökümet emeldarlirining texttin chüshüshini telep qilghan idi.

Namayishtin kéyin xitay hökümiti shenbe küni, ürümchi sheherlik partkom sékrétari li jéni we uyghur aptonom rayonluq jamaet xewpsizlik naziri lyu yawxuani wezipisidin qaldurghan.

Bügünki xewerlerge qarighanda, aqsu wilayitining partiye sékrétari ju changjiyé jamaet xewpsizlik naziri qilip békitilgen.

Menbe: http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/urumqi-bixeterlik-tedbirliri-09082009204146.html/story_main?encoding=latin