5 - Iyul Ürümchi Weqesidin Kéyinki Weten Ziyariti jeryanida Körgen - Anglighanlirim

-Dunya uyghur qurultiyi we Rabiye anamgha:

Töwendikisi 7-ayning axiridin 8-ayning 15 -künigiche bolghan ariliqta ürümchide öz közüm bilen körgen, we öz quliqim bilen anglighan ishlar ichidin muhim dep qarighanlirimning Qisqiche mezmunidin ibaret bolup, bu ishlarni öz éghizim bilen ochuq-ashkara alda Sözlesh shübhisizki, ürümchidiki uruq-tughqanlirimning ziyankeshlikke uchrishini Keltürüp chiqiridighan bolghini üchün namsiz xet sheklide yollashqa mejbur boldum.

Öz közüm Bilen körgen we emeliy shahitlarning éghzidin (biwasite yaki wasitilik halda) Anglighanlirimning mutleq rastliqida shübhi yoq bolup, zörür tépilsa guwahliq bérishke Teyyarmen. (kimlikimni xitay terep qet’iy bilip qalmaydighan bixeterlik tedbirliri hazirlan’ghan ehwaldila bu ishni qilalaymen. Mushu xétimni silerge yetküzüp bergen Qérindishimiz arqiliq men bilen alaqe qilalaysiler.)

1. 5 - iyul künidiki ehwal toghrisida anglighanlirim

Uruq-tughqan we sawaqdashlirimdin anglishimche, 5-iyul küni dawamliq uyghur tor betlirige QQ kirip turidighan yashlar (méning bir yéqin tughqinimmu buning ichide) we uyghur yashliri Guruppisidiki uyghur millitidiki ezalarning hemmisige "uyghur bolsanglar sa’et 5 te xelq Meydanida ötküzidighan testiqlan’ghan namayishqa qatnishinglar..." dep waqit-sa’iti éniq Yézilghan uchur tarqitilghan.

Buni körgen nurghun yashlar, jümlidin méning biwasite bir Sawaqdishim we öz tughqanlirimdin biri namayishqa qatnashqili yolda kétip barsa sa’et 5 etrapliridila yollar saqchilar bilen qorshalghan. Shuning bilen bu méning inim we bashqa Sawaqdashliri we yene bir qiz sawaqdishim weziyetning jiddiylikini körüp asta arqigha Yan’ghan we yol boyidiki saqchilarning tosushliridin qéchip tar kochilar arqiliq yügürüp Yürüp tinch-aman öylirige qaytiwélishqan. Yene bir dostumning inisi bolsa yérim yoldila Weziyet jiddiyliship kétip, u küni kechte yérim yoldiki bir uyghur a’iliside yoshurunup 3 kün’giche u a’ilining tewsiyisi bilen sirtqa chiqmighan.........

Ürümchidiki tiyanshan rayonidiki uruq-tughqan we dostlirimdin sorisam, u küni kéchide Rastinla tok öchürüwétilgen we at beyge meydani etrapidiki olturaq rayonlarda yiraqtin Kéliwatqan toxtimay étiliwatqan oq awazliri anglan’ghan. U küni namayishtin zerbe yégen Yashlar we bir qisim naraziliq ichide qalghan xelqler ghezep oti ichide tirkeshken we Kochidiki uyghurlargha, aptomobilda kétip barghan uyghurlargha "uyghurlar qolunglarni kötürüp Qéchinglar" dep agahlandurush bérish arqiliq, ularning hayatini saqlap qélishqa térishqan hem hökümettin alalmighan öchini chiqirish we hökümetke küchi Yetmigenliktin yol boyidiki tash we kichik tayaqchilar bilen qarshiliq bildürüp, özini qoghdashqa bashlighan.

Buni körgen bezi yashlar hetta qizlar kochidiki uyghur balilargha Qarap "silermu oghul bala bolsanglar chiqinglar" dep özlükidin heriketke kelgen. Keng da’irilik bu namayish basturulghan we uyghurlar jenubiy shinxua yoli, at beyge meydani etrapi, Yöjing kochisi, we xelq meydani etrapidiki yollarda heriket élip barghan.........

Méning bir dostumning déyishiche, at beyge meydanida uning körgini bolsa: bir guruppa qizlar qirghindin aman qalghan namayishchilarni qoghdashqa atlanghan bolup, ular küchi yetkenni Urup chéqip, qolida héchqandaq qoralmu bolmighachqa ot qoyush qatarliq ishlarni qilish arqiliq öz naraziliqini bildürgen.........

U küni yol boyidiki ashxanilarda ishlewatqan ishlemchi balilarmu pichaqlarni kötürüp chiqip Weqege arilashqan. 2-doxturxana aldidiki weqe bekrek ochuq halda hökümet kamérasigha (yeni Doxturxana kamérasigha) élinip qalghan.

Ene shu ashxanilardin 2- doxturxana merkizi ishiki Aldidiki atush ügrixanisi, xoten tonur kawapliri sétilidighan 2 chong ashxana shu kündin bashlap tijaret toxtap qalghan. Weqe bolup 40 kündin kéyin atush ügrixanisi yéngi Ishlemchilerni ekélish arqiliq tijaret bashlighan. (burunqi ishlemchiler ghayib bolghan.)

Emma öz közüm bilen körgen xoten kawapxanisi bolsa téxi quluplaqliq halette qaldi.........

Qeshqerdiki tonush bilishlirimning we yashlarning éghzidin anglishimche, qeshqer we bashqa aqsu qatarliq rayonlardin bu namayishqa qatnashqili kelgen tordashlarmu xéli köp iken.

Xelqning bezi saqchilarning éghzidin anglighinida qarighanda, bezi tutulghan yaki shéhit bolghan Yashlirimizning yanchuqliridin her qaysi jaylardin ürümchige bérip kélishning ayropilan we Poyiz béletliri tépilghan. Bezi balilar 5-iyul küni qutulup qélip etisi, ögünliri yurtigha qaytqanda tutulghan.........

2 . 7 - iyul künidiki ehwal toghrisida anglighanlirim

Méning dostlirim we bulaq béshi kochisi, yeni sehiye nazariti, milletler kochisi
etrapidiki uruq tughqanlirim öz közi bilen körgenlirige asasen 7-iyul weqesi
Toghrisida munularni sözlep berdi:

6 - iyul küni téléwizorda, yeni xenzuche qanallarda iplas wang léchuen nutuq sözlep, uyghurlarni "u bir topilangchi millet..." dégendek haqaretlik tillar bilen eyibligen hemde "hergiz Qorqmanglar, özünglarni qoghdanglar..." dep xitaylargha chaqiriq qilghan we qutratquluq qilghan.

Netijide, uning bu sözi bilen 7-iyul küni tömur yol etrapi, jenubiy qowuq (nenmin), Jenubiy shinxua yoli, chong gherbiy ishik (da shimén) qatarliq bir nechche orunda xitaylar az dégendimu 1000 din topliship, qollirigha köpinchisi xuddi tarqitilghandekla oxshash toqmaq, oxshash paltilarni élip hujumgha chiqqan. Bezilerning déyishiche, bu guruppilarning Ichide oxshash asma mayka kiygenlermu barken.........

Méning tughqanlirim jenubiy shinxua yolidin milletler kochisi terepke bésip kelgen bir top 1000 din artuq xitay topini öyining dérizisidin körüp turghan. Ular kélip milletler Kochisi bilen sehiye nazaritining arisigha orunlashqan burunqi mal baziri terepke chiqip Kétidighan kocha éghzigha kelgende yol boyi urup chaqqan. Ularning "uyghurlarni öltüreyli" dégen sho’arlirini anglap, özimizni bolsimu qoghdayli, ayallar - balilarni qoghdayli dep oyliridin We ashxanilardin erler we bezi yash qizlar ularning aldigha chiqqan. Bu ehwalni Saqchilar körüp turghan. Uyghurlar öyliride néme bolsa shuni élip chiqqan, xitaylar bolsa tarqitilghan qorallar bilen yürgen. Saqchilar bolsa uyghurlarni qolliridikini tashlashqa, aldigha mangmasliqqa buyruq qilghan. Xitaylargha bolsa gepmu qilmighan. U ariliqta xitaylar bilen uyghurlar otturisida bir ariliq we otturida bir rayon peyda bolup qalghan. Saqchilar uyghurlarni bu rayon’gha
Yéqinlashmasliqni buyrughan. Emma xitaylarning heywisi we haqaret tillirigha chidiyalmighan 3 Uyghur yash xitaylarni qoghlashqa aldigha üch–töt qedem méngishi bilenla uyghurlargha oq Uchini qaritip turghan xitay saqchiliri teripidin biwasite bedenning yuqiri tereplirige Oq étilip, neq meydanda jan üzgen. Buni körgen etraptiki ahaliler patraqshipla ketken.

Öy dériziliridin bu menzirini körüwatqan ahalilikler (méning tughqanlirimmu buning ichide) we Dérizilirini échip körüshke temshelgenlerni saqchilar yer yüzidin binalargha miltiqlirini tengliship, öyge kirip kétishni buyrughan. Buni körgen méning tughqanlirimmu qorqup Ishning axirini körelmigen. Shu oqtin kéyin xitaylarmu tarqaqlashturulghan.........

Yene bezi ürümchi ahalisining éghzidin anglashlargha qarighanda, u küni uqmay sirtlarda bolup qalghan uyghurlar asasen xitaylar teripidin tutuwalsila öltürüwétilgen.

Men körüshken Xéli köp sandiki ürümchi ahalisimu tébbiy uniwérsitétta bolghan ish (bir nechche Uyghur Qiz oqughuchini öltürüp kallisini derexke ésip qoyghan ish) ni rast déyishti.

Uningdin sirt, bezi xitaylar köp olturaqlashqan rayonlarda bolsa xitaylar uyghur ahalilerning Öylirige "nopus tekshürgili kelduq" dep bésip kirip öltürüp chiqip ketken ehwallarnimu xelqning éghzidin anglidim. Shibéyilu terepte dangqi bar "ablajan nanliri" Nawayxanisining aldida bir uyghur yashni öltürüp tonurning ichige tashliwetkini toghrisidimu Xelqning éghzidin anglidim.

Bu kündiki zorawanliqlar tik quduq etrapidiki uyghurlarning Ghezipini tashturghan bolup, bezi ata-anilar ballirigha yeni oghullirigha raziliq bérip yurt Mehellini qoghdashqa sirtqa heydigen. Men buni shu olturaq rayondikilerning öz éghzidin Anglidim.........

Uruq-tughqan we dostlirimdin anglishimche, 7-iyul weqesi ene shundaq wehshiy Shekilde, "uyghurlarni öltüreyli" dégen térrorizm tüsini alghan sho’arlarni yangratqan halda Qanunsiz élip bérilghan bolsimu emma hökümet bu weqe toghrisida héchqandaq bir xewer yaki Uchur bermigen. Nenzigo meschiti buzghunchiliqqa uchrighan bolsimu hökümet shu küni kéchide Bérip ispatni yépish üchün chéqilghan yerlirini pakiz qilip ongshiwetken. Ishqilip 7 - iyul weqesidin iz qaldurmasliq üchün hökümetning qilmighini qalmighan.

Méning Körgenlirimni éytsam, kochilardiki ziyan’gha uchrighan uyghur dukanlirining hemmisi tézdin Rémont qiliniwetken. Bezi shu küni ( 7-iyul küni) hayatidin ayrilghan uyghurlargha hökümet Ata-ana we uruq tughqanlirigha bésim ishlitip "balam 5-iyul küni topilangda qaza qildi" dep Imza qoyisen dep zorlighan ishlarnimu ürümchi ahalilirining éghzidin köp qétim Anglidim.........

Xitay hökümiti özi xitaylarni qutritip peyda qilghan 7-iyul weqesi toghrisida yerlik Metbu’atlarda héchnéme démigen. emma 5-iyul weqesini Rabiye Qadir, Dolqun Eysa Bashchiliqidiki 3 xil küchler chet’elde yalghan filim kirishtürüp uyghur yashlargha ewetip Qutratquluq qilghan dep téléwizorda her küni ta hazirghiche shuni teshwiq qiliwatidu. Hetta Guangdung weqesi toghrisida bir qétimmu téléwizor yaki gézitlerde héchqandaq chüshenche Bérilmigen. Hemde bu weqe körünüshi yalghan bolup chet’eldiki uyghurlar özi yasiwalghan dégen Xewernila bériwatidu.

5-iyul weqesidiki köydürülgen xitay dukanliri hazirghiche tamliri qara Halette saqliniwatqan we bu qétimqi islam tekshürüsh gurupisidikilergimu shu yerlerni Ziyaret qildurghan. Démek uni xéli waqqiche xitay destek qilish üchün saqlap qalmaqchi. 7 - iyulda buzghunchiliqqa uchrighan uyghurlarning dukan, oy, meschitlirini bolsa héch ish Bolmighandek qiliwetken.........

3. Chet ellerge pur ketken ayallar namayishi toghrisida

At beyge meydanidiki ayallarning namayishidin bolsa men sorighan uyghurlarning héchqaysi Xewerdar emes iken. Men sözlep bersem ular heyran qaldi. Hemde "ürümchide turup shu Ishnimu uqalmighan bizdek axbarat erkiliki boghulghan , yalghan hökümetning yétekchilikide Qalghan millet yaki jay dunyaning bashqa yéride yoqtur" dep inkas qayturdi.

Men Sürüshtürüp körgen ehwallargha asaslan’ghanda, bu weqedin kéyin at beyge meydanidiki Köchme nopuslar asasen ersiz, oghulsiz halette yurtlirigha qayturuwétilgen we yurtlirigha Barghandin kéyin nahiye yéza hökümet terepliridin siyasiy öginish dep yighiwélin’ghan Iken. Hazir turup qalghan at beyge meydani etrapidiki bir qisim uyghurlar bolsa adette Köktat alghili chiqsimu kocha béshidiki itlar yeni xitay saqchilirining tekshürüshidin Ötüp kirip chiqiwatidu. Bu ehwal ta hazirmu shundaq.........

4. Hazirqi weziyet toghrisida

Méning ürümchi kochilirida hés qilghanlirim we yerlik ahalilerdin anglighanlirimgha qarighanda, hazir Kochilarda méngip bérer xitay bilen soqushup qalidighan yaki waqiriship qalidighan bolsingiz Boldi, sizni shu hamanla tutup élip kétidu. Meyli xitay xata qilsimu sizni tutup kétidu. Men özümmu uni sezdim. Hetta bezi xitaylar xorikining öskinidin uyghurlar qarapla qoysa Kozining ichige tikilip qarap sizni qorqutalaydu. eger qarshi bére éghiz gep qilsingizla u Derhal 110 gha téléfon qilip sizni tutquzuwételeydu. Bu 110 gha shundaqla téléfon qilip 5 - iyul weqeside men uni körgen" depla qara chaplisa ishining tügigini shu.

Ishqilip " Ürümchi kochilirida mangghuche "qarisang közüngni oyimen gep qilsang tilingni késimen" dégen menzire bar.

Tiyanshan rayonida her 1 kilométir ariliqta 6 - 15 giche bolghan saqchilar Postta turuqluq. Ularning qolida miltiq bar. Uningdin sirt yene, kochilarni her yérim Sa’ette bir qétim saqchi we herbiy mashinilar charlawatidu. Bezi künliri yeni 8-ayning 5 - küni, 14 -küni dégenlerde özliridin özi qorqqan xitay hökümiti uyghurlar 5 – iyul Weqesining bir ayliqini , yaki 40 künlükini dep ish chiqirishi mumkin dep yoldiki Saqchilar we tekshürüshler kücheygen künlermu boldi. Kochilarni her yérim sa’ette aylinip Yürüwatqan j x ning bir kichik mashinisi yeni yol bashlighuchi mashina, uninggha egiship 2 Chong mashinida liq esker (her bir mashinida texminen 30 larche adem bolup, bular alibaldaq Kiyim kiygen bolup saqchimu yaki herbiymu bilgili bolmaydu) kochilarni aylinip yoruydu. Bularning miltiqliri bolsa kochilargha 4 tereptin herqachan oq chiqish menziriside uchi Kochilargha qaritilghan halda aylinip yürüshidu.........

Kishilerning turmushi we xizmetliri asasen normallashqandek körünsimu emma jiddiychilik We kishilerning keypiyati yenila sus. Xizmetchiler bolsa idarilerdiki xitaylarning Xirislirigha uchrawatqan ehwallarmu bar. Yaghliq chigip yüridighan yash qizlar bolsa kochilarda Salahiyet guwahnamiliri tekshürülüp, yolsiz so’al soraqlargha uchrawatidu. Uyghurlar köp olturaqlashqan rayonlardiki dukanlar 8-ayning 5- 6 künlirigiche sa’et 3 tila taqashqa Buyrulghan idi. Uningdin kéyin 5 lerge özgertti. emma xelq’ara chong bazar dégenlerge Kirishte choqum somkilar tekshürülüwatidu.

Yene birsi hazir kochilarda hökümet teyinligen Qizil pachaqlar qollirigha qizil belge taqap saqchilardin sirt ularmu kocha charlaydu. Bu körünüshler Ademge hazirqi zamandiki medeniyet inqilabini hés qilduridu.........

5. Tutqun qilish we sazayi qildurush ehwalliri toghrisida

Bu mesilige kelsek, men öz közüm bilen körgen bir ish mundaq: bir küni chüshtin kéyin (éniq chéslasi ésimde qalmaptu) senshixangza etrapida yeni bulaq kochisi terepte Tuyuqsiz kelgen saqchi mashinisidin chüshken bir qanche saqchi bir uyghur yashning Arqisidin kélipla béshigha qara xalta kiydürüp tutup ketti. Buni men öz közüm bilen kördüm. Uningdin sirt yene, dostlirimdinmu u yer bu yerde shuning bilen oxshash shekildiki Tutushlarni körgenlikini künde dégüdek anglap turdum......... Yene uninggha qoshulup her küni dégüdek dostlirim we öyidikilirimning körgini bolsa, Uyghurlar köp olturaqlashqan rayonlargha tutup kétilgen uyghur yashlirini putlirigha kishen, Qollirigha taqaq sélip élip chiqip sazayi qildurush ehwalidur. Hökümetning buninggha bergen Izahati "ispat élish üchün" dégendin ibaret bolup (ularni adettiki saqchi mashinisida emes, qara renglik bir xil mashinida 5- 6 saqchi we uninggha egiship kelgen , Bashqa mashinidiki süretchiliri bar), u balilarni awu yerni chaqqan, yaki mawu yerde palani adem Bilen mundaq qilghan dégenlerni dégüzüp ispat éliwétiptimish.........

Men özümmu bir küni shundaq menzirini yiraqtin körüp qaldim. U bala nahayiti yash idi. Bu Bir shenbe küni idi. 8-ayning 8- künlirighu deymen, 2-doxturxana kochisi etrapida kördüm. u bala 18 - 19 yashlardiki bala idi. U bichare xuddi boyni baghlan’ghan itqila oxshitilip Qoyulghan idi. Saqchi néme dése uni anglatti. Közliri nursiz idi. epsuski Oyidikilirining ensizliki tüpeyli men u yerdin ittikla tartilip élip kétildim. Téximu uzaqraq körüsh nésip bolmidi.........

Aridin bir nechche kün ötkendin kéyin ( 8-ayning 10 - 12 -künliri etrapida) bir dostum öz Közi bilen mundaq bir ishni körgen: xelq’ara chong bazarda 40 yashlar chamisidiki bir Uyghur Ashundaq halette élip chiqilip mashinidin chüshürülgen. U uyghur saqchilargha pisentmu Qilmastin, "uyghur qérindashlar bizge du’a qilinglar, türmilerde qérindashlar ölüp kétip baridu, Oyghininglar" dep warqirighan. Saqchilar uni tosup éghzi burnini étip mashinigha sélip Élip ketken.
Uningdin sirt yene, 8-ayning 15 -künlirighu deymen, özümning bir
Qérindishi mundaq bir ehwalni körgen: saqchilar rabiye qadir soda sariyining qarshisidiki Beytulla meschiti bar kochida bir yashni shundaq sazayigha élip kelgen we chéqilghan yerlerni Körsitip so’al soraq qilghan. Uni körgen bir yash uyghur dukandar saqchilarni "itlar" Dep bosh awazda dégen bolsimu uni anglap qalghan saqchilar derhal kélip u balinimu urup Yalap ashu sazayi qildurulghan bala bilen bille bir mashinigha sélip élip ketken. Bu ehwallar Asasen künde dégüdek bar.........

6. Türmiler toghrisida

Hazir ürümchide yerliktiki herqandaq bir uyghurdin mundaq bir gepni angliyalaysiz. Yeni bu Qétimqi tutulghan uyghurlar asasen xitayning pilanliq yasighan tagh ichidiki hawasi soghuq qarangghu türmilerge orunlashturulghan. 8 kishilik bir kamirigha 30 -40 kishi solan’ghan Bolup, yalingachlan’ghan balilarning beziliri tamgha chapliship öpkisidin kétip shéhit bolghanlarmu Köp sanda iken.

5-iyul küni kochilarda toluq 3-yilliqning xulase imtihanidin qaytqan Oqughuchi balilarmu xéli köp bolup bularning bezilirimu qara qoyuq tutup kétilgen. Méning bir Tughqnimning qoshnisining balisi 10 kün tutup turulup, mekteplerning izdishi arqsida 10 Kündin kéyin qoyup bérilgen. emma ata anisining déyishiche u bala türme ichide qattiq Qiyin-qistaqlargha, tayaqlargha uchrighachqa deldüshke oxshash bolup qalghan. Buningdin bashqa Qoyuwétilgen bezi gunahsizlarmu asasen chiqip deldüshtek bolup qalghan.

Bezi balilarning Ata aniliri bolsa hélihem baliliring qeyerde ikenlikini bilelmeywatqanlarmu nurghun iken.

Méning bir sawaqdishimning 2 inisi tutup kétilgen bolup ta hazirghiche iz dérikini Alalmay yürüptu. Ular sürüshte qilip türmilerge barsa "hazir bilmeymiz" dep Qayturuwétiptu.........

7. Qoligha oq tegken bir qizning teqdiri toghrisida

5 - yul küni "abliz soda sariyi" din dukinini taqap chiqip kétiwatqan 17 - 18 yashlardiki Bir uyghur qizning qoligha kochida qalaymiqan étiliwatqan ghayib oq tégip yarilan’ghan. Qiz derhal Öyige kirip ata anisining yardimide 2-doxturxanigha élip bérilip dawalan’ghan. emma etisi Doxtur xalitini kiygen bir bölek kishiler kirip u qizni "ayrim öyde bashqa tekshürüsh bar" Dep élip chiqip ketken péti ta hazirghiche iz dériki bolmighan. Doxturxana we hökümet terep U qizning ata-anisigha öyide xewer kütüshni éytqan. Bu paji’e méning bir tonushumning A’iliside bolghan ish bolup, xéli köp ademler bu weqedin xewerdar iken.

Men eslide Ularning öyige bérip körüshüp baqay depmu oylighan idim, emma öyining etrapini saqchilar Béqip turuwatqan bolghachqa amal bolmay qaldi. Men ularning téléfon nomurini élip kelgen Idim. Némishqidur chet’elge chiqqandin kéyin ursam ulanmaywatidu. Men hazir ular bilen alaqe Qilish mumkinchiliki bar bashqa téléfon nomurini izdewatimen.........

8. Rabiye qadir soda sariyi toghrisida

Uyghurlarning eng awat baziri bolghan rabiye qadir soda sariyi we uning aldi meydanliri hazir Saqchi itlar we yipliri arisida qorshilip qoghdiliwatidu. Uning keynidiki eqide soda Sariyimu 4 etrapigha 1 métirdin artuq tam qopuruldi. Bunimu saqchi itlar qoghdawatidu. Adette Asare-etiqinimu bundaq qoghdimaydu bu xeq. Rabiye qadir soda sariyidiki qérindashlarning Dukanliri shu péti taqalghan, malliri téxi ichide iken. Ulargha ana balilar doxturxanisi Tereptiki yeni rabiye qadir soda sariyi udulidiki domile bina dégen (wang léchuen ning Ayalining qol astidiki bir bina, yéshil bina) bir binadin dukan bérimiz dewétiptu. Bezi Sodigerler bu domile binada soda qilmaymiz déyishkende hökümet ulargha pul béridighanliqini Dewétiptu. Hazir binaning ustidiki "rabiye qadir soda sariyi" dégen uyghurche lozinkimu Élinmighan asasta jimjitliq höküm sürgen halda bina qoghdilip turuwatidu.

Men barghan Künlerde héli "ete chéqilidu" héli " 5-chésla chéqilidu" dégen bina ta hazirghiche lozinkisimu Élinmighan asasta turidu. Buninggha nisbeten xelqning éghizidiki qiziq geplermu bar. Yeni Rabiye xanim bu binani amérikida istraxuaniyige qatnashturuptiken, hökümet chaqalmaydiken, Chaqsa amérikida 22 qewetliq rabiye soda sariyi quruludiken... Dégendek gepler xelqning Éghizida éqip yürüydu.........

Hazir qaynam réstoranining astidiki 3 qewet herbiyler bazisi qiliniptu. eqide soda Sariyidiki yataq we réstoranlar asasen köchürüldi. Ustidiki rabiye xanimning uruq Tughqanliri köchtimu köchmidimu buni taza uqup bolalmiduq. Ishqilip bir ping fang sigha 5500 Yüendin bériptu dégendek gepler bar. emma yan tereptiki zéminliq yer igisi yel tapan qari Tamaqxanisining igiliri bolsa köchüshni qet’iy ret qilip we dölet bermekchi bolghan Tölemni az körüp perdilirinimu almighan asasta künde dukanni saqlap olturidu. Lékin Aldigha tam qopurulup boldi.........

*** *** ***

Mana bu méning körgen-bilgen we anglighanlirimdur. Qalghinini buningdin tesewwur qilalaysiler. Bu weqe xitaylarghimu uyghurlarghimu öchmes iz qaldurghanliqini herqandaq ademning éghzidin Hettaki kichik balilarning éghizidinmu angliyalaysiz.

Hazir barliq ata anilar oqughuchilar mektepke yighilghanda qandaq bolar dégen endishide. Yene Birsi, uniwérsitét oqughuchilirigha 10 -ayning 9-küni yighilishni uqturghan. Yeni bayramni Tinch–aman ötküzüwélish üchün shundaq qilghan. Uniwérsitéttin yurtlirigha qaytqan Oqughuchilar bolsa yurttiki yéziliq hökümet tereplerdin her küni déhqanlar bilen bille Siyasiy öginishke qatniship "rabiye bizning düshminimiz" dégendek sho’arlarni towlimisa Bolmaydighan ehwalda iken.

5 - iyul küni kochidiki kichik balilarmu chonglargha maslashqan bolup, téléwizorda 8 yashliq bir Balimu 5-iyul tutulup 2 kündin kéyin qoyup bérilip muxbir sorighan "némishqa Qatnashting" dégen so’algha "akamlar qilalmaptiken qiliship berdim" dep jawab bergen...

Bu Sözlerdin némilerni hés qilghili bolidu... Yene bir 11 yashliq qiznimu kaméragha chong balilargha Tashlarni élip bergen süriti chüshüp qalghachqa tutup ketken. Ata anisi u ishtin kéyin kochidiki herbiylerge 2 hepte tamaq etip bérish we hökümetke arqa ishik qilish arqiliq 20 künlerde aran élip chiqqan. Bu ishlarni dostlirimdin anglidim. (tamam)

-2009 yili 8-ayning 26 -küni__

Menbesi:
Menbe: http://www.uyghurcongress.org/