Uyghurlar Özini Qoghdashqa Tamamen Hoquqluq

Obzorchimiz Sidiq Haji Rozi
2009-09-08
2009‏ - Yili 7‏ - Ayning 5‏ - Künidin bashlap ürümchi shehiri yétekchi bolup pütün mustemlike uyghuristanda uyghurlar qozghaldi. Deslepte qanunluq halda xitay asasiy qanunining rohi boyiche namayish qilip shyawgüen weqesining qatillirini jazalashni telep qildi.

Youtube Din élinghan bu sürette, 7 - Iyul küni, ürümchidiki xitay puqralirining xitay armiyisining hémayisi astida uyghurlarni kaltek - Chomaqlar bilen urup, öltürüp, insan qélipidin chiqqan wehshilikliridin bir körünüsh.

Eslide yépiq qazan yépiq péti qélishi kérekmidi yaki iéchiwétish kérekmidi? uyghur namayishchilar peqet qatillarni sürüshte qilishni telep qildi. Xitay saqchi qisimliri ürümchi shehiride chiraq öchürüp oq chiqirip uyghur namayishchilarni basturghandin kéyin, tinch yol bilen élip bérilghan namayish zorawanliqqa aylandi. Zorawanliq qilishni bashlap bergenler kim?

Ikki aydin béri jiddiy bolup kelgen ürümchi weziyitidin paydilanghan saqchi ministirliqining ministiri ming jyenju ürümchige kélip, xitay köchmenlirining namayishini keltürüp chiqarghan seweblernimu yenila "milliy bölgünchiler", "térrorchilar"gha artip, milletler ara toqonushqa ot quyruqluq qildi. 7‏ - Ayning 7‏ - Küni ürümchi shehirining sabiq sheher bashliqi li ji namayishchi xitay köchmenlirini bashlap yoqalsun dunya uyghur qurultiyi we uning bashliqi dep shuar towlap, namayishchi xitay puqralirini, hökümetke qarshi namayish qiliwatqan uyghurlargha qarshi qoyup, ürümchi namayishining hökümetke qarshi xaraktérini milletler toqunushigha aylanduruwetti.

Ikki aydin béri jiddiy bulup ketken ürümchi weziyiti yene özgirip bu qétim xitay köchmenliri ürümchi kochilirida uyghur ahalilerge qarshi qanliq yürüsh qildi. 9‏ - Ayning 6 ‏ - Küni xitay köchmenliri bexit yoli, jenubiy azadliq yoligha büsüp kirip xotendin kelgen patime isimlik éghir ayaq jugan pajielik halda öltürülgen.

" Uyghur wetendashlirim deydu,‏ - Wetenperwer uyghurlar, ‏ - Ürümchi uyghurliri bash panahsiz qaldi ... Bu uyghurlar tarixtiki xujiniyazning, mexmut muhitining ewladliri, abduxaliq uyghurning ewladliri emesmidi?

Ürümchidiki uyghurlar pütün uyghuristan uyghurlirining ewladi, uruq ‏ - Tughqanliri emesmidi?. Balilar, anilar, qizlar, ayallar ürümchide xitay köchmenlirining qingraq, kaltekliri astida qaldi. Ulargha birla yol ölüm, ölümdin bashqa yol qalmidi! bügün ürümchide yolgha qoyulghan xitay zorawanliqi ete turpanda, pichanda, qumulda yolgha qoyulmaydu dep kim éytalaydu? xitayning saqchiliri uyghurni öltürse, xitayning herbiyliri uyghurni öltürse, ürümchi shehirining xitay bashliqi dunya uyghur qurultiyini yoqalsun dése, emdi kélip xitay köchmenliri uyghurlarni kalteklep, qingraqlap öltürse, emdi sanga néme qaldi, hetta sanga jéningmu éship qalmidighu uyghur ?!

Xitay köchmenliri hakimiyiti jiddiy haletke ötkendek,pütün uyghuristan uyghurliri jiddiy haletke ötüp, özini - Özi qoghdash halitide türüshi lazim ". Chünki xitay köchmenliri hakimiyiti idare - Jemiyetlerge özini qoghdash toghrisida buyruq chüsherdi‏ - De!

Xitay mustemlikichiliri chöchürini xam sanidi. Tyenenminde bir kéchide basturup béyjingning sadasini tindurghan iduq, ürümchide bir kéchide basturup uyghurning awazini yoqitimiz dep xam oylighan idi. Pütün uyghuristan xelqi ölümni qoral qilip xitay mustemlikichilirining basturushigha perwa qilmay, xitaygha qarshi shiddetlik küreshke ötkende, xitay mustemlikichiliri puti köygen toxudek biaram bolushqa bashlidi. Pochta atlirini yenggüshlep, sheher bashliqlirini almashturup baqti. Bawagha yeni kargha kelmidi.

Del shundaq peytte, xu jintaw bilen wang léchwen bir burundin nepes élip, ziddiyetlerni uyghur bilen xitay köchmenlirining toqonushigha merkezleshtürüp qutulmaqchi bolup, "yingne sanjighuchilar partiyisi" délosini yasap chiqti. Bundaq weziyette uyghur milliti sen özöngni qoghdashqa tamamen hoquqluq!

Menbe: http://www.rfa.org/uyghur/obzor/obzor-sidik-09082009182735.html/story_main?encoding=latin