Kambodzhaning 20 Neper Uyghurni Xitaygha Qayturup Bergenlikige Mutexessisler Qandaq Qaraydu?
Muxbirimiz Erkin Tarim
2009-12-21

Kambodzha dairiliri mezkur dölette panahlanghan 22 neper uyghurning 20 nepirini xitaygha qayturup bergen. Xewerlerge qarighanda, bu 20 neper uyghur 12 - Ayning 19 - Küni kechte ayropilan bilen xitaygha qayturulghan. Bu pütün dunyadiki uyghurlarni qayghugha chömdürdi.

Bu xelqara qanungha we insan heqliri xitabnamisige uyghunmu? bundin kéyin bu xil ehwallarning qayta sadir bolmasliqi üchün uyghur ammiwi teshkilatliri németlerni qilishi kérek? dégenge oxshash soallargha jawab tépish üchün türk dunyasi insan heqliri teshkilati bashliqi abdullah buksur we istratégiyilik chüshenche instituti mutexessisi dr. Erkin ekrem ependiler bilen söhbet élip barduq.

Abdullah buksur ependi buning birleshken döletler teshkilati qanuni bilen kishilik hoquq xitabnamisige xilap ikenlikini bildürüp mundaq dédi: "bu birleshken döletler teshkiliti qanunigha xilap bir ehwal. Chünki birleshken döletler teshkilati qanunining asasini teshkil qilghan eng muhim amillardin biri, birleshken döletler teshkilatida 1948 - Yili qobul qilinghan kishilik hoquq xitabnamisi. Bu xitabname insanlargha yashash hoquqi bérishni asas qilidu. Bir siyasiy meqset bilen paaliyet élip bérip, qéchip chiqqan kishilerni qayturup berse öltürülidighanliqini bilip turup xitaygha qayturup bérilishi, birleshken döletlerning xelqaraliq qanunigha xilap."

Türk dunyasi insan heqliri teshkilati bashliqi abdullah buksur ependi bu xil ehwallarning aldini élishta dunya uyghur qurultiyigha wezipe chüshidighanliqini éytip mundaq dédi: "bu weziyette dunya uyghur qurultiyigha wezipe chüshidu. Dunya uyghur qurultiyi buning xata ikenlikini, birleshken döletler teshkilatigha dunya jamaetchilikige yaxshi anglitishi kérek. Bu bizge oxshash insan heqliri teshkilatlirining wezipisi. Xitay diktatorlirining uyghurlarni yoqutush siyasitige pütün dunya xelqi qarshi. Bu naraziliqimizni teshkillik halda küntertipke élip kelsek, xitaylar bu qirghinchiliqni toxtitishqa mejbur bolidu. Shunga bu heqte aktip paaliyet élip bérishimiz kérek."

Istratégiyilik chüshenche instituti mutexessisi dr. Erkin ekrem ependi bu 20 uyghurning échinishliq pajiesi heqqide öz qarashlirini otturigha qoydi.

http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/22-uyghur-toghrisida-12212009201623.html?encoding=latin

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.