Muxbirimiz ümidwar
2010-03-01
Rusiyining sanktpétérburg shehiridiki melum bir ottura mektepning muawin diréktori hemrajan ependining teshebbuskarliqi we uyushturushi bilen 21 - Féwral küni dunya ana tili künide sanktpétérburg shehiridiki uyghurlar bir yerge jem bolup, "ana til baylighim" dégen nam astida uyghur tilini qedirlesh we uni öginish paaliyiti ötküzgen.
Süretni hemrajan ependi teminligen.
Süret, 28 yildin buyan sankitpeterburg shehiride yashawatqan uyghur ziyalisi, uyghur tili we medeniyiti paaliyetchisi hemrajan ependi we ailisi.
Musteqil döletler hemdostluqidiki memliketler ichide ottura asiya jumhuriyetliride uyghurlar bir qeder köp tarqalghan bolsimu, lékin ularning rusiyidiki sani anche köp emes. Rusiye metbuatliridiki sanliq melumatlargha asaslanghanda rusiye fédératsiyiside 3000 din artuq uyghur yashaydu. Emma, bu sanning toluq emesliki bildürülmekte. Rusiyidiki uyghurlarning zor köpchiliki moskwa, sanktpétérburg we bashqa bir qisim sheherlerge tarqalghan bolup, mezkur ikki sheherde uyghurlar biraz köp jaylashqan.
Bu, uyghur qedimiy medeniyitining nurghun mirasliri saqliniwatqan dunyagha dangliq ermitaj muzéyi jaylashqan, rusiyining sabiq kona paytexti hésablanghan sanktpétérburg shehiridiki azghina uyghurlarning mezkur sheherning tarixida tunji qétim bir yerge jem bolup, uyghur ana tilini qedirleshni meqset qilip, birlikte paaliyet ötküzüshi bolup hésablinidu. Mezkur paaliyetning uyushturghuchisi hemrajan ependining éytishiche, paaliyetke 40 tin artuq adem kelgen.
Sürette, 28 yildin buyan sankitpeterburg shehiride 21 - Féwral küni hemrajan ependi bashchiliqida uyushturulghan "ana til bayliqim" namliq paaliyette uyghur ösmürliri usul oynimaqta.
Ana til makandin ayrilghinigha 40 yildin ashqan hemrajan ependi öz milliy kimliki we ana tilini qedirleshni intayin muhim dep bilgen ziyaliy.U, qazaqistanda tughulup, 15 yéshida yurtidin ayrilghan hemde uning sanktpétérburgda yashawatqanliqigha 28 yil bolghan.
Hemrajan ependining bildürüshiche, u kichik waqtidin tartipla ruslarning arisida yashap, ana tilni sözlesh we ishlitish mumkinchilikidin ayrilghan bolsimu, biraq öz ana tili hésablanghan uyghur tilini qetiy untup qalmasliq qararigha kélip, özlikidin tiriship, uni öginishni dawamlashturghan, sanktpétérburg shehiridiki uzun yilliq hayatida peqet özila ana tilini öginip qalmastin yene mexsus uyghur we rus tillirida intérnét tor béti échip, uyghurlarning tarixi, qehriman shexsliri, medeniyitini terghip qilish bilen bir waqitta yene mexsus uyghur tili öginish sehipisi échip, rusiye bashqa jaylardiki ana tili makanidin ayrilghan uyghurlarning öz tilini öginishi üchün imkaniyet yaritishqa tirishqan.
Uning éytishiche, yéqinda u, qazaqistanda ziyarette bolghan bolup, uning bu jaydiki uyghur medeniyiti bilen qayta uchrishishi rusiyidiki uyghurlar arisida öz ana tilini kücheytish, moskwadiki uyghurlar bilen yéqin hemkarliq ornitish istikini ashurghan.
Ötken yilidiki 5 - Iyul ürümchi weqesidin kéyin, uyghurlar rusiyide téximu bekrek tonulushqa yüzlengen bolup, hemrajan ependi özining rus dostliri we xizmetdashlirigha daim uyghurlar heqqide sözlep bérishni adet qilghan hemde ulargha yaxshi tesiratlarni qaldurghan.
Uyghurlarning sani sanktpétérburgda qarighanda, moskwada xélila köp ikenliki melum. Moskwadiki uyghur medeniyet jemiyitimu ilgiri bu xil shekildiki paaliyetlerni ötküzgen bolup, bu sheherde melum sanda uyghur alimliri, herbiy - Siyasi we senet erbabliri hemde téxnika xadimliri bar. 2007 - Yili, moskwada wapat bolghan ataqliq naxsha cholpini murat nasirof ene shularning simwolidur.
http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/rusiyidiki-uyghurlar-03012010224807.html/story_main?encoding=latin
Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.
