It Talashturush Aditidin Uyghurlarning Meniwiyitige Bir Nezer!
Uyghur Awazi

Uyghurlar Asiyadiki birdin-bir haywanlarni talashturup köngül achidighan millet.Uyghurlar Horaz, Qoshqar soqushturup, At, Ishek, It talashturup yetküdek hozurlinalaydu.Ular bu kesip bilen qanche ming yildin béri shoghullinip kelgen.Uyghurlarning meniwiyitige yiltiz tartqan bu adet, ularning mewjudiyitini, siyasiy we milliy kimlikini qoghdap qélishta héchqandaq ijabiy rol oynap baqqini yoq.Uyghurlar tarixi eng uzun emma chong bolmighan, eng medeniyetlik emma milliy kimlikidin yüz örüshke hazirlanghan, düshmenning zori bilen emes özidiki binormal pissixologiyelik késellikler sewebidin ikki puti we ikki qolini ishqa sélip-tört ayaq bilen-yoqulush we zawalliqqa yüzliniwatqan bir millet. Hemmidin yamini Uyghurlar It- möshük tapalmighanda, derhal It-möshükke aylinalaydighan, hergizmu bashqilarni It-möshükke aylandurup köngül achalaydighan qabiliyetke ige bolmighan millet…

Bashqilarni( Insanlarni ) haywan ornida talashturup qangha boyiyalaydighan bir millet bar, u bolsimu Xitay.Xitaylar haywan talashturush we soqushturushta Uyghurlarning qoligha su quyup bérelmeydu, Uyghurlar tam uning eksiche adem talashturushta Xitayning turmaq özi bilen xoshna yashawatqan bediwiylerning qolighimu su quyup bérelmeydu.

Qomushni igiz körsitimen, dep derexni késip tashlaydighan bediwiy millettin bizla qalduq, bu késel bashqa birini tapalmighandek Xitaylardin bizge-Uyghurgha udum qaldi..

Uyghurlar shundaq bir metu xeliqki özini-özi chishlep qangha boyash, chéqip zeherlep öltürüsh, üsüp we tipip yarilandurush üchün bir künning ichide Itmu, möshükmu, atmu, ishekmu, yilan-chayan hetta qoy we tongguzmu… bolalaydu, düshmenni talaydighan, chaqidighan, tipidighan we üsidighan chaghda quyruqini chatiriqigha tiqip, éghizliridin shölgey aqturup, bar peskeshlikning hemmini qilalaydu. Ular özini qoghdash üchün bashqilarni oyniyalmaydu, haman ong qolini qoghdaymen, dep sol qolini késip tashlaydu, sol közini qoghdaymen, dep ong közini kor qiliwetidu, ong putini qoghdaymen, dep sol pachiqini sunduriwétidu.

Uyghurlar jinsi ajiz milletlerdek, jinsiyetke ayit gepler bilen bir-birini haqaretleydu, Uyghurlar qul milletlerdek höriyetni chüshekeydu, uning üchün emeliy chare tedbirler üstide izlinip baqmaydu.Bu türlük meniwiyet bashqilarni buzek qilalmighanda öz-ara buzek qilishish, zalimlargha bash igish arqiliq, qarangghuluq qaplap ketken yoshurun éngidiki rezil isteklerni, öz nomusini desmiy sélip qandurush arqiliq köngül xoshi qilishtin ibaret pes tebiyetni keltürüp chiqarghan.

Uyghurlar bashqilarni buzek qilalmighanliqtin, bashqilarning zulumidin hözurlinidighan gheyri we binormal bolghan jinsiy istekke oxshap kétidighan késellikke giriptar bolghan.Bundaq bolushta Uyghurlardiki haywanlarni talashturush we soqushturush hadisisi millitimizning hayatiy küchini yoqutup qoyushta selbiy rol oynighan.

Yat milletni we yat milletlerge kélishturup ketmen chapqanlarni ulughlash, küchlüklerning özini xorlishigha hemdemde bolush we uningdin jinsiy munasiwet ötküziwatqandek rahetlinish, qérindishini bashqilargha tutup berish, millitining kolléktip qetliam qilinishidin hozurlunush, uyghurlarning eng yaman yene bir aditidur. Uyghur jemiyitidiki bu achchiq téragédiye milliy pissixikimizdiki kimning bolishidin qettiy-nezer bu yéngip chiqqan „qehriman“ It-isheklerge bolghan pexirlinish tuyghusi we pissixik mayilliqtin kélip chiqqan. Shu seweptin hazirghiche ademge toluq özgürep bolamighan xitay milliti ichidin chiqqan ellamiler "Uyghur" degen namni "Bedwiy", "Tughumpéti" we "Wehshiy", “Qul” dégendek haqaretlik sözler bilen atap kelgen we ularni charisiz qaldurup, bu namlarni qobul qilishqa mejburlighan.Kéyinche gheriplikler Uyghurlarni bundaq atash uslubini Xitaylardin qobul qilghan.


Haywanlarni talashturush we soqushturush Uyghurlarning tarixiy enenisi, emma düshmenlerning nénigha qaymaq sürtüp, qérindishini haywangha aylandurush we özini It-möshüklerning haytini yashashqa mejburlash aditi ejdatlirimizda yoq. Haywanlarni talashturush we soqushturush Uyghurlarda bir tarixiy enene we tarixiy késellik bolsun uning karayiti chaghliq, muhimi bu aditimiz we kiselliklirimiznimu millitimizning azatliqi we höriyiti üchün xizmet qildurup, wetenni tajawuzchilarning boyunturiqidin qutuldurushning axirqi pursitini qoldin berip qoyush ikki dunyada xudaning kechürümge érishelmeydighan milliy munapiqliq!

It talshturush, xoraz soqushturush, qochqar üsüshturush... bizning enenimiz. Qochqar, It-möshük bolup ketmeslik üchün hemmimiz birdin haywan béqiwelip shuni talashturayli, üsüshtireyli, chishleshtüreyli...köngül échish jeryanida bashqilardek özimizni-özimizge emes, düshmenge düshmenni talashturushni ügüniwalayli! Shu arqiliq nijis tebiyitimizdiki özimizge paydisiz bolghan amillarning we düshmenning zerbisidin qutulup qalayli!


UAA ning bu munazire sehipisi, Uyghurlarning meniwiyitige échilghan bir köznek. UAA ning bu munazire sehipisi, It talashturup, Xoraz soqushturidighan bir meydan! Bu köznek- Uyghurdin ibaret bu shor pishane millet teshkil qilghan omumiy jemiyetning kichiklitilgen bir körünishi.Bu sehipe bet-beshire chirayimizni körsütüp béridighan yaxshi bir eynek.Bundaq qiyapettiki bir millet özining iplas tebiyitini özgertmigüche, Tengri ulargha ich aghritmaydu, ulargha höriyet nisip bolmaydu! Mushu munazire munbiride yüz bériwatqandek özning yol bashchilliridin nepretlinish, inaqsizliq, millettin yüz örüsh, bir-biridin seskinish, sherqche körelmeslik, heset we ichi tarliq, düshmenge yallinish, bilip-bilmey bashqilarning köngül achidighan It-ishigi bolup qélish...qatarliq seweplerdin...shermende bir teqdirge muptila bolduq…

„Özeng qandaq bolsang shundaq idare qilghuchilarni yollaymen-Tengri”dégendek bolghachqa , özimizning peslikidin xitaydek bir nakes milletning qoligha qalghan xeliq biz. Wetende tajawuzchilar millitimizning qénini sudek ichiwatidu, göshini nandek yewatidu, xelqimiz yardem istep her terepke chekchiyip qarawatidu, wetenning tagh-deryalirimu titirep ketti, nomus hey naeli millet, nomus hey shor pishaniler, nomus xudaning qarghishigha ketken mexluqlar... öz-ara bir-biringlar bilen chishleshmenglar!Höriyet undaq asan qolgha kelmeydu, tes kéliwatqan bolsa, küresh qiliwatqanlar bilen hepileshmey, qilalaydighan, milletke yüz kéleleydighan asan ishlarni tallap qilinglar, ishlewatqanlarning dümbisini ghaljir itlardek ghajilimanglar, chishlimenglar!



Hey bichare yitim millet, bu zalalettin qutulunglar, özenglar üchün ishlewatqanlargha qaratqan hujuminglarni toxtutunglar!Ulardin qara-qoyuq xataliq izlimenglar, silerde bar eqil ularda teximu bar.U buni deptu, bu uni deptu dep, dawa yitekchillirini qiliwatqan halal xizmitidin seskendüriwetmenglar!Ularningmu oylighini bar, niyiti siler bilen opmu oxshash, ulargha erkin sözlesh, herket qilish we erkin pikir qilish pursiti béringlar.Pikiringlar bolsa shexsiyetke hujum qilmay, öz mewqeyinglar süpitide otturgha qoyup, ularni terbiylenglar, ularning qedrige yétinglar.Uni pakar, buni chishqaq, uni osarghaq, buni xayin desenglar kim silerge yol bashlaydu!? Ularmu silerdek adem, ularningmu ailisi, bala-chaqisi bar.Ularningmu silerdek xatirjem "it talashtur"ghusi bar. Emma ulardek öz rahitini perishanliq we japaliq xizmetke atalaydighanlarni bashqa millettin tallap sétiwalalmaysiler.Silerning we ularning béringlar-shu, mewjut halitimizni, milliy teqdirimizni özgertishning paydiliq énirgiyesi qilish üchün, eqil bilen ish qilayli, özimizni emes düshmenlirimizni talashturayli! Bichare xelqinglargha ichinglar aghrisun…Siler özenglarni adem we medeniyetlik dep oylawatqan bu peyitlerde, düshmininglar bolghan xitaylar silerni haywangha aylanduriwaldi, chishleshtürüp köngül échiwatidu, ularning milliy herkitimizge qaritilghan her türlük aghdurmichiliqliridin hezer eylenglar!

Shu nerse éniqki, birlikte herket qilsaq, It-ishektek talishidighan késelliktin saqiyip kételeymiz, azatliqimizgha érisheleymiz.Heqiqiy bir medeniyetlik xelqtek ish qilayli!Alladin silerge insap tileymen!

17-Awghust 2009 Awropa