Istanbuldiki Yighilishigha 100 Minglarche Kishi Ishtirak Qildi
Muxbirimiz Arislan
2009-07-13
Muxbirimiz Arislan
2009-07-13
Ürümchide yüz bergen 5 - Iyul weqesidin kéyin türkiye xelqining xitaygha bolghan ghezep - Nepriti tolup tashti. Bir heptidin biri namayish we yighin échish bir künmu toxtap qalmidi, hetta bezi siyasi teshkilatlar arqa - Arqidin xitaygha qarshi bayanat élan qilip, uyghurlarni qoghdaydighanlqini bildürse, bezi teshkilatlar xitay mallirigha bayqut qilidighanliqini élan qilmaqta.
RFA Photo / Arslan
12 -Iyul, türkiye saadet partiyisining uyushturushi bilen istanbulning chaghliyan meydanida "sherqiy türkistan hemkarliqi we zulumgha lenet oqush " namida yighin ötküzülgen bolup, yighingha uyghurlarni qollash meqsitide 250 jemiyet we ammiwiy teshkilat we istanbulda yashawatqan türk, uyghur , qazaq bolup 100 mingdin artuq kishi ishtirak qildi.
2009 - Yili 7 - Ayning 12 - Küni türkiye saadet partiyisining uyushturushi bilen istanbulning chaghliyan meydanida "sherqiy türkistan hemkarliqi we zulumgha lenet oqush " namida yighin ötküzüldi.
Bu yighingha uyghurlarni qollash meqsitide 250 jemiyet we ammiwiy teshkilat we istanbulda yashawatqan türk, uyghur, qazaq bolup 100mingdin artuq kishi ishitrak qildi.
Bu yighingha türkiyidiki pütkül sherqiy türkistan ammiwiy teshkilatliri ezalirimu qatnashqan bolup, yighinda dunya uyghur qurultéyining muawin bashliqi siyit tümtürk ependi we sherqiy türkistan maarip jemiyitining bashliqi hidayetulla oghuzxan ependi söz qilip, bash ministir rejep tayip erdughangha,türkiye hökümitige we türk xelqige uyghurlarni qollap - Quwwetligenliki üchün teshekkür éytidighanliqini bildürdi.
Meydanning töt etrapigha türkiye bayriqi bilen ay yultuzluq kök bayraq ésilghan yighingha qatnashqan pütkül kishiler qollirida ay yultuzluk kök bayraqni kütürüwalghan.
Yighin türkiye waqti kech saet 17 de bashlinip 20 de arxirlashti. 3 Saet dawam qilghan bu yighinda insaniy yardem wexpi, türkiye xalisane birleshme wexpi qatarliq tesiri küchlük jemiyetlerning bashliqliri 5 - Iyul ürümchi weqesi toghrisida söz qilip, zulumgha qarshi turush. Uyghurlargha yardem qilish toghrisida söz qildi.
12 - Iul, istanbuldiki chaghliyan meydanida ötküzülgen 5 - Iyul ürümchi qanliq weqesi üchün ötküzülgen keng kölemlik yighilishdin bir körünüsh.
Yighin jeryanda, kishiler, zulumgha qarshi mörini mörige tiresh! musulman zulumgha bash egmeydu! qatil xitay heddingdin ashma, sebirimizni tashurma! türkiye sherqiy türkistangha sahib chiq! yashisun musteqil sherqiy türkistan! dégenge oxshash shuarlar towlidi. Yighinda bashtin - Axirghiche shuar towlashlar toxtap qalmidi.
Yighinda türkiye memurlar uyushmisi birleshmisining reisi exmet gündoghdu ependi söz qilip mundaq dédi:
Sherqiy türksitanliq balilargha salam! sherqiy türkistanliq ayallargha salam! sherqiy türksitanliq qarshilashquchilargha salam! mezlumning yénida bolghanlargha salam! chaghliyan meydanini toldurghan 100 minglarche kishilerge salam! sherqiy türkistan zéminini ishghal qilghan kündin buyan mezlum we bigunah sherqiy türkistanliq qérindashlirimiz üstidin yürgüzüwatqan qetliamni sewebsiz dawam qiliwatqan ishghalchi, milletchi, qirghinchi qizil xitay, sherqiy türkistanning ishghaligha qarshi sebir we izzet bilen qarshilashqan qérindashlirimizning üstidin rehimsizlerche, peskeshlik bilen we insan qélipidin chiqqan wehshiylik bilen hujum qilmaqta. Assimliyatsiye qilish siyasitining bir qismi hésablap yash qizlarni ailisidin mejburiy élip gheyri munasip orunlarda ishlitip, yash oghullarni jaza lagérida esirge oxshash ishletmekte. Ayallirigha pilanliq toghut siyasiti yürgüzmekte. Bügünki künde sherqiy türkistanda bigunah we quralsiz yüzlerche insanlarni yol otturisida ochuq - Ashkara öltürürüwatidu. Buning bilenla kupaye qilip qalmay héch teptartimastin eqil we xiyalgha kelmigen shekilde heriket qilip mesum buwaqlar we ayallar yashawatqan quralsiz öylerge bésip kirip tutqun qilmaqta.
Qimmetlik qérindashlirim! qizil xitay sherqiy türkistan zéminidin yoq bolup ketkenge qeder, sherqiy türkistanliq qérindashlirimiz musteqilliqqe érishkenge qeder, sherqiy türkistan xelqi qizil xitayning assimliyatsiye qilish siyasitidin we zulumidin qutulghangha qeder qollash - Quwwetlesh dawam qilish kérek. Medeniy döletlerdin bu wehshiyilikni toxtat dep bir awazning chiqmaywatqanliqini epsuslinarliq bilen körüwatimiz. Qeyerde b d t ? qeyerde yawrupa ittipaqi!? insan heqliri teshkilatliri qeyerde!? musulman döletlerning dölet reisliri qeyerde!? islam qurultéyi teshkilati qeyerde!?
Yighinda yene, saadet partiyisining reisi numan qurtulmush söz qilip mundaq dédi: sherqiy türkistanliq qérindashlirimgha sahib chiqish, zulumni toxtitish, mezlumning yénida bolush bizning wezipimiz. Shunchiwala weqe yüz bériwatqanda, dunyaning hörriytidin, azadliqidin, adalettin we insan heqliridin söz qiliwatqan rehberler qeyerde ? sizning anglighiningizni ular anglimaydu, ular yan yétip yashaydu, epsuslinarliq bilen bügünmu süküt ichide yatmaqta. Bu zulumgha yene bir qétim lenet oquymiz . Qeyerde yawrupa ittipaqi, qeyerde amérika hökümitining reisi hörmetlik obama? qeyerde u insan heqliri? qeyerde u islam qurultéyi teshkilati, qeyerde u islam döletlirining bash ministirliri we dölet reisliri?
Proféssor numan qurtulmush sözide yene 1989 - Yili tyenenmén meydanida yüz bergen weqelerni xatirilitip mundaq dédi:
Tankining aldida erkinlik telep qilghan u yash ademni nechche yildin buyan körsitip kéliwatqan téliwéziye qanalliri qeyerde? yoldishim qeyerde? oghlum qeyerde dep waqirap yighlighan uyghur ayallirini néme üchün körsetmeydu?
Proéssor numan qurtulmush sözide yene, uyghur diyarida yüz bergen weqelerning étnik qirghinchiliq ikenlikini bildürüp mundaq dédi:
U yerdiki musulmanlarni, uyghur türklirini milliy salahiyti we étiqadi sewebidin yoq étishni meqset qilmaqta. Insanlar sürgün qilindi. Perzentliri qolliridin tartiwélindi. Mejburiy bala chüshürüldi. Köchüshke mejburlandi. Ürümchige xitaylarni orunlashturuwatidu. Sherqiy türkistanning iqtisadi sümürülüwatidu. Ular yer asti we yer üsti bayliq jehette dunyaning eng bay rayoni emma eng kembeghel xelqi .
Proféssor numan qurtulmush sözide yene, türkiye bash ministirigha uyghurlargha alaqidar bir qanche türlük telep we teklip sundi we u teklipni oqup ötti.
-- Türkiye dölet mejlisi derhal yighin échip xitay hökümitige qarshi élinidighan tedbirlerni mexpiy yighinda söhbetlishish.
-- Béyjingda turushluq türkiye elchisini qayturup kélish. Türkiy jumhuriyetlerni, islam qurultéyi teshkilatini, b d t ni derhal heriketlendürüsh lazim.
-- Insan heqliri toghrisida gherb döletliride xizmet ishlesh lazim.
-- Ijtimaiy teshkilatlarning u rayongha yardem qilishi üchün xizmet ishlinish lazim.
-- Türkiyide musapir halette yashawatqan pütkül uyghurlarni türkiye puqraliqigha qobul qilish lazim we ulargha pasport bérilishi lazim.
-- "Türkiye - Xitay parlamént ezaliri dostluq guruppisi" diki pütkül parlamént ezaliri bügün ichidila hemmisi istipa étishi lazim we istipa étishning sewebi élan qilish lazim.
Biz yighin axirida awstiraliyidin kélip bu yighingha qatnashqan awstiraliye sherqiy türkistan jemiyitining muawin reisi abdusalam ependi bilen söhbet élip barduq.
Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.
