Guangdungdiki Qatillarning Jasariti Nedin Kelgen ?
Muxbirimiz Shohret Hoshur
2009-06-30
Muxbirimiz Shohret Hoshur
2009-06-30
Guangdungdiki qanliq weqening tepsilatini xitay hökümiti dawamliq halda yoshurup kelmekte. Emma xitaydiki gheyriy resmiy axbarat wastiliri weqening yene bir qsim échinishliq jeryanlirini ashkarilimaqta. Tünügün Youtube torida 26 - Iyun qanliq toqunushi heqqide 3 parche neq meydan xatirisi élan qilindi.
video.sohu.com Din élindi.
video.sohu.com Din élinghan bu sürette, bir uyghur qiz ishchining undin artuq xitay ishchiliri teripidin rehimsizlerche kalteklinip, éghir zeximlinip, ölük halette yatqan körünüshi.
Neq meydan xatiriside bir uyghur qizining qéchiwatqanliqi we uni yüzligen xitay ishchining tömür kaltek bilen qoghlawatqanliqi؛ yüz - Közi qangha milengen bir uyghur ishchining hushsiz ongda yatqan haliti ؛ yene bir neper uyghur ishchining bélige qeder qangha milinip yatiqini we uni dumbalawatqan xitay ishchilar؛ mana bu menzirini tamasha qiliwatqan xitay saqchiliri؛ ölük yaki yaridar uyghurlargha qarap ghelibe tentenisi qilip külüshüwatqan xitay ishchilar qatarliq körünüshler körülidu.
Körünüshler seher saet alte etrapida yeni 6 saet dawam qilghan weqening axirqi saetliride xatirilengen. Weqening bash qismidiki körünüshler téximu tragédiyilik ikenlikini axirqi körünüshlerdiki xitay ishchilarning peylidin körüwélish mumkin. Nöwette weqedin xewerdar bolghan weten ichi - Sirtidiki uyghurlar mezkur weqe üstide jiddiy oylanmaqta.
Közetküchilerni heyran qalduridighini, neq meydandiki nechche ming kishi ichidin, birer kishiningmu ölgüchi we zexmilengüchige hésdashliqi qozghalmasliqi, bu heqte washingitonda yashawatqan ilyar shemshidin ependi mundaq deydu:
" Bir insan öltürülse, bolupmu ölgüchiler ayal we bala bolghan ehwalda, etrapta qarap turghuchilarda, insan bolush süpti bilen hisdashliq qozghulidu. Guangdongda undaq bolmighan. Toqunushta ayal - Bala ayrimasliq wehshi we namert bir milletning enenisi."
Weqe yüz bergendin kéyin, xitay tor betliridimu weqe heqqide inkaslar dawam qilmaqta. Bu inkaslarda xitay ishchilargha tebrikler yollanghan؛ ulargha apirin oqulghan؛ uyghurlargha qarita zerbe bérish heriketlirining dawamlishishi teshebbus qilinghan. Mana bu inkaslargha asasen, ilyar shemshidin ependi xitay we uyghurlar arisidiki milliy ziddiyetning derijisi üstide toxtaldi: " xitay xelqimu, hökimitimu uyghur millitini tamamen yoqutushni, dunyadin tep - Tartmisa qirip tügitiwétishni arzu qilidu. Démek, uyghurlargha séliniwatqan zulumda xitay hökümiti bilen xelqi shérik."
Xitay ishchiliridiki bunche zor nepret, jinayet ötküzüshtin héch qormasliqtek bunche köp jasaret nedin kelgen? mana bu uyghur közetküchilerni oylanduruwatqan muhim bir timidur. Közetküchilerning arisida, weqede döletning alaqidar tarmaqlirining qol tiqishi we hetta teshkillishi barliqini texmin qilghuchilarmu bar. Nöwette shangxeyde yashawatqan bir uyghur tijaretchi mana bu xil qarashta: " men weqede xitayning dölet apiratlirining qoli barmikin dep qaraymen. Bolmisa, xelq dégende bir hisdashliq, ich aghritish tuyghusi dégen nime bolushi kérekqu?"
Qazaqistanda yashawatqan yasinjan ependining bildürüshiche, xitay xelqi milliy xaraktéri nuqtisidin jasaretlik bir xelq emes؛ emma xitay hökümitining yillardin béri uyghurlar heqqide élip barghan selbiy teshwiqat we wehshiy ijraatliri weqe sadir qilghan bu ishchilargha ene shu jasaretni bergen. Ular uyghurlargha zorawanliq qilsa özlirining jazalanmaydighanliqini aldin texmin qilghan.
Yasinjan: " xitay hökümiti yillardin béri uyghurlar üstidin ijra qilip kéliwatqan ölüm jazaliri, xalighanche tutqun qilish we basturushliri bilen xitay xelqighe: ' uyghurlarni öltürseng jinayet bolmaydu dégen pikir we tuyghini bergen. Uning üstige heq - Naheq délolirida herwaqit xitay terep utup chiqqanliq üchün, ular uyghurlarni öltürse özlirining jazalanmaydighanliqini tonup yetken. Teshwiqat wastilirida, uyghurlarni dawamliq térorchi we oghri - Yanchuqchi dep teswirlishi bu qétim guangdongda uyghurlar uchrighan hujumning yene bir muhim sewebi."
Közetküchi ilyar shemshidin ependi, guangdung weqesidin gherb elliridiki uyghur teshkilatlirining chong bir ders élishi kéreklikini, uyghur milliy herikiti terkipidiki barliq küchlerge ige chiqishi we ularni himaye qilishi kéreklikini bildürdi.
Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.
