Amérika dölet mejlisi ezaliri xitay hökümitini eyiblesh qanun layihisini otturigha qoydi
Muxbirimiz Irade
2009-07-10

10 - Iyul küni amérika dölet mejlisining bir qisim ezaliri xitayning uyghurlargha yürgüzüwatqan qattiq basturushni eyiblesh qarar layihisini tonushturush meqsitide axbarat élan qilish yighini ötküzdi.


UAA Teminligen.

10 - Iyul künidiki amérika dölet mejlisi bir qisim ezalirining 'xitayning qanliq basturushini eyiblesh qarar layihisi' ni otturigha qoyush axbarat élan qilish yighinidin bir körünüsh. Sürette, amérika dölet mejlisi ezasi bil déléhunt we amérika awam palatasi tashqi munasiwetler komititining reisi dana rohrabakér, dunya uyghur qurultiyining reisi rabiye qadir xanim we ularning yardemchiliri amérika dölet mejlisi binasi aldida.

Uyghur diyarida yüz bériwatqan qirghinchiliqlar,insan heqliri depsendiliri pütün dunyaning diqqitini alahide tartmaqta. Bügün amérika dölet mejlisi ezasi bil déléhunt we amérika awam palatasi tashqi munasiwetler tarmaq komititining reisi dana rohrabakérlar xitayning uyghurlargha qiliwatqan qattiq bésimini eyibleydighan qarar layihisini tonushturush munasiwiti bilen axbarat élan qilish yighini achti.

Axbarat élan qilish yighinigha dunya uyghur qurultiyining reisi rabiye qadir xanimmu ishtirak qildi. Axbarat qilish yighini neq meydanidin muxbirimiz ümidwar bizge yighin ehwalidin melumat berdi.

Axbarat élan qilish yighinida aldi bilen bil dalaxant ependi söz qildi. U sözide aldi bilen uyghurlar heqqide qisqiche melumat bérip ötkendin kéyin sözini mundaq dawam qildi: " uyghur diyarida yüz bergen weqelerde xitay 156 adem ölgenlikini élan qildi. Emma bizning alghan xewerlirimizdin ölgen kishilerning sanining 500 ge yétidighanliqi melum bolmaqta. Yene minglighan yaridar türmilerge solandi. Xitay uyghurlarning insan heqlirini depsende qilish we ulargha diniy jehettin bésim qilghanning sirtida, ténch yosunda élip barghan bir namayishini térrorluq bilen eyiblimekte. Yeni xitay térrorluqqa qarshi urushni bigunah insanlarni öltürüshning wasitisi qilmaqta. Xitay hökümiti yene rabiye qadir xanimni bu qirghinchiliqning jawabkari dewatidu. Lékin biz bilimiz, rabiye qadir xanim öz xelqining insan heqliri üchün öz hayatini atighan bir ayal. U démokratiyige ishinidu hem ténchliqperwerlik bilen xelqi üchün xizmet qiliwatidu ... Men we xizmetdashlirim bu yerde özimizning xitayning uyghurlargha yürgüzüwatqan bésim siyasitini eyiblesh qarar layihisini qollaydighanliqimizni bildürimiz. Xitay hökümiti ténch yosunda élip bérilghan namayishni qanliq basturushining jawabkarliqini rabiye qadir xanim dep körsitishni toxtitishi kérek."

Ikkinchi bolup söz alghan awam palatasi tashqi munasiwetler tarmaq komitétining reisi dana rohrabakér amérikining enenisining erkinlikni yaqlash ikenlikini, shunga özlirining erkinlikni yaqlighuchi kishilerni her daim qarshi élip, ularning dunyagha erkinlik élip kélishi üchün yardemde bolup kelgenlikini tekitlidi.

Dana rohrabakér ependi sözide, uyghurlarning xitay kommunst tüzümide éziliwatqanliqini, ularning héchqandaq insan heqliridin behrimen bolalmaywatqanliqini éytqandin kéyin mundaq qildi: "biz amérika dölet mejlisidiki bashqa ezalarningmu bu qarar layihisge awaz qoshushini we xitay hökümitining uyghurlargha yürgüzüwatqan qattiq qol siyasitini eyiblishini ümid qilimiz. Amérika burun özining türmiliridiki kishilerni xitayning soraq qilishigha ruxset qilghan. Shunga bizmu kommunist xitayning bizning tekshürgüchilirimizningmu xitay türmilirige bérip tekshürüsh élip bérishigha ruxset qilishini telep qilimiz."

Axbarat élan qilish yighinining axirida, dunya uyghur qurultiyining reisi rabiye qadir xanim söz qildi. Rabiye qadir xanim xitayning uyghur diyarini ishghal qilghandin béri qattiq basturush siyasiti yürgüzüp kéliwatqanliqini tonushturdi.

Rabiye qadir xanim sözide yene, amérika xelqidin gunahsiz ölüwatqan uyghurlarni qutquzuwélishini telep qildi.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.

Menbe:http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/kongres-uyghur-urumqi-07102009204531.html/story_main?encoding=latin