Uyghur Awazi
Xelqara jamaet Ürümchide yüz bergen „5-Iyul qanliq qirghinchiliqi“ din kéyin, bu herket Sherqiturkistanda yüz bergen Uyghurlar bilen Xitaylar ottursidiki bir qétimliq ijtimayi tüs alghan étnik sürkülüsh, buningda 197 adem ölgen, 1500 adem éghir yarilanghan, dep qarap, xuddi qozini börige tapshurghandek, Xitay hökümitidin bu meselini adil we qanuniy yol bilen bir terep qilishni telep qilip boldi qilishti.
Xitaylarning dölet axbarati bolsa weten ichi we siriti teshwiqatida hedep yaridar bolghan we ölgen 10 nechche xitayni we buzulghan hem köydüriwétilgen bir qisim eslihelerni merkez qilip, herketke kiriship ölgenler 197, uning ichide 140din artuqi Xitay, qalghini Uyghur, köydüriwétilgen mashina we öylerning mutleq köp qismi xitaylarning, dep dawrang sélip éqilge sighmaydighan, külkülik bir meydan riyalliq pütünley burmilanghan komédiyeni oynap chiqti. Dunya aldandi…
Hazirqi ehwaldin qarighanda bizning teshwiqatimizdin xitaylarning zeherhendilik we rengwazliqqa tolghan teshwiqati üstün kélip, xelqara jemiyet buninggha qandaq inkas qayturush meseliside dilighulde boliwatqandek keypiyatni ipadilidi.Heqqaniyet biz terepte turup ajizliq qiliwatimiz…!
2009-yili07-ayning 10-küni Xitay hökümiti omumiy uxturush chiqirip, Sherqitürkistanning herbi haletke kirgenlikini we chetel Jornalistlirining Sherqitürkistan tupriqidin chiqip kétishini telep qilip élan chiqardi we internet, telifon, fax, ammiwiy qatnash qatarliqlarni taqidi….Shu kündin bashlap hazirghiche Xitaylar wetinimiz Sherqiturkistanda dölet térorini ishqa sélip Ürümchi, Ghulja, Qaramay, Qeshqer, Hotan, Kuchar we Aqsu rayonlirida yerlik xeliqlerge jümlidin Uyghurlargha qaritilghan keng kölemlik tutqun qilish, éghir ten jazasi bérish, qiynap öltürüsh we yurt-makanliridin qoghlap chiqirish jinayitini ishlimekte.Hazirghiche 50 mingdin artuq adem türmige tashlinip, 10.000 din artuq kishi iz-dereksiz yoq bolup ketti…
Wetenimiz Sherqitürkistan heqqide qatillargha yan bésip kapildaydighandin bashqa yene teshwiqat quralliri bolmighanliqtin, Xelqara jemiyet Xitay döliti teripidin ishliniwatqan insaniyetke qarshi bu jinayetlerdin özlirining agentliqliri arqiliq xewer tapalmay kéliwatqan bolsimu, Xelqarada kishlik hoquq, insan heqliri we demokiratiye eng zor küch bilen tekitliniwatqan 21- esirdimu ishik-derizilliri taqiwétilgen, Insaniyet tarixida téxiche körülüp baqmighan érqiy qirghinchiliqqa duch kelgen xelqimizning qan-yashqa tolghan dat-peryatliri, erkin dunyagha wolqandek partilap chiqmaqta…
Xelqimiz ichidin chiqqan pexirlik oghlanlirimiz hökümet dep yürgen nersining özining emeslikini, Xelqimiz ichidin chiqqan pexirlik oghlanlirimiz saqchi dep yürgen nersining özining emeslikini, Xelqimiz ichidin chiqqan pexirlik oghlanlirimiz esker dep yürgen nersining özining emeslikini, Xelqimiz ichidin chiqqan pexirlik oghlanlirimiz weten dep yürgen tupraqning tajawuzchilarning tömür tapanlirida yenchiliwatqanliqini, Xelqimiz ichidin chiqqan pexirlik oghlanlirimiz özini-özi qutqazmisa, qoghdap qalmisa hechkishining xelqimizni qutqazmaydighanliqini bilip yétip, xitayning qanliq basturushi we eskiriy idare qilishigha pisent qilmay, pütün Sherqiturkistan miqyasida Xitay tajawuzigha qarshi her turluk milliy qoghdunush herketlirini qanat yayduriwetti…
Xuddi qara basqandek, 1949-yilning küz peslide bir-birige quyup qoyghandek oxshaydighan, Chishliri ishekningkidek(Ademler adem göshi yéyishke adetlense, chishliri eshundaq chonguyup we setliship kétermish) , pakar we wijik, közliri qismaq, burunliri panaq, teletidin tughulghandin béri birer qétimmu qursiqi toyghidek ghizalanmighan, qollirida süpürge we epkesh dep bir nersilerni kötüriwalghan bir top juldur-képen diwaniler wetinimiz Sherqiturkistanda peyda bolghanidi.Xelqimiz insangha oxshimaydighan bu mexluqlarni körgende bezide durt oqup özlirini yaman rohlarning sherhidin qoghdisa yene bezide tash-chalmilarni étip bu natonush eblexlerni qoghlayti, Güdekler ularni körüp qorqqinidin qirqirap yighlap kétetti, ishtanlirigha siyiwitetti.
Yüzi qélin, numussis melunlar bu qelbi insanperwerlik bilen tolghan, méhmandost, naxsha-usssul, külke-chaqchaqqa amraq xelqni we elwek wetinimizni tunji qétim körüp, ulardiki nepret we yirginishni tuyup tursimu bilmeske sélip, xuddi paskina jinlardek xelqimizge chaplishiwalghan péti qoyup bermidi. Ular toxtimastin, hérip, charchimastin „Urmaymiz…tillimaymiz…yip-yingnisinimu almaymiz, chéqilmaymiz…“ dep warqiriship, atalmish „Üch chong intizam, sekkiz diqqet“ dégen naxshini oquyti.Kündüzliri xelqimizning yénigha kélelmidi.Kéchilliri, tang seherlerde, adem körmeydighan, awam uyqigha ketken chaghlarda herket qilip, özlirining jin emes insan ikenlikini ispatlashqa bashlidi.Ular xelqimizge nimishqidur xushamet qilip kületti, Sherqiturkistan xelqining oburnixanillirini érighdayti, qotanliridiki poq-süydüklerni chiqirip tili bilen yalighandek pakizlayti, yollarni süpürüp su sépetti, padilarni baqatti, yétim-yésir, ajiz-mejüz, késel-aghriqlar üchün qullardin better ishleyti.Her waqit namratlarning yénida timisqilap yüretti…zirikmeyti, térikmeyti, harmayti, waz kechmeyti, xijil bolmayti, nomus qilmayti…
Yurt mehelilerde toghrisi namratlar toplashqan jaylarda deslepki nepret we yirginich bara-bara aziyip „Ademken… yardemkeshken… heq almaydiken… achchiqlanmaydiken… ursaqmu, tillisaqmu, gep yandurmaydiken.Ballirimiz ishek qilip minsemu yorghilap yügürep, chirayliq hangirap béridiken…tuqqanlirimdinmu bunchilik halawet körmeptim…dégendek mazpaynek paranglar ortigha chiqti…
Xelqimizning könglige guman chüshti.Ular özining meniwiyti, maddiyiti we idilogiyesini qanche ming yillardin béri tuwruktek kötürüp turghan yolbashchilliri, yétekchilliri we milliy qehrimanliridin yüz öridi, nomus ketti, tupraq ketti, miltiq ketti, dölet ketti….toye…!Bu apet shu yerdin bashlanghanidi.
Qeni u Ürümchide tinch namayishqa chiqqan 10.000lighan pexirlik qiz-yigitlirimiz!?...
Qéni u döliting, qéni u prezidenting, qeni u armiyeng…!?...
Qeni u epkesh kötüriwalghan melunlar, qeni u beshingni silighan shayatunlar..qeni u süpurgiler…!?...
Mehelilerni tazilighan Süpurgeler tangkigha, su toshighan epkeshler miltiqqa aylandi…hey melun tajawuzchilar ach kelgenting yémek berduq, ussuz kelgenting su berduq, yalingach kelgenting keyindürduq, emdi ussisang Uyghurning qéni, qarning achsa uyghur göshi kérek boliwatamdu!?Qolliringdiki nime u!?Sanga ash bergen qazanlarni, nan uzartqan qollarni qandaq chaqqing, qandaq kesking kéliwatidu!!!!?Qeni u 60 yil awalqi labdur teleting?!!...
Hey burnigha su kirmeydighan awam, körmidingmu yollargha su emes issiq qéning chéchildi…Milliy ar-nomusimiz depsende qilindi!...
Türmilerning ichi we siritida Uyghurlarni öltürüsh ewjige kötürüldi...Turmiler toldi, saq kirgenler éghir jismaniy iskenje ichide, yawuz qatillarning tayaq-toqmaqliri astida qaldi... késeller dawalighuchisiz tashliwétildi, her terepni dat-peryat, ahu-zar qaplidi, taghu-deshttin qan-hidi kéliwatidu, ölükler tupa ittirish mashinilliri bilen hak chéchilghan azgallargha kömüliwatidu... Sheherlerning yolliri Uyghur xelqining jesetliri bilen toldi...
Xelqimiz, way dat!Bu dunyaning izdek-soriqini qilidighanlar yoqmu!?Bu zulumning chéki yoqmu!? dep asmangha, etrapqa telmürüsh ichide intizarliq bilen baqmaqta!Bu mezlum millet üchün Asman yiraq, yer qattiq boldi!
Tarim mungluq nere tertmaqta, teklimakan höriyet we azatliqqa hamildar bolmaqta!Uxlap yatma, des tur, pursetni qoldin berme…! Xelqingni unutma!
Hey burnigha su kirmeydighan xelqim, qulaq sal muqeddes tuprqqa: Qisas! dep warqiridi Ili deryasi, Qisas! dep warqiridi Értish deryasi! Qisas! dep warqiridi ejdadlar rohi, Qisas! dep warqiridi Altay Taghliri, Qisas! Dep warqiridi Tengri Taghliri, Qisas! dep warqiridi Tarim Deryasi, Qisas! Dep warqiridi tümenderyasi, Qisas! dep warqiridi Pamir Taghliri, Qisas! dep warqiridi Karakurum, Qisas! dep warqiridi Bughda Taghliri, Qisas! dep warqridi Sabit demulla, Qisas! dep warqiridi Huja Niyaz, Qisas! dep warqiridi Élihan Törem, Qisas! Qisas! dep warqiridi Ehmetjan Qasimi, Qisas! dep warqiridi Abduxaliq Uyghuri, Qisas! dep warqiridi Oghuzhan, Qisas dep warqiridi Alip-Arislan! Qisas! dep warqiridi yer! Qisas! dep warqiridi kök Asman!
Hey xelqim, Xitaylarning hilisige aldanma, sen bir jessur, qul bolushni ölümdinmu éghir alidighan xelqning qénini toshup yüriwatisen. Pükülgen qedingni tikle, birlesh, ikkilenme, aldanma, sétilma, algha bas, héch chékinme, gheyretlik bol!…Rast deptiken deysen, Sen yalghuz emes, azraqla gheyret körsetseng, yolliriing daghdam échilip kétidu…..yoruq tanglargha ulishisen!Zalimlarning boyunturiqidin qutilisen!
29.07.09 Gérmaniye
