Muxbirimiz Shohret Hoshur
2010-09-30
Norwégiyide el qaide bilen munasiwiti bar dep qarilip, tutup turuliwatqan uyghur gumandar Rashidin Memet esli pilandiki hujum nishanining norwégiye paytexti oslodiki xitay elchixanisi ikenlikini bildürgen.
http://www.vg.no Din élindi.
Sürette, norwégiyidiki térror gumandari rashidin memet.
Mezkur 3 neper térror gumandari ichidiki iraqliq shawan sadiq, aldini küni özining daniyidiki bir gézitxanini partlitishni pilanlighanliqini ashkarilighan idi.
Térror gumandari rashidin memetning Adwokatining tünügün norwégiye axbaratigha ashkarilishiche, Rashidin Seyshenbe kündiki soraq dawamida, özliri pilan qilghan hujum nishanining daniyidiki bir gézitxana ikenlikini inkar qilghan.
Rashidin Memet yene, délogha chétishliq ikki neper gumandarning esli pilandin xewersiz ikenlikini, u ikkisini peqet yardemchi süpitide paydilanghanliqini bildürgen. Adwokat Carl Konow Rieber-Mohn Tünügün NRK radiosigha qilghan sözide, rashidinning uyghur rayonidiki xitay hakimiyitini mustemlikichi hakimiyet dep tonuydighanliqini, uyghurlarning azadliq mesilisining diplomatik yol bilen hel bolushigha ishenmeydighanliqini, shuning üchün, oslodiki xitay elchixanisini partlitishni pilanlighanliqini bildürgen.
Délogha arilishiwatqan yene bir adwokat Arild Humlen, tünügün NTB agéntliqigha ashkarilishiche, rashidin seyshenbe künidiki soraq dawamda özining aile ezaliri we uruq-Tughqanliri ichidin xitay hökümiti teripidin öltürülgenler barliqini bildürgen. Rashidin soraq dawamida, el qaide teshkilati bilen bolghan munasiwitini ret qilghan.
Norwégiyide tutup turuliwatqan 3 neper térror gumandarining birining, bolupmu yétekchisi dep qaralghan kishining uyghur millitidin bolushi, muhajirettiki uyghurlar arisida ejeblinish tuyghulirini peyda qilghan. Chünki muhajirettiki uyghur paaliyetchiliri özlirining xitaydin bashqa héchqandaq bir dölet bilen mesilisi yoqluqini tekitlep kelgen. Bolupmu amérika bilen yawropa döletlirining qollishigha érishish üchün izchil paaliyet élip bériwatqan idi. Shunga bu nöwet rashidin muhemmetning gherb döletlirige qarshi hujum pilanini inkar qilishi we hujum nishanining xitay ikenlikini ashkarilishi muhajirettiki uyghurlar arisida melum derijide rahetlinish tuyghusi peyda qilghanliqi bayqalmaqta.
Norwégiye uyghur komitétining bashliqi perhat yaqup bu heqte toxtilip, rashidin muhemmetning hujum pilanining gherb döletliri emes ikenlikini uqup memnun bolghanliqini, emma pilandiki hujum norwégiye qanunigha xilap bolghachqa xewerdin yenila epsuslanghanliqini bildürdi.
Perhat Yaqup yene, norwégiye uyghur jemiyitining, xelqara qanunlar hem norwégiyining qanunliri dairiside heriket élip baridighanliqini, buninggha qarshi herqandaq pilan we heriketni qollimaydighanliqini eskertti.
Norwégiyide yashawatqan yene bir uyghur bextiyar ependimu, uyghurlar arisidiki xitaygha qarshi herqandaq qattiq qarshiliq pilani yaki herikiti körülse buninggha heyran qalmaydighanliqini, emma, orni waqti yaxshi tallanmighan qarshiliq pilani we heriketlirini alqishlaydighanliqini bildürdi.
Amérika uyghur jemiyitining muawin reisi Ilshat Ependi xitayning yuqiriqi sözlirige qarashlirini otturigha qoydi.
"Norwégiye uchurliri we pikirliri" gézitining xewer qilishiche, tünügün xitayning norwégiye elchixanisi bayanat élan qilip, "rashidin memetning xitay elchixanisini partlitish pilanini, sherqi türkistan islam herikiti teshkilatining xelqaradiki térrorchi teshkilatlar bilen munasiwitining kücheygenlikining ispati" dégen we "ular, zorawanliq we térrorluq heriketlirini dawamlashturidu" dep eyibligen. Shundaqla, norwégiye hökümitini sherqi türkistan küchlirige zerbe bérishta özliri bilen hemkarlishishqa chaqirghan.
Norwégiye tashqi ishlar ministiri jonas Gahr Store ötken ayda, xitayning mikail dawutni yeni rashidin muhemmetni qayturup bérishni telep qilghanliqini, emma, norwégiyining bu telepni ret qilghanliqini bildürgen idi.
http://www.google.de/imgres?imgurl=http://www.rfa.org/english/news/special/uyghurtightrope/TightropeBG.jpg&imgrefurl=http://www.rfa.org/english/news/special/uyghurtightrope&usg=__MJOFyq8gnZqeOQFGXxFwzfh3wJU=&h=610&w=610&sz=166&hl=de&start=382&zoom=1&tbnid=ajbDMyvq6Qpq5M:&tbnh=136&tbnw=136&prev=/images%3Fq%3DUyghur%26start%3D380%26um%3D1%26hl%3Dde%26sa%3DN%26tbs%3Disch:1&um=1&itbs=1
Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.
