Nato Qisimliri Afghanistanda Zor Kölemlik Herbiy Heriket Élip Barmaqchi

Muxbirimiz Irade
2010-02-08

Shimaliy atlantik ehdi teshkilati (nato) ning afghanistanda turushluq qisimliri bir qanche kün ichide taliban küchlirige qarshi zor kölemlik urush élip baridighanliqini élan qildi. Bu qétimliq urush afghanistanda 2001 - Yili kirgendin buyan élip bérilghan herbiy heriketlerning ichide eng zor kölemliki hésablinidiken.

Xewerlerdin qarighanda, mezkur heriket afghanistanning jenubigha toghra kélidighan hélmand wilayitining marjah dégen yéride élip bérilidighan bolup, marjah taliban küchliri merkezleshken rayonlarning biri iken.

B b s ning xewer qilishiche, engliye mudapie ministiri bob éyniswors bu qétimliq herikette taliban küchlirini tarmar qilish bilen bir waqitta yene, nato eskerliridinmu chiqim bolushining éhtimalgha intayin yéqinliqini, meyli qanchilik yuqiri téxnikiliq qoral - Yaraq yaki mudapielinish esliheliri ishlitilishidin qetiynezer buning beribir bir urush meydani ikenlikini, shunga yüzde yüz mudapiilinishning mumkin emeslikini eskertti.

Afghanistandiki nato qisimlirining bash qomandani général stenly mékkiristal bolsa, bu heriketning afghanistan hökümitining xewpsizlik jehette küchlengenlikini körsitidighan muhim bir özgirish ikenlikini éytti.

Nato teshkilati heriketning zadi qaysi künni élip baridighanliqini éniq démigen bolsimu, emma uning mushu bir qanche kün ichide bolidighanliqi perez qilinmaqta. Nato mezkur heriketning élip bérilidighanliqini aldin élan qilishtiki sewebni yerlik xelqni urushtin awal tarqaqlashturup, xelqning toqunushlarda chiqimgha uchrimasliqi üchün dep körsetti.

Xewerlerde körsitilishiche, marjah kenti talibanlarning kontrolliqi astidiki eng chong rayonning biri bolup, u yer hem epyun tijaritining uwisi iken. Nato qisimliri hazir 80 ming nopusqa ige bolghan marjahliqlarni baldurraq bashqa yerlerge kétishke chaqirmaqta. Emma bezi körgüchilerning dep bérishiche, urushtin baldur xewer tapqan taliban küchlirimu rayongha qoral - Yaraq we millitaristlirini yötkep urushqa teyyarliq körüshke bashlighan.

Ötken hepte natogha eza döletlerning mudapie ministirliri arqa - Arqilap türkiye, engliye we gérmaniyilerde yighin échip, natoning afghanistandiki urush stratégiyisi üstide muzakire élip barghan idi. Nato bash katibi andérs ramussénmu qatnashqan bu yighinda, amérika mudapie ministiri robért géytis, amérikining nato küchlirini yuqiri téxnikiliq herbiy esliheler bilen teminleydighanliqi heqqide wede berdi. Melum bolushiche, nato küchliri afghan urushida ghelibini qolgha keltürüsh üchün yéngi istratégiyilerni belgilep chiqqan bolup, bezi herbiy emeldarlarning ashkarilishiche, yighinda asasliq muzakire qilinghan mesile, "taliban küchlirini pütünley yoqitish ornigha ularni ichki qisimdin parchilap ajizlashturush we afghanistan armiyisini yétishtürüsh" iken.

Nato küchliri afghanistan armiyisini yétishtürüsh mesilsiige alahide ehmiyet bériwatqan bolup, buninggha texminen 2 yérim ming etrapida herbiy térinér kétidiken. Amérika we nato hazir bu wezipini asasliq türkiyining élip bérishi kéreklikini tekitlep, türkiyining rayondiki ehmiyitining zorliqini ipade qilishmaqta. Türkiyidiki bezi sitratigiye mutexesisliri nöwettiki weziyetning alahide diqqet qilishqa tégishlik bir weziyet ikenlikini eskertip, türkiyining bu pursettin yaxshi paydilinish üchün toghra qedemler bésilishi kéreklikini bildürmekte.

Amérika prézidénti barak obamaning ichki siyasettiki nomurining chüshüp kétish xewpige qarimay afghanistangha qoshumche 30 ming esker ewetidighanliqini élan qilishi we yéngi afghan sitratigiyisini belgilishi, amérikining afghanistanda néme bolushidin qetiynezer urushta ghelibe qilish niyitining qetiy ikenlikining bir ipadisii bolup, nato reisi andirés ramussénning, "biz afghanistanda wezipimizni ada qilghuche dawamliq turimiz. Shunga bizning esker chékindürüsh waqtimizning 2011 - Yili bolushi natayin," dégen sözimu mana buni ispatlap turmaqta.

Küzetküchiler hazirqi yéngi afghan stratégiyisining we hazirqi weziyetning rosiye we xitayni endishige séliwatqanliqini ilgiri sürmekte.

http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/nato-afghan-urushi-02082010211109.html/story_main?encoding=latin


Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.