Xitaylar Artushta „Üch Xil Küchlerge Zerbe Bérish, Rabiye Qadirni Tenqitlesh“Paaliyiti Teshkilligen

Abduréshid Haji Kérimi xewiri
2008- yil 01 –ayning 12- küni

Sherqiytürkistanning hemmila yéride qonchaq reyis Nurbekrining atalmish "3 xil küchlerge qarshi turush, Rabiye Qadirni pipen qilish" din ibaret siyasiy heriket ewj alghan. Bu heriket bolupmu bu yil qish kirgendin buyan Sherqiytürkistanning Artush rayonighimu yamrap kétishke bashlighan.

Özini Yünüs Hajim Qeshqiri dep tonushturghan bir kishi yéqinda Artushning Süntagh yézisi Meshet kentide yüz bergen bir ehwalni melum qildi. U sözide mundaq deydu:
-Yéqindin Xitaylarning "Üch xil küchlerge qarshi turush, rabiye qadirni pipen qilish "herikiti wetinimiz sherqiy türkistanning hemme yéza-qishlaqlirida yamrap ketti. Artushning Süntagh yézisi mesh'et kentide bir siyasiy öginish uyushturulghan bolup, yuqiridin kelgen kadirlar Nurbekrining 3 xil küchlerge qarshi turush , rabiye qadirni pipen qilish heqqidiki teshwiqiy matériyalini oqup ötken. Matériyalda, ”Rabiye Qadir eyni yilliri wetenni parchilash we Milliy bölgünchilik bilen shughullinish herikitini sadir qilip chet'eldiki éri Sidiq Hajigha wetenning ichki mexpiy matériyallirini oghriluqche yetküzüp bérishke orun'ghanliqi üchün turmigha qamalghan idi.Rabiye Qader türmida késel bolup qilip partiye xelq hökümitimiz uninggha insaniy muamile qilip dawalinish üchün Amérikigha shertlik qoyup bergen idi. U Amérikigha barghandin kéyin Zhunggogha qarshi wetenni parchilash " jinayiti" ni sadir qiliwatidu.... Uning hökümitimizdin 24 milyon qerzi bar idi, belkim shu qerzdin qéchip mushundaq " shumluqni qiliwatidu....” -deptu. Bu sözlerni anglighan bir déhqan derhal ornidin turup: “Towa qildim! Silerning tünügün dégen gépinglar bilen bügün dégen gépinglar bir birige qarimu qarshi iken. Ötkende siler Rabiye Qadirni maxtap kökke kötürüp. Rabiye Qadir Junggodiki 10 chong bayning birsi, munewer karxanichi, Aptonom Rayonluq Hökümetning xelq qurultiyining wekili. Yekke igiliktiki karxanichilar jem'iyitining bashliqi, 1000 Ana Shirkitining qurghuchisi, ayallarni qulluqtin azad qilghan , ayallarni bext saadetke érishtürgüchi perishte ... .... Uningdin öginishinglar lazim dégentinglar! Emdi bügün uni tillap qopapsiler, bizni zadi aram alghini qoymay tapmaydighan gipinglarmu qalmaptu. Hey towa! Ming towa, qandaq jahan bolup ketti mushu künlerde? dése,”- deptu. Uni anglighan bashqa déhqanlar qaqaqlap külüshüp kétip yighin buzulup ketken.

Yuqiridin kelgen yene bir kadir “Rabiye Qadir uyghur ayallarni ishinje emgek kuchi hésabida ichkiri ölkilerge apirip ishqa orunlashturushqa qarshi chiqti! Nurbekrining milyon ayallarni ichkiri ölkilerge yötkigende andin uyghur déhqanlirining hali küni yaxshi bolidu,- dégen siyasitige qarshi chiqti” dégende, yighin qatnashquchilliridin biri “Nur Bekri dégen adem uyghur xotun qizlirini ichkirige yötkep xenzulargha xotunluqqa bermekchi bolghan bolsa, u adem emes iken.... Rabiye Qadir, Nur Bekrining bu siyasitige qarshi chiqqan bolsa, rasttinla uyghurlarning heqiqiy anisi iken!” Dégen.

Artushta échilghan u yighinda yuqiridin kelgen yene bir kadir yene ten bermey gep qilghini turuptiken jamaet ornidin des turup tarqilip kitishken. Kadir shundaq dégen " Biz Nur Bekrining yolyoruqini eynen yetküzduq. Biz mejburiyetni ada qilip bolduq"- dégen.

Yünüs Hajim Qeshqiri axirida Erkin Asiya Radiosi heqqide toxtilip mundaq dédi:

- Biz Erkin Asiya Radiosini anglap kéliwatattuq. Uningda bek muhim gep- sözler bolinidighan bir radio idi,bizning yénimizda boluwatqan ishlarnimu eshu Radiodin anglap heyran qalattuq. Mesilen, Semenyoli Weqesi, Kuchar Weqesi, Yamanyar weqelirining tepsilatini Erkin Asiya Radiosidin anglap könglimiz xilila söyün'gen idi. Epsus yéqinqi aylardin biri u radioni taza yaxshi angliyalmaywatimiz, xitaylar uni qochup angliyalmas qiliwetti. Amérika bek kuchluq ulugh bir dölet. Xitaylarning hiyle mikrisini buzup téxnika yéngilap biz angliyalaydighan qilip berse! Emma tordin bolsimu anche munche yazma xewerlerni oqup turiwatimiz. Lékin bezi torbetliri latinche iken bekmu xijil bolup qalduq! Wetende "qosh tilliq maarip" dep xitaychini tangsa, weten sirtidikiler latin yéziqini tangsa bolamdu, qandaq dégen gep-bu?! Rabiye Qadir xanimgha salam désile! Biz xanimni we Sidiqhaji akimizni qizghin qollaymiz! Xelqmiz Rabiye Qadirgha Mohtaj ! Torbetliri Uyghurchigha Mohtaj ! Bizning Uyghur tili we yéziqimizdin bashqa herqandaq til-yéziqimiz yoq! Biz bashlamchiliq bilen Uyghur til-yéziqini qoghdap qalayli!- dédi.