Wang lochüwen we “Terorist millet”
                                             
Aptori: Yarqin


Wang lochüwen Sherqi Türkistandiki 17 yilliq xandanlighidin ayrilip,Beyjinggha elip ketilginige bugün bir ay boldi.

Wang lochüwen zalim idi,rehimsiz idi.qolidiki armiye,saqchi,Bingtüwen we bashqa dölet mixaynizimini,Uyghur millitini izidighan zulum wastisi qilip ishletti.


Wang lochüwen ,Sherqi Türkistangha ayaq basqan kündin bashlap Uyghurlarni “terorist”, “bölgünchi” dep tekrarlawerdi .her küni 40 qetim tekrarlidi. “terorist”lar yoq idi. Wang lochüwen,Shehermu-sheher,yezimu-yeza Uyghur “terosit”lar owlashqa quralliq owchilarni ewetti. Birni “quran oquydu” dep tutsa,birsini “axshamliri meschitte uzun olturidu” dep tutti. Birsini “qapighi yaman “dep solisa,birsini “jemiyette inawiti bar xeterlik unsur”dep tutti. “siyasi jehettin gumanliq”, “chetelde tuqqini bar”, hikaye yezip qutratquluq qilghan”…. Wahakaza.

Uyghur millitini yezilarda nadan,yuqsul halda qorshap tutp turupla qalmastin 110 xildin artuq alwang-yasaq bilen qiynidi.

Yashan’ghanlar doxturxana körelmey,quramigha yetkenler charchap,yash hamildar chokanlar qarnidiki bowaqni elish bahanisda,ösmür-buwaqlar uzuq yetishmey…. Öldi.meyip boldi.Turma derwaziliri aldida közlirining yeshi qurup kenken ata-anilar arisida derttin,nahaqchilqtin azaplinip ölüp kektenler az emes.

Yoqsulluqtin,nahaqchiliqtin,charisizliqtin yurtni tashlap chiqip kektenler yaqa yurtlarda sersen-perishan bolup ketti.

Uyghur milliti üstidiki zulum,xarliq,nahaqchiliqning xilliri,usulliri dunyadiki zulum rekortchiligha ölge taratmaqta idi.yenila,Wang lochüwen arzu qilghandek yiterlik sandiki “Uyghur teroristlar” chiqmidi.

Wanglochüwen 1997.yili “Ghuljida meshrep oynaydighan,meshreptin keyin milliy kamanda bolup putbol oynaydighan Uyghurlar peyda bolup qaldi” digen xewerni anglidi.
U,soridi “meshrep digen nime? Umu topqa oxshash oynaydighan bir nersimu?”
Taktatkchiliri derhal izhatlidi “ undaq emes wang shuji.bu Uyghur yashliri toplushup olturup saz chelip,naxsha eytip,haraq ichip köngül achidighan olturush idi. hazir,haraq ichmeydighan,milliy exlaq,milliy örpe-adetni saqlap qalimiz deydighan,hetta,beziliri diniy tebligler bilen shughullinidighan bir sorun'gha aylinip qaldi”

Wang lochüwenning öpkidek qan tepchirep turghan qorqunuchluq chirayida birdin külke parlidi “mana,biz izdewatqan teroristlar mushughu!” didi we derhal hemmisini tutup turmigha tashlashqa buyruq qildi.

Ghuljining sheher we yeziliridin bir hepte ichide 500 din artuq yash yigit tutup ketildi.
Wang lochüwen tutulghan Uyghurlarning sanidin xewer tepip “bu bek az”dep kayidi.

Ghuljida adem tutush ewjige chiqti.meshrep oynashqa,putbol oynashqa qoshulup qalghan birmu kishi tordin chüshüp qalmidi.

Meshrep oynighan erler tügigen idi.amma,tutulghan san Wang lochüwenni razi qilghudek köp emes idi.

Nöwet qatar chay oynighan ayallargha keldi. del ramizan eyi idi.iptar waxtida iptargha chaqirilghan ayallar kölliktip tutup solinishqa bashlidi.

Xotun-qizlar Uyghurlarning sheripidur.ippet-nomusidur.

Sheher we yeza ahalisi qozghulup ketti.namayish bashlandi.Uyghurlar kochida deryadek aqti.

Wang lochüwenning kütken küni kelgen idi.
1997.yili 2.ayning 5.küni 200 din artuq Uyghurning jesidi Ghulja kochilirida qaldi.hemmisi oq bilen etip öltürlgen idi.
Tutup turmigha sulan’ghanlar yalingachlinip,üstige soghuq su chechip tonglutup öltürüldi.

Hayatta qalghanliridin bir nechchisini ibret qilish üchün kocha aylandurup sazayi qilip ölümge höküm qildi. Ölümge elip titiwatqanda kochilarning ikki teripi charisiz,közliri yash Uyghur ahalisi bilen toldi.ölümge ketiwatqanlargha qol ishariti qilip xoshlashqan 3 neper yegitni nex meydanda etip öltüriwetti.

Wang lochüwen “teroristlar”ni “qehrimanlarche” basturghanlighi üchün 2001.yili merkizi komitit siyasi birosining ezalighigha östürüldi.

Wang lochüwen,Uniwersititte oqumighan birdin bir siaysi biro ezasi bolishigha,qara qosaq bolishigha qarimay, özini dölet reisi,hech bolmisa bash ministir bolushqa layiq dep oylatti.

Shunga u,Xitay xelqige we mrkizi komititqa teximu köp ish qilip berishi lazim idi.

Pütün xitay teritoriyesining 6din bir qismini tutup turghan adem,nime üchün qalghan 5nimu bashquralmaydiken?


Wang lochüwenning, 1 milyart 350 milyon xen millitining qelbide “ebidiy qahrimanliq obrazini teiklesh”üchün köp sandiki “Uyghur teroristlar”gha ihtiyaji bar idi.”terorist” bolmisa u,qabiliyitini qandaq körsiteleydu?düshmen üstidin ghelibe qilip,xelqni qutquzmighan qehriman qandaq qilip xelqning qelbide ebidiy yer alalaydu?

Uning bextige yengi bir siyaset chiqqan idi – “shagang”.
Sheherlerde “shagang” dep hemme Uyghur ishchi-xizmetchilerni xizmettin boshatti.
Sheher-yezilardiki bashlanghuch,ottora mekteplerde “qosh tilliq maarip” dep Uyghur oqutquchilarni xizmettin qoghlidi.

Ata-anilarni ghezeplendürüp ,yeslidiki balilarnimu elip ketip xenche tilini chiqirip,ata-ana bilen balilarning hissiyetigha,eqliy yitilishige eghir buzghunchiliqlarni qildi.
Uyghurlar yenila jim-jit yüriwerdi. Qarshi chiqmidi.

Wang lochüwen,Uyghurlarning “wijdansizlighi”gha ,zulumgha qarshi inkas bildürelmigenligige heyran idi.

Uyghurlarni qozghutup,andin qanliq basturup,merkezge özining “shinjangni qandaq tutup turghanlighi”ni ispatlishi kerek idi. “bu “rohi ölgen Uyghurlar” qandaq qilghanda qozghilidu?”. terroristlar”ni qandaq qilip otturigha chiqarghili bolidu? Wang lochüwen köp eqil serip qildi.


Nur Bekri,Wang lochüwen’ge yengi eqil berdi. “Uyghurlar, xotun-qizlirining ippitige tegkendila qozghulidighan xelq. 1931.yilidiki Qomul inqilawimu shundaq qozghalghan” . “2.7” Ghulja weqesidimu ayallarni kolliktip tutup turmigha sulimighan bosingiz,sizning ghelibingiz qandaq meydangha kiletti?dedi.
Wang lochüwen xoshalliqtin yayrap ketti we derhal “eshinchi emgek kuchi” digen bir siyasetni yasap chiqti.

Uyghur dihqanlirining mehelliside quruliwatqan nefitliklerge, ichkiridin xen ishchilarni ekilip yetishtürelmeywatqan Wang lochüwen,Uyghur qizlirini mehelle-mehelldin toplatquzup,aptoboslar bilen,poyizlar bilen ichkiri ölkilerge yollashqa bashlidi.

Uyghurche torlarda anda-sanda yeziliwatqan ajiz naraziliqlardin bashqa,yenila Uyghur erlirining beshini sanggilitip,etizda ketminini chepiwerishi,hetta bezide naxsha eytip,usul oynap qoyushliri,Wang lochüwenning qehri-gheziwini qozghidi.


Axiri Qeshqer,Xoten’ge oxshash,diniy itiqadi küchlük,örpe-aditige sadiq wilayetlerde,qizil bashliqliq höjjet chüshürüp,Anilarning beshigha yaghliq artishni, erlerning saqal-burut qoyishini chekleshke bashlidi.hetta doppa keygenlernimu shöhbilik unsur dep tizimlatquzushqa bashlidi. Yene bu “lamzelle Uyghurlarda ghing yoq”

Xotende 600 neperdek Uyghur ayal 2008.yili 5.ayda “yaghliq bizning ippitimiz” dep nazrazilighini bildürüp kochigha chiqiwidi,Wang lochüwen yayrap ketti. 600 ayalning hemmisini tutup solatquzdi.

Wang lochüwen “endi pütün xoten qozghulidu.bu qorghaq ziminni qan bilen sughurimen”dep oylighan idi.xotun-qizlirini izdep 5-6 neper erningmu kochigha chiqip waqirap baqqinini körmidi.

Wang lo chüwen chichangshimaqta idi.

2008.yili 7.ayda Qeshqerde ochuq sot achquzdi. 15-20 ming Uyghur ahalisini meyden’gha mejburi yiqquzdi.nex meydanda bir nechche Uyghurgha ölüm jazasi berdi.bir nechche Uyghurni ömür boyi qamaq jazasigha höküm qildi.
Del bu küni Ürümchide olturushta söhbet qiliwatqan bir öyge saqchi ewetip 8 neper Uyghur oghul iqzni oqqa tutup öltüriwetti.

Uyghurlar yene jimjit,yene sükütte idi.

Wang lochüwen, “bir milletning rohining ölüsh tarixi” isimliq bir kitap yezish üchün bir qanche xen ediplerni yenigha toplap,”Uyghur milliy rohining ölüsh tarixi”ni yezishqa hazirliniwatqan künlerde,Qeshqerde bir möjie yüz berdi.

2008.yili 8.ayning 4.küni tang seherde Aburaxman Azat,Qurbanjan Himit isimliq ikki Uyghur yigiti Qesherqerning semende özlirining hayatini halak qilish bedilige 17 neper Xen eskirini öltürdi 16 neperini yaridarlandurdi.

Wang lochüwenning charchighan solghun közliride nur,maylashqan lewliride tebessum peyda boldi.

Bu weqe “ döletning her waqit parchilinish xewipi barlighining plattek pakiti” idi. “Uyghur teroristlar”ning wehshiligining ispati idi.biraq,ikki Uyghurning 16 xen eskirini öltürüp qoyushtek jasaritidin heyran qaldi.hetta deslepte “bu ishni qilghanlar Uyghur emes” digen bolsimu,pakitni itirap qilishqa mejbur boldi.

8.ayning 8.küni kuchada bir gürüppa Uyghur yashliri saqchi idarisi we nahiyelik hökümetke hujum qilip özlirining ölimi bedilige milletning ghururini qoghjdashqa tirishti.
8.ayning 11-kinidin bashlap 26.künigiche Qeshqer yengi sheher we etirapidiki yezilarda 8 neper Uyghur qiz-yigit 1500 din artuq Xitay eskiri bilen jeng qilip hemmisi shehit boldi.

Wang lochüwen,ejirining bikargha ketmigenligidin memnun idi.

Sherqi Türkistanning hemme yerida Uyghurlarni tutqun qilish quralliq ammiwiy herkiti bashlinip ketti.

Tarixta Wang lochüwen bir rekortni bozup tashlidi.u bolsimu,Uyghurlarda dölet orunliridin maash elip ishlewatqanlarning sanidin,dölet turmisida yetiwatqanlarning sanini ashuriwetken idi.

Wang lochüwenning Uyghurlardin intiqam elish hewisi hech peseymidi we pesmeydighan bir kisellikke aylan'ghan idi.

“terorisliq herketler”ning dawami toxtap qaldi.
gerche Wang lochüwen merkizi hökümet aldida özing “muqimliq hemmidin ala” neziryisining “toghra”lighini ispatlighan bolsimu,u, 1 miyart 350 milyon Xen millitining “jenining bixeterligi” üchün özining qanchilik muhim ehmiyetke ige ikenligini toluq his qildurishi kerek.buning üchün”Uyghur teroristlar” lazim. Yaki bu milletning ölümining tizlitilishi kerek.

Uyghurlarning turmilarda,qeyin-qistaqtin,achliqtin,yezilarda alwang-yasqlardin, azaptin ölüsh nispiti yiterlik emes idi.
eydiz,tübürkiloz.. qatarliq keselliklerni yuqturush arqiliq,hawa,su bolghunishi,uzuqluq yetishmeslik tüpeylidin ölüsh nispitidinmu Wang lochüwen razi emes idi.

21.esirning axirighiche Uyghurlarning bu zimindiki izlirini tamamen süpürüp tazilash kerek.

22.esirdin bashlap bu ziminlarda tarixta Uyghur digen bir milletmu yashighanlighini cheteldin kelgen sayahetchiler,peqetla tarixi muzidinla ögünishi kerek.
Bu tarixi milliy wezipini orunlashta bixutluq qilishqa bolmaydu.

Bu”muqeddes wezipe”ni waxtida orunlap ghelibilik axirlashturush üchün türküm-türkümlep “Uyghur teroistlar” ottorgha chiqishi kerek.
Armiye bikar nan yep yetiwirishi kirekmu?qan körmigen,düshmen bilen uchirashmighan armiyeni armiye digili bolamdu?...

Wang lochüwen oylighansiri,tarixi pursetning bir minutinimu boshqa ötküziwetmeslik kerekligini chongqur his qilmaqta idi.

Wang lochüwenning “ulughwar ghaye”si Uyghurlarning neslini bu zimndin tamamen yoq qilishla emes idi.Qazaqistan,Öbekistan,Türkmenistanlarmu Uyghurlargha oxshashla loq gosh emesmu?!

Tarixta Gherbiy diyarni boysundurghan Zo zungtangningla ismi qalamdu?nimishke kaspi dengizighiche ilgirleshke asas salghan Wang lochüwenning nami qalmaydiken?

Wang lochüwen kelechektiki yenxuwang ewlatlirining özining heykellirini Ürümchi,Qeshqer,Ghulja,Almata,Tashkent,Aktaw,Ashiqabat…larghiche tiklen’genligini xiyal qilip hayajanlandi.

“17 yil bu ziminni Polat mushtum bilen bashqurdum.100 ewlat neslimghiche yetidighan baylighim bar.biraq yeshim 65 ke kirip qaldi. shiker kisili jenimni qiynawatidu…” uning rohi chüshti.arqidin birdinla yene yüzide tebessum peyda boldi. “… her ayda bir buwaq…her ayda bir Uyghur buwaqning qenini tomurumdin selip qoyushiwatidu.yengi toghulghan bir buwaq tuji 24 saet ichide barliq kiselliklerge qarshi özini qoghdiyalaydiken. Tughulup 24 saettin ashmighan buwaqlarning qeni yashan’ghan wujutlargha yashliq beghishlaydiken.bu ishni wang inmao bashlighan iken.bizge miras qaldi. her ayda bir Uyghur bowaq men üchün ölse nime bolatti?Uyghurlarning buwaqliri,hetta bezi qizliri bek ziyanliq emes…”Wang lochüwen öziche kölüp ketti.

U,yene “100 künlük herket” bashlashni qarar qildi.katipigha,aptonom raonning nahiye derijiliktin yuqiri hemme gung’en juy janglirini yeghin’gha chqirish uxturishini yezishni tapshurdi.

“100 künlük saysi herket” bilen ish pütmeydu.qoshumche herketlernimu elip berish kerek.

Wang lochüwen “doppisini ekel” dise,kallisini ekilidighanlar jeq.,ormanni kesidighan paltining sepimu Wan lochüwen üchün köp.

Wang lochüwen “nime digen axmaq millet” dep oylaytti miyighida külüp. “aziraq hoquq,aziraq pul üchün öz millitini satidighan adem san-sanaqsiz.bundaq milletning nime üchün yashash heqqi bolsun?”

Wang lochüwen buyruq berdi.tüwendikiler yene ijira qilishqa bashlidi;

Ghuja sheheride qatar chay oynighan Uyghur ayallirini kolliktip halda turmilargha solidi. Yekende Nariside qizlirimizgha bashqunchiliq qilghan xen muellimni doxturning “sarang” ispati bilen erkin qoyiwetti.
yezilardiki munbet terilghu yerlirini ichkiridin kelgen aqqunlargha elip berdi. …
Yene Uyghurlarda “ghing” yoq.
Bu qandaq duzixi millettu? Wang lochüwen chüshinelmidi.




Wang lochüwen eng axirida özi yalghuz bir pilan tüzüp chiqti we bu pilanni Guwangdung ölkisining Shawgüwen shehride bir qolluq ijira qildi.

2009.yil 6.ayning 16. küni Sahwguwendiki we Guwangjudiki torlarda “ shewguwnede Uyghur ishchilarning xenzu qizlargha basqunciliq qlghan”lighi xewiri elan qilishqa bashlidi.bu “basqunchiliq weqesi” bir qanche qetim tekrarlarnghanlighi barliq xenzuche torlargha yeyildi.
(http://news.ifeng.com/mainland/200906/0628_17_1223502.shtml bu torgha qarang)

Wang lochüwen,Xen milliti arisida peyda qiliwatqan jamaet pikiridin memnun idi. u,6.ayning 26.küni qurallan’ghan,teshkillen’gen “basqunchiliq weqesi”ge ishendürülgen derghezeplik 5000 kishini Shawguwen uyunchaq pafirikisi aldigha toplatquzdi.
3 neper zawod derwaziwnliri tutup baghlandi. Zawod derwazisi echildi.

Ghaljir ishitqa aylan’ghan 5000 kishi zawodqa sel bolup aqti.Axsham saet 11 din ettigen saet 6 ghiche 600 dek Uyghur qiz-yigit ishchilar uruldi.uruldi.uruldi. beziliri öldi.beziliri hushidin ketti….

Wang lochüwen,pilanining adlin urunlashturghandek rawan kitiwatqanlighidin xoshal idi.endi u, bu weqening Uyghur jemiyitidiki inkasini kütishi kerek idi.
Cheteldiki Uyghurlarning namayishigha bek pisent qilip ketmidi.üsti ochuq tümür qepez ichidiki Uyghur jemiyitining inkasi muhim idi.dölet ichide “uyghurbiz” toridin bashqa hech bir tor “shawguwen weqesi” toghruluq hech bir xewer elan qilmidi.elan qildurulmidi.

Xarlan’ghan,sebri tashqan Uyghur jemiyiti tewrimekte idi.
Uyghur ziyaliliri taghdek eghir milliy we wijdani besim astida ezilmekte idi.

Uyghur ziyaliliri,Wang lochüwenning,hech bolmighanda Nur Bekrining teliwizorgha chiqip “ Shawgüwen weqesining qanun boyiche bir terep qilinishini nazaret qiliwatimiz” deydighan bir jumle sözni qilishni arzu qilishatti.
Amma Wang lochüwenning bundaq geplerni qilish niyiti yoq idi. chünki,uyunning birinji perdisila oynalghan idi.keyinki perdiliri oynilishi kerek idi.
Nur Bekiri bolsa,Wanglochüwenning yanchughidiki bir pichkidinla ibaret idi.

Her ihtimalgha qarshi Wang lochüwen,7.ayning 2.künidin bashlap Ürümchi,Sanji,Shixenze,Qaramay etirapidiki herbiy qisimdin Ürümchi shehirige ekser yötkeshke bashlidi.

7.ayning 3.künidin bashlap Ürümchidiki ali mektep oqughuchiliri oz-ara alaqe qiliship yekshenbe küni “Shawgüwen weqesi”ning qattillirini jazalash toghrisida tenich yamayish qilish niyitige keldi.

Wang lochüwen ishlarning köngüldikidek kitiwatqanlighidin memnun idi.
7.ayning 3.küni (jüme küni) Ürümchidiki herbiy,bingtüwen doxturxanilirigha we bir qisim yerlik doxturxanilargha mexpi uxturush chüshürüldi.oxturushta 7.ayning 5.küni alahide wezipe bolghanlighi üchün doxturxanilarning dem almaydighanlighi,doxturlarning we jiddi qutquzushqa kereklik dora-dermanlarning tex qilinishi telep qilinghan idi.

“shwgüwen weqesi” toghruluq xewer elan qilmighanlighi üchün,tor ehli teripidin qattiq besim astida qalghan bezi torlar 7.ayning 4.küni wejdani gunahkarliqtin qutulush üchün 7.ayning 5.küni tinich namayish bolidighanlighini elan qildi.

7.ayning 5.küni yekshenbe. Saet 2.

Ali mektep oqughuchiliri qollirida qizil bayraq,retlik halda kochigha chiqishqa bashlidi.baridighan yer xeliq meydani idi.
Oqughuchilar arisigha,bixeterlik tashkilatining shipiyinliri kiriwelip weqe peyda qilishtin alahide diqqet qilghanlighi üchün,sepke natonush kishilerning kiriwelishidin özlirini qoghdimaqta idi.

Wang lochüwen,Uyghur oqughuchilarning qizil bayraq kötürüp chiqqanlighini anglap külüp ketti.könglide bolsa “hey,axmaq bicherler.hazirmu qizil bayraqning silerni qutquzushigha ishiniwatamsiler?”dep oylidi.

Meydan’gha kelgen,keliwatqan oqughuchilargha oq chqirildi. Oqughuchilarning qan’gha milen’gen jesetliri kochilarni toldurushqa bashlidi.

Qorqunuchluq xewerler,Ürümchidiki Uyghur ahalisige chaqmaq tizligide tarqaldi.

Xelq meydanida,jenubi quwuqta,Sanshixangzida,Döng köwrükte… Uyghur oqughuchilarning jesetliri sayning teshidek yetip ketken idi.kochilarda qip-qizil qan eqiwatatti.
Texi 5 minut aldida bir-biri bilen sözliship ketiwatqan qiz-oghul oqughuchilar hazir ölük idi.yaki jan talishiwatatti.

İgiz binalardiki Öylirining balkonliridin,deriziliridin,kochilardiki menzirilerni,yiqiliwatqan Ouyghur oqughuchilarni,oqughuchilargha oq chiqiriwatqan eskerlirni,hetta ölüp bolghanlarning üstige diska-diska oqni boshaltiwetken xitay esklerlerni körgen Uyghurlar özini tutalmidi…

Dada qoligha pichaq aldi,balisi patla aldi tashqirgha etildi.
Ana qoligha chümüch aldi,qizi qoligha noghuch aldi pelempeylerdin yügirep chüshti.

Bir terepte miltiq,aptomat,pilimut..
Bir terepte pichaq,patla,chümüch,noghuch…

Yol-yol,kocha-kocha basturush we basturushqa qarshi intiqam jengi bashlinip ketti.

Axsham saet 9 da Ürümchi sheherning toki üchürüldi. Ettigen saet 6 ghiche oq awazi,giranit awazi peseymidi.

Bezi kochilarda “wayjan… adem barmu!” dep ingrighan awza anglansa,bezi kochilardin “ey-ya…jiyu ming-a!” digen awaz anglinatti.

Wang lochüwen axshamda bir toghulghan kün ziyapitige qatniship kech kelip uxlap qalghan idi.u, herbiylerning,saqchilarning ishlarni köngüldikidek bir terep qilishigha ishinetti.

Ettigen saet 6 de Wang lochüwenni oyghutushti.qol astidiki qumandanlar titriship turatti.
“jiddi bir ish barmidi?” sordi wang.
“1500-2000 etirapida Uyghurning jesidi bar”
“ adem yoq tagh baghrigha kömülsün”
“Wang shuji mesile bu emes.” Dedi qumandanning birsi.
“ mesile nime?”

“200 din artuq xenzu qerindishimizning jesidi bar”
“nime?”
Wang lochüwen ornidin chachrap turup ketti.
“ta-ma-di. Senler nime ish qilishting?”
“wiyzu rin tey shiungla”(uyghurlar nahiyiti qebihken)

Wang lochüwen qan besimi we shikiri birdinla örlidi. Hoshidin ketip yeqildi.

Wang lochüwen közini achqanda bolsa herbiy doxtyrxanisining jiddi qutquzush bölümide yatatti.
Uning etirapida doxturlar,ginirallar paypitek idi.

Wang lochüwen,1000 Uyghur ölsimu,10 ming Uyghur ölsimu,hetta 100 ming Uyghur ölsimu perwayi pelek idi. amma,200 xenzuning ölgenligini men partiyige,1 milyart 350 milyon xen millitige qandaq izhatlalaymen,dep oylidi.u,”men tügeshtim.men tügeshtim”dep tekrarlaytti öz-özige.

Wang lochüwen, shawgüwen weqesini özi pilanlap orunlashturghan idi.Ürümchide Uyghurlarning namayish qilip chiqishini arzu qilghan idi.
U, xelq meydanida eskerlerning,oqughuchilargha oq chiqirish buyrughini özi bergen idi.
Tiliwizor ikiranida biwaste körün’gen körünishlerde,qonaq shexidek arqa-arqidin yiqilghan oquchuchilar,saq qalghanlirining xuddi taghdiki yawa isheklerdek terep-terepke qechip kitiwatqanlighini öz közi bilen körgen idi.
Wang lochüwen xatirjem bolup bir yeqinining toghulghan küni ziyapitige ketken idi.

Mana emdi 27 ölkidin herbiy qisimlar arqa-arqidin kelip yerleshkili bashlidi.partiye ichide düshmenlrimmu az emes....

Wang lochüwen ,200 xenzuning Uyghurlar teripidin öltürüwetilgenligige ishenmidi.chünki,Uyghurlarda bunchilik yürekning barlighigha ishenmeytti.
“bu ishni meni aghduruwetish niyitide bolghan xenzular qighan bolishi mumkin”dep,mexsus mexpi tekshürüsh ümigi teshkillep iniqlap baqti. Hechqandaq yip uchchigha erishelmidi.

Sherqi Türkistanning hemme yeridin turmilarda bosh yer qalmighanlighi toghrisida xewerler kiletti. Shundaqtimu,xenzularning narazilighi besiqmighan idi.
7.ayning 7.künidik Xenzularning namayishighu wang lochüwenning riyasetchiligide elip berildi. Biraq 9.ayning 3.künidiki namayishta Xenzularning “Wang lochüwen texittin chüshsun!” dep towlap namayish qilishi,Wanglochüwenning gheziwini örletti
U,17 yilini Xenzularning bexit-saaditi üchün serip qilghan idi. bir neper xen ewladini ishqa orunlashturush üchün 1000 neper Uyghurni ishsiz qaldurushqa razi idi. bir neper xenning bayashat yashishi üchün, 1000 neper Uyghurning azap chikishige,hetta ölüshige razi idi.
U “tuzkor xenzular”ning kochigha chiqip “xiyanetchi wanglochüwen.”, “Wang lochüwen texittin chüshsün” digen shuarlarni towlighanlighini hezim qilalmidi.
Xiyanet qilsa,bu aqqunlarning maligha xiyanet qildimu?men bolmisam bu Uyghur digen yawayi millet her qaysingni bir kechide chanap tashlighan 200 xenzuni chanighandek parchiliwetmemti? hey tuzkorlar,hey tuzkorlar....

Merkez bolsa bir milletning hemmisini qisqila waqit ichide “3 xil küch” ke aylandurup qoyup,muqimliqni buzghan,xelqarada xitay dölitining yüzini chüshürüwetken Wang lochüwenni kechürmidi.


Wang lochüwen shuanda Beyjingde eti ulugh,suprisi quruq emelni tutup yatidu.belki 6 aydin keyin "pinissiye waxtingiz keldi" dep biraqla hemme ishtin uzaqlashturiwetishi mumkin.
Uyghurlarning neslini 21.esirde pak-pakize yoqutup tügütish istiratigiyelik pilaning dawamini oylashni unutqan weziyette.uning ughusini qaynitiwatqqini öz millitining wpasizlighi idi. U, “shinjanggha ach ishittek chiqqan qanche milyon xenning qosighini toyghuzdum.ish berdim.yurtum shendomgdin meni pana tartip kelge dos-buraderlirimni milyardar qildim.hoqoqdar qildim.endi ular mini unutti.jang chünshiyen’ge yalaqchiliq qilip yürüydu…” qoligha yene bir qetim hoquq-amet kelse hemmisidin qandaq intiqam elishni oylaytti.uning köz aldigha beshini gildingshitip “wang shuji,wangshuji.. sizning her bir sözingiz biz üchün qanun”dep her dayim külüp turidighan xoshametchilerning piri,munapiqlarning pishiwasi Nur Bekri keldi.Nur Bekiri bolsa,jangchünshiyenning arqisida küchüktek egiship yürgenligini tiliwizorda körüp sepirayi örlidi.

"Wang shujini qollaymiz”dep 10-15 ademning Ürümchi kochisida namayish qilmighanlighi,yaki chüydangwiyning derwazisi aldigha barmighanlighi uni bek echinduratti



Wang lochüwen “bir milletning rohining ölüsh tarixi” mawzuluq kitapni yezishtin alla burun waz kechti.chünki,u milletning ölüwatqan rohining tirilishide,janlinishida özining “hesse” qoshqanlighini sizip yetken idi.

Wang lochüwen,Uyghurlardin shunchilik nepret qiludiki, 17 yil Uyghurlarning tamighini yep,Uyghurlarning issiq qenini chay ornida ichip,Uyghurlarning yurtining hawasida nepes elip,hetta keyinki waqitlarda yengi toghulghan Uyghur buwaqlarning qenini tomurigha saldurush arqiliq wujudini yashartip... yene bir eghizmu Uyghurche ügüney dep oylimidi we ügenmidi.

Bir qetim chetellik bir muxbir "siz Uyghurche bilemsiz? dep sorighanda.
"Xizmet aldirash!"dep soghuq jawap bergen idi.
Muxbir chiqip ketkendin keyin qizi Wangdin soridi.
"Dada siz bir qanche jumle Uyghurche ügünip qoysingiz yaxshi emesmu?"

Wang lochüwen" qizim! Dunyada padining tilini ügen'gen padichi barmu?"dep soalgha soal bilen jawap berdi we küldi. shuningdin keyin uning Uyghurche üginish-ügenmesligi toghrisida sorighan adem bolmighan idi.

Wang lochüwen “bir milletning teroristqa aylinishi” mawzuluq bir kitap yazaymu-ya. Dep pichirlidi öz-özige.arqidin qapaqliri türüldi “yaq,undaq kitap yazsam ,özemni-özem rezil qilghan bolmamdimen…”

Uning kallisigha yene wapasiz orda emeldarliri kiriwaldi.
Wang lochüwen “xep…”didi,amma amet ebidiy qolidin ketkenligini yaxshi biletti.


2010.5.24

http://www.wetinim.org/forum/vie ... &extra=page%3D1
http://www.uighurbiz.net/html/2010/0413/13435.html
http://www.uighurbiz.net/html/2010/0413/13434.html
http://news.bbc.co.uk/chinese/si ... 8122100/8122109.stm
http://news.ifeng.com/mainland/200906/0628_17_1223502.shtml
http://www.wetinim.org/forum/vie ... amp;extra=page%3D23
http://news.bbc.co.uk/chinese/si ... 8137500/8137514.stm
http://news.bbc.co.uk/chinese/si ... 8135500/8135531.stm
http://news.bbc.co.uk/chinese/si ... 8137600/8137646.stm
http://www.telegraph.co.uk/news/ ... test-in-Urumqi.html
http://epochtimes.com/gb/9/7/7/n2581426.htm
http://www.wetinim.org/forum/vie ... &extra=page%3D1
http://www.wetinim.org/forum/vie ... &extra=page%3D1
http://www.wetinim.org/forum/vie ... &extra=page%3D1
http://epochtimes.com/gb/9/7/7/n2581535.htm
http://www.peacehall.com/news/gb/china/2009/07/200907071456.shtml 

http://news.bbc.co.uk/chinese/si ... 8138400/8138463.stm

http://news.bbc.co.uk/chinese/si ... 8138800/8138863.stm
http://www.zhongguo.ca/bbs/htm_data/5/0907/43523.html
http://www.wetinim.org/forum/vie ... amp;extra=page%3D22
http://news.bbc.co.uk/chinese/si ... 8139600/8139698.stm
http://news.bbc.co.uk/chinese/si ... 8146100/8146134.stm
http://www.peacehall.com/news/gb/china/2009/07/200907122240.shtml
http://news.bbc.co.uk/chinese/si ... 8147800/8147893.stm
http://www.peacehall.com/news/gb/china/2009/07/200907132133.shtml
http://www.wetinim.org/forum/vie ... amp;extra=page%3D21
http://news.xinhuanet.com/politi ... ontent_11792931.htm
http://www.peacehall.com/news/gb/china/2009/07/200907300506.shtml
http://news.bbc.co.uk/chinese/si ... 8180400/8180485.stm
http://news.xinhuanet.com/politi ... ontent_11825498.htm
http://www.bbc.co.uk/zhongwen/si ... quan_xinjiang.shtml  
http://www.bingtuannet.com/2010-04/26/content_19623354.htm

http://www.wetinim.org/forum/viewthread.php?tid=8468