`Uyghurlar` ning Uyghurchisi Türkiyide Qayta Neshr Qilindi
Muxbirimiz Erkin Tarim
2010-04-28


Dangliq shair we tarixchi turghun almasning `uyghurlar` namliq kitabi dunya uyghur qurultéyi teripidin uyghurche qayta neshr qilduruldi. Eserning uyghurche nusxisi 623 bettin terkip tapqan bolup eserning tash wariqi aq rengde, qattiq muqawiliq qilip layihilengen.

Turghun almasning bu esiri 1989 - Yili ürümchide neshr qilinip uzun ötmey xitay hökümiti teripidin meni qilinip yighiwélinghan idi.

Dunya uyghur qurultéyi buninggha oxshash uyghur diyarida cheklengen bir yürüsh kitablarni neshr qildurush pilanini tüzüp chiqqan bolup, dangliq shair, tarixchi turghun almasning `uyghurlar` namliq kitabi bulardin biri iken. Biz bu heqte téximu tepsiliy melumat élish üchün d u q bash sékritari dolqun eysa we d u q neshriyat bölümi bashliqi jélil turan ependiler bilen söhbet élip barduq.

D u q neshriyat bölümi mesuli jélil turan ependi radiomizgha qilghan sözide, turghun almasning `uyghurlar` namliq kitabi 89 - Yilining axirida neshr qilinip uzun ötmeyla xitay hökümiti teripidin yighiwélinghanliqi üchün köp sandiki uyghurning bu kitabni oquyalmighanliqini, shunga qayta neshr qilishning intayin muhim ikenlikini éytti. U kitabning dunya uyghur qurultéyining dunyaning her qaysi jayliridiki wekilliri teripidin tarqitilidighanliqini éytti.

Turghun almasning `uyghurlar` namliq esiri ikki hepte burun türkiyining istanbul shehiridiki selenge neshriyati teripidin türk tilida neshr qilinghan idi.

1924 - Yili qeshqerde dünyagha kelgen turghun almas, 2001 - Yili 9 - Ayning 11 - Küni ürümchide wapat bolghan idi. Bashlanghuch mektepni qeshqerde püttürgendin kéyin, ailisi bilen birlikte ghuljida olturaqlashqan, kéyin ürümchide oqughan turghun almas, 1940 - We 1970 - Yillirida uzun yil turmigha qamalghan. Uning `tutqun' ,' ghérip momay' , ' jemile' ,' ikki tamche yash' ,' yashliqim' , ' tenlirim yapraq' ,' ana tupraq` qatarliq nurghun shiirliri élan qilinghan. Uning `tenlirim yapraq` namliq shéiri xelq arisida naxsha qilip éytilip wetenning hemme yerlirige taralghan.

Dangliq tarixchi turghun almas edebiy eserliridin bashqa yene, `uyghurlar`, `hunlarning qisqiche tarixi`, `uyghur idiqut xanliqi', `türkler` we `qedimqi uyghur edebiyati` qatarliq chong hejimdiki eserlerni yazghan.

http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/uyghurlar-turghun-almas-04282010204634.html/story_main?encoding=latin
Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.