Muxbirimiz Ekrem
2010-04-05
4 - Ayning 5 - Küni, barin inqilabining 20 yilliqi munasiwiti bilen dunyaning her qaysi jayliridiki uyghurlar türlük shekildiki xatirilesh paaliyetlirini uyushturdi.
File Photo
Sürette, Xitay Eskerliri Barin inqilabchilirini yalap ketiwatidu.
Gérmaniye uyghurlirimu myunxéndiki chonglar meshripining sahipxanliq qilishi bilen, d u q ning bash shitabida barin shéhidlirini eslesh we ularning rohigha dua - Tilawet qilish murasimi ötküzdi. Chonglar meshripining qazisi, d u q muawin bash teptishi nurmuhemmed rozaxun ependi bu paaliyet heqqide melumat bérip ötti.
Barin weqesi toghrisidiki melumatlargha asaslanghanda, xitay kommunist hakimiyiti uyghur wetinige tajawuz qilip kirgen 1949 - Yilidin buyan, barin yézisida töt qétim chong tiptiki qoralliq qozghilang yüz bergen.
Birinchi qétimliq qozghilang barin yézisining yéza bashliqi hékim tash rehberlikide 1950 - Yili 7 - Ayda partlighan bolup, bu qozghilang xitay armiyisi teripidin qanliq basturulghan we hékim tash bashliq bir qisim qozghilangchilar ölümge höküm qilinghan.
Ikkinchi qétimliq qozghilang, 1969 - Yili 8 - Ayning 16 - Küni eziz osman bashchiliqida barinda partlighan bolup, qozghilangchilar aqtudiki xitay armiyisining qoral - Yaraq ambirigha hujum qilip, 300 kishilik bir qoralliq qoshun bilen xitaygha qarshi jeng qilghan. Bu qétimqi qozghilangmu qanliq basturuwétilgen.
Üchinchi qétimliq qozghilang 1969 - Yili 8 - Ayning 20 - Küni barinliq memet eysa dégen kishining rehberlikide partlighan. 700 Kishilik qoralliq qozghilangchilar xitay hakimiyitige qarshi urush qilghan. 1990 - Yili 5 - Apréldiki weqe bolsa, barindiki 4 - Qétimliq qoralliq qozghilang bolup, 4 qétimliq weqening hemmisila qanliq basturushqa uchrighan.
Gérmaniyidiki uyghur ziyalisi küresh ataxan ependi bu inqilab toghrisida toxtilip, barin weqesining uyghurlar mesilisining xelqarada tonulushi üchün aktip rol oynighanliqini, barin weqesining tarixiy ehmiyitining nahayiti zor ikenlikini tekitlidi.
http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/girnaniyide-barin-shehitliri-04052010205130.html/story_main?encoding=latin
http://www.youtube.com/watch?v=Q69_mkjvjW8
Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.
