Uyghurlar Xitay Hökümitining "Bir Ailidin Bir Ademni Ishqa Orunlashturush Siyasiti" ge Qandaq Qarashta?

Muxbirimiz Mihriban
2010-07-26
Yéqindin buyan uyghur aptonom rayoni hökümet dairilirining uchur menbeliride, "uyghur aptonom rayoni teweside, bir ailidin bir ademni ishqa orunlashturush siyasiti"ni emeliyleshtüridighanliqi heqqidiki xewerler köplep bérilmekte. Undaqta heqiqeten uyghurlar ichidin bir ailidin bir ademning ishqa orunlishishini rayon teweside emelge ashurghili bolamdu? xitay ölkilirining rayongha meblegh séliwatqan shirketliri yerlik uyghurlardin xizmetchi qobul qilamdu? uyghurlarning qandaq xizmetlerge érishish pursiti bar?


Uyghur aptonom rayoni hökümet dairilirining uchur menbeliride körsitilishiche, uyghur aptonom rayonining 19 - Nöwetlik kéngeytilgen yighinida, " aptonom rayon teweside, her bir ailidin bir ademni ishqa orunlashturushni emelge ashurush" siyasitini emeliyleshtürüsh qarar qilinghan.

Igiligen uchurlardin melum bolushiche, ürümchi, yeken, korla, qeshqer, aqsu, xoten, ghulja qatarliq jaylarda aliy mektep hem téxnikomlarni tügitip, ish kütüp turghan yashlar hazir özliri tewe bolghan nahiye, sheher, rayonlardiki idariler, mektepler, ahale komitétlirining qoghdash bölümliri, muhit asrash idarisining taziliq ishchiliqi qatarliq orunlargha xizmetke orunlashturulushqa bashlimaqta iken.

Tengritagh torining 22 - Iyuldiki xewiride déyilishiche, " her bir ailidin bir ademni ishqa orunlashturush" nishanini emelge ashurush üchün, yeken nahiyisi1460 ailini merkez qilip, bu aililerdin aliy mektepni tügitip ish kütüp turghan yashlarni xizmetke orunlashturush üchün tizimlighan. Xewerde shinjang kespiy uniwérsitétini tügitip, 3 yildin buyan ish kütüp turghan bir yashning, hazir nahiyilik muhit asrash idarisige taziliq ishchisi qilip orunlashturulghandin kéyin, éyigha nechche yüz yüen maash alidighan bolghanliqi misal qilip körsitilgen.

Yeken nahiyisidin ziyaritimizni qobul qilghan bir yashning bildürüshiche, u uniwérsitétni tügetken 5 yildin buyan xizmet kütüp turuwatqan bolup, yéqinda nahiyilik xelq ishlar idarisi qarmiqidiki, méyiplar ishliri ishxanisigha xizmetke orunlishiptu.

Ghulja nahiyisining hökümet tor betliride, bu yil etiyazdin bashlap, nahiye tewesidiki aliy mekteplerni tügitip ish kütüp turghan yashlar tizimlinp, ghulja teweside " her bir ailidin bir ademni ishqa orunlashturush" nishanini emelge ashurushta aldi bilen ish kütüp turuwatqan aliy mektep oqughuchilirini ishqa orunlashturushni embliyleshtüridighanliqi shundaqla rayonda yerlishiwatqan xitay shirketliriningmu yerlik uyghurlargha xizmet pursiti yaritip béridighanliqi heqqidiki xewerler bérilgen.

Turpanyüzi yézisidin ziyaritimizni qobul qilghan bir déhqan bizge, etiyazdin bashlap yézidiki ish kütüp turuwatqan yashlarni tizimlawatqanliqini, béyjing chingxua shirkitining turpanyüzi yézisigha séliwatqan méhmanxana binasining pütkenlikini, hazir bu shirket méhmanxanining taziliq ishliri üchün, yézidiki ayallarni künlük yallap ishlitiwatqanliqini bildürdi. U yene méhmanxana resmiy échilghandin kéyin, ularning yerlik uyghurlardin méhmanxanigha xizmetchi qobul qilidighanliqi heqqidiki xewerlernimu anglighanliqini, emma hazirgha qeder bu xewerning delillenmigenlikini bildürdi.

Ghulja shehiridin ziyaritimizni qobul qilghan pénsiyige chiqqan bir oqutquchi, hökümet dairilirining bu siyasitige qarita gumani qarishini otturigha qoydi.

U bizge, hazir ghuljigha xitay shirketlirining yerlishiwatqanliqini, emma bu shirketlerge xizmetchi qobul qilishta uyghurlarning orunlashturulushigha guman bilen qaraydighanliqini otturigha qoydi.U sözide yene, hazir uyghurlarning xitay shirketlerning ghuljigha yerlishishi bilen téximu jiq xitay köchmenlirining rayongha éqip kélip, yerlik uyghurlarning nopusining barghanche shalanglishishidin ensirewatqanliqini ilgiri sürdi.

U hökümet dairilirining rayonda yürgüzüwatqan siyasitige nisbeten, yerlik uyghurlar arisida boluwatqan inkaslarni otturigha qoydi.U sözide hökümetning siyaset belgileshte, her waqit öz hakimiyitini mustehkemleshni meqset qilidighanliqini, puqralarning awazigha qulaq salmaydighanliqini, shunga xelqning her waqit hökümet tüzgen hem ijra qiliwatqan siyasetlerge qarita gumaniy qarashta yaki perwasiz muamilide bolidighanliqini ilgiri sürdi.
http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/xizmet-07262010195935.html/story_main?encoding=latin


Yuqiridiki ulinishtin bu progirammining tepsilatini anglighaysiler.