Amérika Hökümiti Uyghur Mehbuslarni Amérikigha Orunlashturushi Kérek
Muxbirimiz ömer qanat xewiri
2008-05-21

20‏ - May küni amérika dölet mejlisi tashqi munasiwetler shöbe komitétida güentanamo türmisidiki musapir mehbuslar heqqide ötküzülgen guwahliqtin ötüsh yighinining uyghurlar üchün eng muhim ehmiyiti güentanamoda tutup turuluwatqan uyghurlar mesilisi bilen birlikte, uyghurlarning nöwettiki ehwali shuningdek xitay hökümitining uyghurlargha qaratqan bésim siyasiti munazire qilinghan.

Bir sabiq mehbus yighinda guwahliqtin ötken
Bu yighinning yene bir alahidiliki, tunji qétim güentanamoda tutup turulghan bir sabiq mehbusning yighinda guwahliqtin ötkenliki idi. Güentanamo türmiside besh yil tutup turulghandin kéyin qoyup bérilgen, milliti türk bolghan gérmaniye puqrasi murat qurnaz, tél - Kaméra arqiliq yighingha qatniship, özining güentanamoda tutup turulush jeryanidiki sergüzeshtiliri heqqide melumat berdi. Gerche bu qétimqi yighin güentanamoda tutup turuluwatqan 50 neper , öz döletlirige qayturulishi mumkin bolmighan 50 neper mehbusning mesilisi üstide échilghan bolsimu, lékin yighindiki munaziriler asasliqi güentanamodiki uyghurlar mesilisi üstide bolup ötti.

Uyghur mehbuslar pul üchün amérika qisimlirigha tutup bérilgen kishiler
Güentanamoda tutup turuluwatqan 17 neper uyghur mehbusning mesilsii üstide ishlewatqan pütün adwokatlar qatnashqan yighinning ichilishida söz qilghan amérika dölet mejlisi tashqi munasiwetler shöbe komitétining reisi bél délahent , güentanamoda tutup turuluwatqan mehbuslarning asasliq qismining, afghanlar we pakistanliqlar teripidin peqet mukapat puli élish üchünla, amérika herbiy qisimlirigha tutup bérilgen kishiler ikenlikini bildürdi. Güentanamo türmiside ötküzülgen xataliqlarning, amérikining xelqaradiki obrazigha jiddiy selbiy tesir yetküzgenlikini tekitligen bél délahent, "amérikiliq bolush süpiti bilen bizning tarixi alahidilikimiz, xataliqni bayqighanda, uni étirap qilip, barliq chare - Tedbirlerni qollinip xataliqni tüzetkenlikimizdur " dédi.

Uyghurlarni amérikigha orunlashturush mesilini hel qilishning birdin ‏ - Bir yoli
Yighinni ichish sözide, güentanamoda tutup turuluwatqan uyghurlar mesilisini, eng muhim mesile süpitide tilgha alghan, amérika dölet mejlisi tashqi ishlar shöbe komitétining reisi bél délahent ependi, xitay hökümitining dawamliq teleplirige qarimay, uyghur mehbuslarni, xitaygha qayturmighan, amérika tashqi ishlar minstirliqini teqdirlidi. Prézidént bush hökümitini öz xataliqlirini tüzitishke chaqirghan bél délahent ependi, güentanamoda tutup turuluwatqan uyghurlarni amérikigha orunlashturush güentanamodiki uyghurlar mesilisini hel qilishning birdin ‏ - Bir yoli dep körsetti. Güentanamoda tutup turuluwatqan uyghur mehbuslarning bash adwukati sébin welit yighinda qilghan sözide, güentanamodiki uyghurlar mesilisi we xitay hökümitining uyghurlargha qaratqan siyasiti üstide toxtaldi. Mart éyida tibette béyjing hakimiyitige qarshi naraziliq herikiti élip barghan tibetlik buddist rahiblarni térrorchi dep atighan xitay hökümitining, 11‏ - Séntebir weqesidin kéyin, xelqara jamaetke uyghurlarni térrorchi dep tonutup kéliwatqanliqini eskertken sébin welit yighinda qilghan sözide mundaq dédi ": güentanamoda tutup turuluwatqan uyghurlarning biri bolghan huzeyfe perhat diniy erkinlik telep qilghan we xitayning pilanliq tughut siyasitige qarshi chiqqan. Xitayda, perhatqa oxshash oy - Pikirde bolghanlarni " meniwiy térrorchilar " dep ataydu. Hökümet meniwiy térrorchiliq katégoriyisige kirgen xataliqlarni ishligen uyghurlarni qattiq jazalaydu. Bezilirini ölümge höküm qilip, hökümni ijra qilidu".

Amérika dölet mejlisi güentanamodiki uyghurlarni düshmen dep békitmigen
4‏ - April küni washington rayonidiki amérika fédéral erziyet sot mehkimiside, güentanamodiki uyghurlarni shuningdek sherqiy türkistan islamiy herikitini aqlighan sébn welit, seyshenbe küni amérika dölet mejlisi tashqi ishlar shöbe komitétida ötküzülgen guwahliqtin ötüsh yighinida qilghan sözide, güentanamodiki uyghurlarning héchqachan amérikigha düshmen bir pozitsiyide bolmighanliqini we amérikining düshminini belgilesh qanuniy salahiyitige ige birdin ‏ - Bir aliy organ bolghan amérika dölet mejlisining héchqachan güentanamodiki uyghurlarni düshmen dep békitmigenlikini tekitlep, güentanamodiki uyghurlarning amérikigha orunlashturulushi kéreklikini bildürdi.

http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/xitay-amerika-alem-boshluqi-05222008072138.html/amerika-guantanamo-uyghur-05222008081059.html/story_main?encoding=latin