Qozghalghan uyghurlar
Muxbirimiz Ekrem
2008-11-27

Fransiyidiki Agence Capa namliq bir axbarat orgini teripidin 2008 - Yili küzde ishlengen "xitaydiki qozghalghan uyghurlar" namliq höjjetlik filim 11 - Ayning 1 - Küni gérmaniye ARTE téléwiziye qanili teripidin körsitilgen idi.

AFP Photo

Süret, 2008 - Yili 8 - Awghust küni, héytgah meschiti meydanidiki jüme namizidin tarqighan uyghur jamaitidin bir körünüsh.


Mezkur filim 8 - Noyabir küni qayta körsitildi. 17 - Noyabir küni bu filimning axirqi tüzitilgen nusxisi yene bir qétim qoyuldi.

Erik darbré, jakques garnier we wiladimir berkhman teripidin ishlengen bu filimning ilgiri ishlengen uyghurlargha ait filimlargha tüptin oxshimaydighan bezi alahidiliki tamashibinlarni téximu küchlük jelip qilghan we bu filimning ikki hepte ichide üch qétim tekrar körsitilishke sewebchi bolghan asasi amil bolghan.

Hayatliq Heqliri Üchün Küresh
"Qozghalghan uyghurlar" namliq bu filimde uyghurlarning hayatliq heqlirini qoghdash, igilik hoquqini qolgha keltürüsh üchün qozghalghanliqi, her yerde, her xil shekilde küreshke atalghanliqi muhim téma qilinghan.

Qepezdiki Qush
Bu filimni qayta - Qayta körgen gérman ziyaliysi wiyolétti xanim mundaq dédi: "biz gérmanlargha nisip bolghan erkinlikning hich biri uyghurlarda yoqken. Uyghurlar goya qepezge bent qilinghan qushqa oxshap qaptu. Insan ichki dunyasini til bilen ipadileshke ajiz kelgende, heriket bilen ipadileshke mejbur bolidu. Bu filimdin hasil qilghan chüshenchem shuki, xitaylar 4 - Awghust weqesige oxshash weqeler üchün uyghur diyarida heqiqetenmu keng zémin hazirlap qoyuptu. Men bu xildiki qarshiliqning bundin kéyin téximu köp yüz béridighanliqidin gumanlanmaymen ..."

Béyjingni Sarasimige Salghan Weqe
"4 - Awghust semen yoli weqesi" filimgha kirish söz qilinip, bu weqede 30din artuq xitay eskiri saqchilirining ölgenliki hem yarilanghanliqi munasiwiti bilen olimpik harpisidiki béyjing hökümitining qattiq sarasimige chüshkenliki bayan qilinidu.

Xitay Zulmining Teswirliri
Elwettiki, mezkur filimda, uyghuristangha seldek éqip chiqiwatqan xitay aqqunliri, téxnikliri, sodigerliri, bayliq qédirghuchiliri qatarliqlar seweplik uyghurlarning nopus jehette az sanliq halgha chüshüp qéliwatqanliqi, uyghur déhqanlirining aqqunlargha ishlemchi bolup qéliwatqanliqi, eyni zamanda yipek yolining awat sheherliridin biri bolghan qeshqerni xitaylar bésip kétip, bu sheherning xarabliqqa yüzlengenliki, meschitlerning taqilip, imamlarning hökümet teripidin xitayning siyasitini teshwiq qilidighan jarchilargha aylinip qalghanliqi, uyghuristandiki milliy assimilyatsiye siyasiti we medeniyet qirghinchiliqining tibettikidin qanche barawer yuqiriliqi etrapliq tonushturulghan.

Sewri - Taqetning Chéki Bolidu
Lékin bash téma qilinip teswirlengen körünüshler bolsa, bu zulumlargha uyghurlarning emdi chidighudek sewri - Taqiti qalmighanliqi, sewri - Taqetningmu chéki bolidighanliqi, ghezeplengen uyghurlarning mana emdi uyqusini échip, zorluqqa zorluq bilen jawap qayturush yoligha atliniwatqanliqi we bu qarshiliqning uyghurlarni ümidlendürüp, rohlanduriwatqanliqidin ibaret bolghan.

Zulum Bar yerde Qarshiliq Qolidu
Shiwétsiyidiki uyghur ziyaliysi, yazghuchi abduréshit haji kirimi ependi xitayning bügünki dehshetlik zulumlirigha qarita uyghurlarning bildüriwatqan inkasliri heqqide toxtilip, her qandaq bir milletning azadliq kürishining her xil mujadililerni qoral qilidighanliqini, xitayning bu derijidiki éghir zulumlirigha qarita bezi uyghurlarning körsitiwatqan radikal qarshiliq heriketlirining tamamen normal hadise ikenlikini bayan qilghan idi.

"4 - Awghust Semen Yoli Weqesi"
Filimda körsitilishiche, filim ishligüchiler "4 - Awghust semen yoli weqesi" yüz bérip bir nechche kündin kéyinla, weqe yüz bergen neq meydangha yétip kélidu. Ular özlirini xitay dairilirige muxbir emes, sayahetchi dep tonushturushqa mejbur bolidu. Herbiy halet téxi bikar qilinmighan bu rayonda ularning yerlik xelqtin ehwal igileshliri xitaylar teripidin türlük tosalghulargha uchraydu. Shundaqtimu, bezi uyghurlar "shatliq méhmanxanisi" aldida yüz bergen abduraxman azat we qurbanjan hémitlarning heriketlirini meghrurlinip turup sözlep béridu. Ularni neq meydangha bashlap bérip ziyaret qilduridu. Mesilen؛ filimde chirayi tosuwétilgen bir taksichi uyghur ularni köp uchurlar bilen teminleydu.

Süretke Tartiwélinghan Jesetler Döwisi
Filimgha yene weqe yüz bergen küni "shatliq méhmanxanisi"da turup, neq meydan körünishini süretke éliwalghan bir yaponluq sayahetchi kishi teminligen resimler kirgüzülgen. Sunaylinip yatqan 30 din artuq xitayning qangha milengen körünishi éniq tartiwélinghan.

Awghust Ayliridiki Weqeler
"Qozghalghan uyghurlar" namliq bu filimdiki körünüshlerge asaslanghanda, filim ishligüchiler yene, bu weqening arqidinla yüz bergen "10 - Awghust kuchar weqesi", "12 - Awghust yamanyar weqesi" we "27 - Awghust qizilbuya weqesi" toghriliqmu etrapliq melumat élishqa tirishqan.

"Üch Xil küchlerge Qattiq Zerbe Bérish"
Bu weqeler we olimpik axirlashqandin kéyin bolsa, xitay hökümiti yolgha qoyghan "üch xil küchlerge qattiq zerbe bérish" herikitining jaylardiki körünüshlirini, sheher, nahiyilerdin yéza - Qishlaqlarghiche dawam qilghan bu heriketning emeliy jeryanlirini téximu etrapliq süretke éliwalghan. Bu filim uyghurlar toghrisida yéqindin buyan ishlengen eng muhim bir matériyal qimmitige ige bolghan.

Menbe:http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/qozghalghan-uyghurlar-11272008190521.html/story_main?encoding=latin

Washington Waqti Géziti: Yaltadin Qalghan Chang - Tozanglar

Muxbirimiz Erkin
2008-11-26

Amérikida yashaydighan uyghur analizchi, istansimizning obzorchisi sidiqhaji rozi ependi charshenbe küni amérikining " washington waqti géziti" de maqale élan qilip, 1945 ‏ - Yili échilghan yalta yighinidin nöwette 17 neper uyghurning güentanamo ariligha qamilishighiche bolghan tarixiy jeryan arisidiki seweb - Netije munasiwitini sherhiligen.

Washingtontimes.com / Author Sidik Haji Rozi

Istansimizning obzorchisi sidiqhaji rozi ependining 26 - Noyabir küni amérikining " washington waqti géziti" de maqale élan qilghan " yaltadin qalghan chang - Tozanglar " témiliq maqalisining tordiki körünüshi.


Maqaliside prézidént bushning 2005 ‏ - Yili latwiye paytexti rigada " yalta yighini zor tarixiy xataliq idi" dégenlikini xatiriletken sidiqhaji rozi, "chong döletler 1945 " ‏ - Yili yalta yighinida asiya, yawropani bölüshüp, uyghurlarni bir chetke qayrip qoyghanliqini tekitligen. U yene amérikining 2002 ‏ - Yili sherqiy türkistan islam partiyisini "térrorchi teshkilat" dep élan qilghanliqini, lékin xitayning buni uyghur medeniyitini weyran qilishtiki purset ornida qollanghanliqini eskertip, kéler nöwetlik amérika prézidéntini güentanamodiki uyghurlarni qoyup bérishke ündigen.

" Washington waqti " gézitide élan qilinghan isidiq haji rozi ependi "yaltadin qalghan chang - Tozanglar" serlewhilik maqaliside isidiqhaji rozi ependi, 1945 ‏ - Yildiki yalta yighini bilen uyghurlarning hazirqi ehwali arisidiki seweb - Netije munasiwiti sherhilengen bolup, uyghurlarning hazirqi ehwalgha chüshüp qélishi yalta yighinining mehsuli ikenlikini, chünki yalta yighinida "chong döletler" uyghurlarni chetke qayrip qoyghanliqini, xitay - Sowét ittipaqi arisida imzalanghan shertnamilerde sherqiy türkistanning xitaygha ötünüp bérilgenlikini, lékin amérikining buninggha zuwan sürmigenlikini ilgiri sürgen.

Aptor maqalide buning sewebini mundaq izahlaydu": chünki amérika générali lismus jang keyshining kommunist maw zédung bilen bolghan ichki urushta uning hulini kücheytishni ümid qilatti shundaqla amérika yene yiraq sherq siyasitini yürgüzüshte sowét ittipaqini hemkarlishidighan shérik, dep qarighan idi."

Washington waqti gézitidiki maqalide yene 2002 ‏ - Yilgha kelgende amérikining sherqiy türkistan islam partiyisini térrorchi teshkilat élan qilip, iraqqa hujum qilishta xitayning qarshiliqigha uchrimasliqni pilanlighanliqi, lékin xitayning buni bahane qilip, uyghurlar we uyghur medeniyitini weyran qilishni jiddileshtürgenliki, uyghur paaliyetchilirini térrorluq bilen eyiblesh, ulargha ölüm jazasi bérish, uyghur tili we medeniyitini cheklesh, uyghur emgek küchlirini, qiz - Chokanlirini ichkirige yötkesh, rayonning nopus qurulmisini xitaylarning paydisigha özgertip, uyghurlargha étnik nopus qirghinchiliqi élip bériwatqanliqi tekitlengen. Aptor yene, uyghurlarning amérikining qoshun chiqirip azad qilip qoyushini kütmeydighanliqini, lékin hésdashliqqa érishishni ümid qilidighanliqini bildürgen bolup, maqalining axirida kéler nöwetlik prézidént obama yaki amérika dölet mejlisining öz hoquqini ishlitip, güentanamodiki uyghurlarni azad qiliwétishni telep qilidu.

"Washington waqti géziti" konsérwatip pikir éqimdiki amérika gézitlirining biri bolup, mezkur gézit konsérwatip pikir éqimidiki amérikiliqlargha xitap qilidu. Amérikidiki konsérwatiplar güentanamodiki tutqunlarni amérika zéminigha qoyup bérishke qarshi turuwatqan küchler idi. Sidiqhaji rozi ependining mezkur maqalisi amérikida güentanamodiki uyghurlarni qandaq bir terep qilish mesilisi munazire qiliniwatqan bir mezgilde élan qilindi.

Aldinqi küni amérika fédéral erziyet mehkimisi sot échip, güentanamodiki uyghurlar mesilisini körüp chiqqan. Shu küni yene amérika dölet mejlisining tashqi ishlar komitéti ispat bérish yighini chaqirip, munasiwetlik tereplerning bu mesilidiki pikirini alghan idi. Ispat bérish yighinida adwokatlar güentanamodiki tutqunlar lagirini taqashtiki achquchluq mesile uyghurlarni qandaq bir terep qilish mesilisi ikenlikini tekitligen.

Menbe:http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/washington-waxti-sidik-haji-11262008210358.html/story_main?encoding=latin

Dunya Tibet Qurultéyining Qararidiki ' Ottura Yol ' Dégen Qandaq Siyaset ?

Muxbirimiz Weli
2008-11-24

Muhajirettiki tibetler hindistanning shimalidiki tagh shehiri - Daramsalada achqan dunya tébet qurultéyi 11 - Ayning 22 - Küni axirlashti. Bu 6 künlük qurultay ikki kün srtqa ochuq yighin achti, qalghan 4 künde yépiq yighin achti.


Dalay lama wekilliri muxbirlarni kütüwélish yighinida.


Yighinda 600 wekil tibetlerning kelgüsi istiqbali heqqide estayidil hem etrapliq muzakire élip bardi.

Tibette yüz bergen weqelerning hemmisige xitay hökümiti jawabkar
Radiomiz muxbirlirining daramsaladin xewer qilishiche, muhajirettiki tibet hökümitining parlamint bashliqi karma chofél bu qurultayda qobul qilinghan 6 betlik qarar heqqide toxtilip 'kommunist xitay tibetni bésiwalghandin kéyin, tibette intayin qabahetlik siyaset yürgüzdi. Pilanliq we meqsetlik halda tibetlerning milliy muhitini, medeniyitini, dinini yoqitishqa bashlidi.

Wetenperwerlik terbiye' dégen nam astida xitaydin keng - Kölemde köchmen yötkep, tibetlerning kishilik hoquqini depsende qildi. Bu jeryanda, tibetlerde tedriji halda toplinip, kommunist xitay hökümitige qarshi her xil qarshiliq heriketler qozghaldi. Xitay hökümiti bu yil 3 ‏ - Ayda tibetlerni qanliq basturghanliqi buning dawami. Bu weqelerning hemmisige xitay hökümiti jawabkar' dédi.

Ottuz yildin buyan tibet - Xitay otturisida élip bérilghan söhbetler pütünley netijisiz axirlashti
Muhajirettiki tibet hökümitining parlamint bashliqi karma chofél bayanatida yene'ottuz yildin buyan tibet - Xitay otturisida élip bérilghan söhbetler pütünley netijisiz axirlashti. Dalay lama pénsiyige chiqishtin burun bizge qilghan nesihitide, buningdin kéyin tibetler özining kelgüsini özliri démokratik asasta belgilisün, dep körsetken idi.

Biz bu qurultayda dalay lama qollinip kéliwatqan ottura yol siyasitini dawamlashturushni we buningdin kéyinmu, dalay lamaning xelqara weziyetke we xitayning tibetlerge qaratqan siyasitige asasen otturigha qoyghan yéngi teshebbuslirinimu qobul qilishni qarar qilduq'dédi.

Karma chofélning bayan qilishiche, kommunist xitay hökümiti dalay lamani tibetke wekillik qilish salahiyiti yoq dep jakarlighan idi, bu qurultayda dalay lama hem tibetlerning siyasi dahisi dep qarar élindi' dédi.

' Xitayning tibetlerning milliy kimlikini yoq qilishqa hergiz yol qoymaymiz'
Muhajirettiki tibet hökümitining parlamint ezasi kélsang gélsén sözide 'bu qurultaydiki ortaq sada 'biz xitayning tibetlerning milliy kimlikini yoq qilishqa hergiz yol qoymaymiz' dégendin ibaret boldi.

Gerche hazir tibetlerde musteqil bolush sadasi nahayiti küchlük bolsimu, emma biz buningdin kéyin yenila 'ottura yol siyasiti' ni dawamlashturimiz ' dédi.
'Ottura yol siyasiti'dégen tibetler zorawanliq bolmighan küresh sheklini qollinish arqiliq özining teqdirini özi belgilesh dégendin ibaret
Xitay hökümiti bu qurultayning 'ottura yol siyasiti' qollinish dégen qararigha qarshi chiqti. Xitayning birliksep ministiri ju wéychün bu qétimqi dunya tibet qurultiyining qarari heqqide élan qilghan bayanatida 'dalay lamaning ottura yol dégini, emeliyette tibetni musteqil qilishtin ibaret' dep jakarlidi.

Kélsang gélsénning chüshendürüshiche, 'ottura yol siyasiti'dégen tibetler zorawanliq bolmighan tinch küresh sheklini qollinish arqiliq özining teqdirini özi belgilesh dégendin ibaret.

Dunya tibet qurultéyi yépiq yighin échiwatqanda, xitay hökümiti özining bir emeldarini wezipidin qaldurdi
Roéytérs agéntliqining bayan qilishiche, dunya tibet qurultéyi yépiq yighin échip tibetlerning kelgüsi heqqide muzakire qilishqa bashlighan haman xitay hökümiti özining tibet siyasiti meghlup bolghanliqini, xitayning tibet ishlirigha mesul boluwatqan emeldari bi kéni wezipidin qaldurghanliqini jakarlighan.

Shuningdin kéyin kommunist xitayning birliksep minisitiri dunya tibet qurultéyini eyiblep qattiq pozitsiye ipadileshke bashlighan.

Buningdin kéyin söhbet arqiliq mesile hel qilishtin ümid yoq
Tibet mesililirini tetqiq qiliwatqan erkin tetqiqatchi wang lishong ependining qarishiche, tibetler xitay bilen söhbetlishish arqiliq mesile hel qilalmaydu. Xitay hökümiti hazir tibetlerning ottura yol siyasitigimu qarshi chiqti.

Gerche hazir her ikki terep söhbet derwazisi taqaldi démigen bolsimu, emma buningdin kéyin yene söhbet élip bérip mesile hel qilishtin ümid kütmeydu.

Xitayning dölet mudapie minisitiri yéqinda xitay - Hindistan chégrisigha bérip qebre süpürmekchi
Ürümchi kechlik gézitining bayan qilishiche, junggo dölet mudapie minisitiri lyang guanglyé 1962‏ - Yili xitay - Hindistan urushi bolghanda, urushqa qatnashqan 54 ‏ - Korpusning qomandani idi. Uning yéqinda, eyni waqitta urush bolghan jaygha bérip, qehrimanlarni eslep qebre süpürmekchi bolghanliqi hindistan hökümitini endishige saldi.

Hindistan hökümiti buni tehdit xaraktérlik heriket dep qarap, buninggha taqabil turush üchün, özining gézitliride atom urushi yüz bérish mumkinliki heqqide maqaliler élan qilishqa bashlidi.

Xewerde éytilishiche yene, hindistan qisimliri xitay bilen chégrilinidighan jaylarda yol yasap, tonil qézip, 'yalqun' belgilik bashqurulidighan bombilirini orunlashturmaqta. Emma bu xewerni yazghan muxbirning qarishiche, xitay bilen hindistan otturisida toqunush yüz berse taghlarda emes, belki déngizda yüz bérishi mumkin.

'Toghra belgilengen siyaset tibet xelqini xeterdin saqlaydu'
S n n muxbiri sottanning yéngi déhlidin xewer qilishiche, tibetler hazir özlirining kelgüsini özi belgilesh yoligha méngishqa bashlidi. Bolupmu tébet yashlirining musteqilliq sadasi barghansiri kücheymekte.

Birleshme agéntliqining bayan qilishiche, tébet mesilisi 1949 ‏ - Yilidin buyan kommunist xitay hökümitige bir muhim riqabet bolup kéliwatidu. Bu riqabet hazir téximu küchlenmekte. Dalay lama bundaq ehwal astida, muhajirettiki tibet hökümitining siyaset belgileshke ehmiyet bérishni tekitlep 'toghra belgilengen siyaset tibet xelqini xeterdin saqlaydu' dégen.

Menbe:http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/tibet-dalay-ottura-yol-11242008220023.html?encoding=latin

Amérika Fédéral Erziyet Soti Güentanamodiki Uyghurlarning Mesilisini Körüp Chiqti

Muxbirimiz Erkin
2008-11-24

Amérika fédéral erziyet soti düshenbe küni sot échip, güentanamodiki uyghurlarni amérikigha qoyup bérish - Bermeslik mesilisini körüp chiqti.




7 - Öktebir etigen saet onda, amérika fédératsiye sot mehkimiside sodiye richardo urbina ependi uyghur tutqunlarning amérikigha derhal qoyup bérilishi kérekliki heqqide buyruq chüshürdi. Süret, amérika fédératsiye sot mehkimisining binasi.


Sotta uyghur tutqunlarning adwokati güentanamodiki uyghurlarni amérikigha qoyup bérish kéreklikini, edliye ministirliqining adwokati bolsa bush hökümitining uyghurlarni amérikigha qoyup bérishke qarshi turushidiki seweblirini chüshendürdi.

Washington alahide rayonidiki amérika fédéral erziyet sotining 24 ‏ - Noyabir düshenbe küni ötküzülgen uyghur tutqunlar heqqidiki soti, bush hökümitining amérika rayonluq fédéral sot mehkimisi yéqinda chiqarghan güentanamodiki 17 neper uyghurni amérikigha qoyup bérish heqqidiki qararigha narazi bolup, erziyet sotigha sunghan erzige asasen échildi. Fédéral erziyet soti aldinqi hepte rayonluq fédéral sotning uyghur tutqunlarni amérikigha qoyup bérish heqqidiki qararini ijra qilishni toxtatqan idi.

Amérika washington rayonluq fédéral sot mehkimisining sotchisi urbina 7 ‏ - Öktebirdiki sot qararida bush hökümitini güentanamodiki uyghurlarni amérikigha qoyup bérishke buyrughan idi. Bügünki sot urbinaning güentanamodiki uyghurlarni qoyup bérish toghrisidiki qararini ijra qilish yaki bikar qilishni körüp chiqatti. Sotta amérika bingham makachén qanun mulazimet shirkitining adwokati seybin wéllit uyghur tutqunlargha wakaliten ipade bérip, sotchi urbinaning uyghur tutqunlarni qoyup bérish heqqidiki qararini ijra qilishni telep qildi. Amérika edliye ministirliqining bash adwokati grégori garrié bolsa bush hökümitige wakaliten ipade bérip, güentanamodiki uyghur tutqunlarni amérikigha qoyup bérishke bolmaydighanliqini éytip, rayonluq fédéral sotning uyghur tutqunlarni amérikigha qoyup bérish heqqidiki qararini aghdurup tashlishini telep qildi.

Düshenbe künki sotta munazire qozghighan négizlik mesililerning biri, sotchilarning hökümetke güentanamodiki tutqunlarni amérikigha qoyup bérish buyruqi bérish hoquqi bar - Yoqluqi shundaqla amérika prézidéntining gunahsiz kishilerni uzun muddet tutup turush hoquqining bar - Yoqluqi idi.

Sotta hökümetning adwokati grégori garrié, sotchi urbinaning 17 neper uyghurni qoyup bérish heqqidiki buyruqi uning hoquqi dairisidin halqip ketkenlikini, sotning amérika zémini sirtidiki chetelliklerni amérikigha élip kélish buyruqi chüshürelmeydighanliqini, bu hoquqning peqet amérika prézidéntigha xas hoquq ikenlikini bildürdi.

Grégori garrié 3 kishilik sot kolligiyisige bergen ipadiside mundaq deydu": bizning bu kishilerni bir jaygha orunlashturghangha qeder tutup turush hoquqimiz bar. Bizning asasiy qanunimizda yaki qanunlirimizda ularning amérikigha kélishi yaki bu yerge qoyup bérilishi kéreklikige izahat bérilmigen." Lékin uyghur tutqunlarning adwokati seybin willét, sotchilarning tutqunlarni qoyup bérish buyruqi bérish hoquqi barliqini, sotchilar amérika aliy sot mehkimisining 6 ‏ - Ayda chiqarghan tutqunlarning amérika fédéral sot mehkimilirige erz qilish hoquqi barliqigha dair qararigha asasen qoyup bérishke buyruyalaydighanliqini eskertti. "Emeliyet shuki, güentanamodiki uyghurlarning baridighan yéri yoqluqi"ni tekitligen seybin willét, hökümetning ularni herbiy türmide ulargha bir panah jay tépilghangha qeder tutup tursa bolmaydighanliqi, sot kolligiyisi hökümetning erzini ret qilishni, sotchi urbinaning qararini küchke ige, dep höküm chiqirishni telep qildi.

Sot axirlashqandin kéyin axbarat sahesige bayanat bérip bush hökümitining uyghur tutqunlar heqqidiki meydanini tenqidligen seybin willét, hökümetning bu mesilidiki pikri toxtimay özgirip turuwatqanliqini ilgiri sürdi. U" biz burun gunahsiz kishilerni 6 yil solap qoysanglar bolmaydu, dep sot mehkimisige erz qilghan. Ular bu erzimizge gep tépip bérelmey taktikisini özgertip, biz ularni "düshmen jengchisi" dep tutup turmaywatimiz, dédi. Emdi bolsa ularning amérikigha kélelmeslikide köchmenlik salahiyiti yoqluqini bahane qiliwatidu. Eger bir ademning wizisi bolmisa uni amérikigha kirgüzmeslik toghra. Lékin bir kishining put, qolini kishen - Taqaqlar bilen baghlap ayropilanda herbiy türmige ekilip tashlash, uning bashqa chiqish yoli bolmasliqi, mana bular mesilining ziddiyetlik teripidur" dep körsetti.

Lékin düshenbe künki sotta amérika edliye ministirliqining adwokati grégori garrié bush hökümitining bu meydanini aqlap, güentanamodiki uyghurlarni amérikigha kirgüzüsh köchmenler mesilisige yatidighanliqini, köchmenler mesilisi bolsa hökümetning hoquqi dairisidiki mesile bolup, güentanamodiki uyghurlarni sot qarari bilen amérikigha kirgüzüshning köchmenler wiza qanunigha toghra kelmeydighanliqini eskertti. Sotchilar bolsa bu tosalghuni yéngish üchün tutqunlarning amérika weten bixeterlik ministirliqigha resmiy iltimas sunushigha toghra kélidighanliqini bildürdi. 3 Kishilik sot kollégiye ezasi, sotchi rojérs xanim mundaq deydu": ular bu döletke kirishtin burun, ularning köchmenlik salahiyitini hel qilish kérek. Lékin dawagerler téxi bu iltimasta bolup baqmighan."

Bu yil 10‏ - Ayda amérika washington rayonluq fédéral sot mehkimisi güentanamodiki uyghurlarni qoyup bérishke buyrighandin kéyin, amérika edliye ministirliqi rayonluq fédéral sotning qararini ijra qilishni toxtitishni telep qilip fédéral erziyet sotigha sunghan eriznamiside, güentanamodiki uyghurlar amérikigha qoyup bérilse" amérikining dölet bixeterliki we amérika puqralirigha tehdit " dep agahlandurghan idi. Lékin edliye ministirliqining adwokati grégori garrié düshenbe künki sotta edliye ministirliqining erzidiki bu bayanlarni tilgha almidi. Sotchilar hökümetning güentanamodiki uyghurlarni amérikigha tehdit, dep qaraydighan yaki qarimaydighanliqini sorighan bolsimu, lékin u bu suallargha jawab bermidi. Amérika krishtayn yang qanun mulazimet shirkitining yardemchi adwokati nuri türkel bush hökümitining güentanamodiki uyghurlarni amérikigha tehdit, dégen bayanining put tirep turalmaydighanliqini eskertidu.

Fédéral erziyet mehkimisining düshenbe künidiki sotida höküm chiqirilmidi. Sotning qarari aldimizdiki künlerde chiqirilishi mumkin. Adwokatlar erziyet mehkimisining perhad xuzeyfa dilosidiki qarari az kem 3 ayda chiqirilghanliqini, bügünki sotning qararigha qanchilik waqit kétidighanliqini bilmisimu, lékin kéler yili 1 ‏ - Ayning 20 ‏ - Küni amérikining yéngi prézidénti barak obama wezipe tapshuruwalghangha qeder élan qilinish éhtimali barliqini bildürmekte. Bügünki sot amérikining yéngi prézidénti obama textke chiqsa güentanamodiki tutqunlar lagirini taqaydighanliqini jakarlighan mezgillerde échildi. Lékin közetküchiler, amérika fédéral erziyet soti qandaq qarar chiqirishidin qetiy nezer mezkur déloning amérika ali sot mehkimisige baridighanliqini bildürmekte.

Güentanamodiki uyghurlarning adwokatlirining biri, suzan béykir menning xanim mezkur déloning aliy sot mehkimisige bérish éhtimali özlirining perizidiki mumkinchiliklerning biri ikenlikini bildürdi. Menning xanim mundaq deydu" : aliy sot mehkimisige yollinish éhtimali perizimizdiki mumkinchiliklerning biridur. Lékin bu ehwalning yüz bermeslikini ümid qilimiz. Yene bir jehette eger bu dilo aliy sot mehkimisige barsa nahayiti yaxshi bir purset bar, dep qaraymen. Aliy sotning bu mesilidiki qanuni hökümi bar, bu ishlarni asanlashturushi mumkin. Biz yene bir qedemde kéler nöwetlik hökümetning asasiy qanunni qibliname qilip, bu mesilini bir terep qilishini arzu qilimiz."

Mezkur déloning axiri aliy sot mehkimisige baridighanliqini ilgiri sürgüchilerning éytishiche, eger erziyet mehkimisi bush hökümitining erzini toghra, dep qarap, sotchi urbinaning qararini aghdurup tashlisa, adwokatlar erziyet mehkimisining qararigha étiraz bildürüp, aliy sot mehkimisige erz sunushi mumkin. Eger erziyet mehkimisi sotchi urbinaning qararini toghra tapsa, u halda hökümetning aliy sot mehkimisige erziyet mehkimisining qararini aghdurup tashlashni telep qilip erz qilish éhtimali mewjüt.

Menbe:http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/amerika-soti-gitmo-uyghurliri-11242008204915.html?encoding=latin

Sh UAR Jamaet Xewpsizlik Nazaritining Muawin Naziri Kompartiyidin Chékingenlikini Élan Qildi
Muxbirimiz Shöhret Hoshur
2008-11-24

Yéngi ira gézitining 22 ‏- Noyabir xewer qilishiche, uyghur aptonom rayonluq j x nazaritining muawin naziri xitay kompartiyisidin chékingen we wezipisidin istipa bergen. Xewerde muawin nazirning ismi tilgha élinmighan.

Süret, xitay saqchiliri, uyghur aptonop yayonining namelum yézisida uyghur dixanlirini tutqun qilwatqan könünüsh.


Emma istipanamidiki uchurlardin uning xitay millitidin ikenliki, nöwette engiliyide ikenliki melum. Yéngi ira géziti, muawin nazirning istipanamisini toluq tékisti bilen élan qilghan. Istipaname mundaq bashlanghan: "men kommunizm idiyisige ishinip kelgen idim؛ partiye üchün xizmet qilishni xelq üchün xizmet qilish dep bilip kelgen idim. Emdi bildimki, xatalishiptimen, aldiniptimen. Xatalashqandimu bashtinla xatalishiptimen."

Istipanamide muawin nazir özining 1974 - Yili partiyige kirgenlikini, 30 yildin béri partiye üchün xizmet qilip kelgenlikini, bu jeryanda nurghunlighan xata ijraatlarda rol alghanliqini؛ shundaq turuqluq üziningmu kompartiyining tehditidin xaliy bolalmighanliqini bayan qilghan we mundaq dégen: " xelq üchün bash qaturush xatamu? döletning kelgüsi menpeetini oylash xatamu? parixorluqqa qarshi turush xatamu ?"

Istipanamidiki bu tor bayanliridin, mezkur nazirning kompartiyining rehberlik istilidin narazi ikenliki, xitayning milliy siyasitinimu toghra dep qarimaydighanliqi bilinmekte.

Istipanamide yene mundaq déyilidu: "men tyenenmén weqesini kompartiyining ghelibisi dep tentene qiptimen. Uyghurlarni öltürgende köp sanliqning menpeetini qoghdawatimen dep chüshinip keptimen. Xataliqlirimni tonudum, xataliqlirimni dawamlashturmasliq üchün istipa bériwatimen."

Muawin nazir istipanamiside xitay kompartiyisining gheyri insaniy xaraktérini kéchikip bayqighanliqini bildürgendin kéyin, yene mundaq dégen: "xataliqlirimni tüzitish üchün jasaret kérek idi؛ shunga istipa qararini berdim؛ men ayal we balilirimni engliyige yolgha séliwetken chéghimdila, hemme aqiwetlerni köz aldimgha keltürgen idim؛ uqup turuwatimen: qol astimdikiler, mendin boshighan hoquqni qolgha keltürüsh üchün küreshni bashlaydu؛ atalmish dostlirim mendin özini qachuridu. Yene beziler méni axmaq dep mazaq qilidu. Shunga men hazir hem azap ichidimen hem rahetlik hés qiliwatimen. Rahet bolushum, xataliqlirimni étirap qilghinim üchün. Azaplinishim, xataliqini tonughan yalghuz men bolghinim üchün."

Xewerlerde hazirgha qeder uyghur aptonom rayonluq j x nazaritide bir muawin nazirning istipa bergenlikige ait resmiy menbelerning ispati körsitilmidi. Xewerning esli menbesi bolghan yéngi ira géziti falungungchilar teripidin neshr qilinidu, 20 din artuq tilda 30 nechche dölette tarqitilidu. Eger xewerning rastliqi ispatlanghan teqdirde, bu xewer uyghur rayonidiki yuqiri derijilik emeldarlardin biri tunji bolup, xitay hakimiyitining, xitay millitining menpeeti üchün uyghurlarni basturuwatqanliqini ashkara étirap qilishi hésablinidu.

Bügünge qeder bir qisim uyghur musteqilchiliri, uyghur rayonidiki xitay emeldarlarni, ishchi, xizmetchilerni we xitay xelqini agahlandurup, xitay hakimiyitining uyghurlarni basturushigha waste bolmasliqqa, uyghurlar mesiliside hakimiyet terepte emes, heqiqet terepte turushqa chaqirip kelgen we shu chaghdila uyghur rayonidiki xitay ahalisini bigunah insanlar dep tonuydighanliqini bildürüp kelmekte idi.

4 ‏- Awghust semenyoli weqesi yüz bergende chetel muxbirliri qeshqerni ziyaret qilghan we qeshqerdiki xitay ahaliliridin uyghurlarning ehwalini sorighan؛ bularning ichide beziliri hökümetning uyghurlargha siyasiy we iqtisadiy sahede tengsiz muamile qiliwatqanliqini ashkarilighan idi.

Menbe:http://www.rfa.org/uyghur/xewerler?encoding=latin

Dunya jamaiti Arzugülning Hamilisining Teqdirige Dawamliq Köngül Bölmekte
Muxbirimiz Jüme
2008-11-18

Arzugül tursun ili oblastliq doxturxanigha yötkilishining aldi ‏ - Keynide xelqara axbaratlar jümlidin amérika dölet mejlisi ezaliri arzugül we uning 6 ayliq hamilisining hayatigha yéqindin köngül bölüshke bashlighan idi.

AFP Photo

2008 - Yili 31 - Iyulda tartilghan bu sürette, aqsudiki namelum bir guruppa uyghur ayalliri we bir bowaq.


Bügünki xewerlerge qarighanda, arzugül axiri hamilisining hayatini saqlap qélishqa muweppeq bolalighan bolup, u hazir doxturxanidin chiqip öyige qaytqan.

Uyghur milliy herikitining rehbiri rabiye qadir xanimning bildürüshiche, xitay hökümiti pilanliq tughut tarmaqlirining arzugül tursunni doxturxanidin balisini éliwetmigen sharaitta salamet chiqiriwétishi, qandaqtur bir insanperwerlik herikiti bolmastin, belki xelqara jemiyetning bésimini sewebidin bolghan.

Aldinqi küni radiomizning ziyaritini qobul qilghan amérika dölet mejlisi ezasi we amérika - Xitay ishliri komitétining yuqiri derijilik ezasi kiristofér simit özining bu ishni bir yaqiliq qilish üchün heriket qiliwatqanliqini bildürgen we yene bu ish toghriliq xitayning washingtonda turushluq bash elchisi bilenmu sözleshkenlikini éytqan idi.

Kiristofér simit ependi, xitay elchisi ju wénjung bilen körüshüp uninggha 27 heptilik bir bowaqning öltürülüsh aldida turghanliqini, eger xitay merkizi hökümiti mudaxile qilsa bu tughulmighan bowaq hayatining qutuldurup qélinidighanliqini éytqan.



U xitay elchisi ju wénjunggha éytqan sözliri heqqide toxtilip mundaq dédi: "men uninggha xitayda élip bériliwatqan nopus kontrol qilishi we mejburiy bala chüshürüsh qilmishliri üstide qisqighina toxtaldim. Emma sözlirimning bash témisi asasen bu balining hayatini qutuldurush üstide boldi."

Melum bolushiche, xitay elchisi ju wénjung kiristofér simit ependim téléfon qilghanda, arzugül tursunning teqdirige emes, uning heqqidiki xewerni qeyerdin uqqanliqigha bekrek qiziqqan.

Xitay elchisi jün wénjungning kiristofér simit ependining téléfonini alghandin kéyinki inkasi heqqide toxtalghan kiristofér simit ependi mundaq dédi: "u arzugül tursun heqqide köp nerse bilmeydighanliqini éytqan bolsimu, emma méning bu xewerni qeyerdin bilgenlikimge bekmu qiziqti. Elwette bu xewerni men uyghur kishilik hoquq qurulushi programmisidin uqqan idim."

Uyghur milliy herikitining rehbiri rabiye qadir xanimning bildürüshiche, amérika uyghur birleshmisi we uyghur kishilik hoquq programmisi erkin asiya radiosi arqiliq arzugül tursunning ehwalidin xewer tapqandin kéyin, derhal amérikining munasiwetlik organliri we bashqa teshkilatlargha alaqe yollashni bashliwetken.

Arzugül tursunning qorsiqidiki hamilini éliwétish opératsiyisi ürümchi waqti seyshenbe küni etigen saet 8 de élip bérilidighanliqi orunlashturulghan idi. Bu ishtin xewer tapqan amérika dölet mejlisi ezasi kiristofér simit yene derhal amérikining béyjingda turushluq elchisi klark rendit ependige téléfon qilip uning xitay tashqi ishlar ministirliqi bilen alaqe qilip bu balining hayatini qutquzup qélishqa tirishchanliq körsitishi kéreklikini telep qilghan.

Kiristofér simit ependi xitay yerlik dairilirining nöwette arzugül tursungha qaratqan bala chüshürüsh herikitini bir xil wehshiylik dep süpetlidi hemde buning milyonlighan bowaqlarning jénigha zamin bolghan heriketning bir kichik kartinisi ikenlikini körsetti.



U bu heqte toxtilip: " bu pütünley tragédiyilik, qayghuluq we yürekni lexte qilidighan bir tipik misal bolup, dunyaning yene bir burjikide turup buni bizmu hés qiliwatimiz " dédi.

Kiristofér simit ependining ishxana xadimlirining bildürüshiche, amérika elchisi klark radit ependi xitay muawin tashqi ishlar ministiri wang guangya bilen körüshken hemde arzugül heqqide sözleshken.

Netijide arzugül tursun 6 ayliq hamilisini opératsiyidin qutuldurup, wehime qaplighan doxturxana we qorsaqtiki balisining hayatigha sunulghan qara qollar arisidin aman - Isen ötüp, öz ailisige qaytishqa muweppeq bolalidi.

Menbe:http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/arzigul-we-hemxorluq-11182008213148.html/story_main?encoding=latin

Rabiye Ana Mektiwi Jumhurriyet Bayrimini Tebriklep Paaliyet Élip Bardi



Mushu ayning 15-küni Sherqiytürkistan Birliki Teshkilati terkiwide 2008-yili 6-ayda Gérmaniyede qurulghan Rabiye Ana Mektiwining teshkillishi we 50 ke yéqin chong kichik méhmanlarning ishtirak qilishi bilen Jumhuriyet bayrimimiz tebriklendi.


Wetenperwer Sherqiytürkistan xelqi 1930-yillarda we 1940-yillarda Xitay tajawuzchillirining milliy zulumigha qarshi qozghulup, 1933-yili 11-Ayning 12-küni „Sherqiy Türkistan Islam Jumhurriyiti“ni, 1944-yili 11-Ayning 12-küni „Sherqiy Türkistan Jumhurriyiti“ni qurup dunyagha jakarlighanidi.



Shu seweptin xelqimiz her yili 11-Ayning 12-küni Sherqiyturkistan xelqining 20-esir ichide zulumgha qarshi oyghunup, ikki qétim Jumhuriyet qurup, özlirining milliy mewjutluqini dunyagha jakarlighan qutluq bir kün süpitide qutluqlap, özlirining erkinlik we hörriyetke bolghan ottek intilishini ipadilep kelmekte.

Ejdatlirimiz Xitay tajawuzchillirining millitimizni qul qilishigha qarshi 1930- we 1940-yillarda qehrimanliq bilen küresh qilip, musteqil hakimiyitini qurup chiqip, dunyagha özlirining milly jasaritini qaytidin namayan qilghanidi. Öz Jumhuriyetlirimiz höküm sürgen u yillar millitimiz düshmen milletlerning kemsitishi, xorlushi we milliy boyunturiqidin qurtulup, erkin bir nepes alghan, höriyet we musteqilliqning temini tétighan, ata-bowillirimizdin miras qalghan qehrimanliq jasaritidin yétishiche hozurlanghan bir dewir bolghanidi.





Sherqiytürkistan Jumhuriyetlirini ichkiy-tashqiy düshmenler we arimizdin chiqqan milliy munapiqlar til biriktüriwélip aghduriwettuq dep yürgen bolsimu, U ikki Jumhurriyet hala bügünki künge qeder xelqimizning qelib töride xuddi külning astidiki choghdek yélinjap, milliy dölitimizni qaytidin qurup chiqish herkitimizge hayatiy küch béghishlap kelmekte.


Rabiye Ana Mektiwi xelqimizning zulumgha, qul qilinishqa qarshi tik baqalaydighan shereplik küresh enenisini barghanche küchlendürüsh, teshkilat ezalirigha bolupmu yash-ösmürlirimizge milliy döletning, erkinlik we höriyetning menisini téximu hés qildurush, we ulardiki milletperwerlik, wetenperwerlik iddiysini téximu küchlendürüsh sewebidin Jumhurriyet bayrimiliq bu paaliyetni intayin tertiplik, mol mezmunluq we renggareng oyushturdi.

Paaliyet barliq paaliyet ishtrakchillirining yüksek ihtram bilen ayaqta turish halitide mustemlike astida turiwatqan Sherqiytürkistan Jumhuriyitining Döletshiéri bilen bashlandi.Sherqiytürkistanning Ay-yultuzluq kök bayriqi 10 métirliq tik xada arqiliq Gérmaniye asminida erkin lepildidi. Döletshiéri orunliniwatqanda paaliyet ishtrakchillirining kirpikliri yash bilen nemdeldi.


Sherqiytürkistan Jumhuriyitining Döletshiéri axirlashqandin kéyin Teshkilat Reyisi Korash Atahan ayrim-ayrim halda paaliyet qatnashquchillirining Jumhuriyet bayrimini tebriklidi we hemmeylen resmiy bir shekilde öz-ara Jumhurriyet bayramlirini tebrikleshti. Öz-ara tebriklesh axirlashqandin kéyin Korash Atahan yene échilish nutiqi sözlep, milliy rehbirimiz Rabiye Qadérning paaliyet ehlige yollighan salimini yetküzdi we Jumhurriyet tariximiz, weten-ichi we siritidiki milliy herkitimizning tereqqiyati we Rabiye Ana Mektiwining bundin kéyinki paaliyetliri heqqidiki pilanliri we mektepning sherqiytürkistanliq yash-ösmürlerdin kütidighanlirini otturgha qoydi.




Bu paaliyetning bayram keypiyatini téximu yoquri kötürüsh üchün Ata-Anilar we perzentler Edebiyat-senet, Örpi-adet, Diniy étiqat we Ilim-penge ayit renggareng nomérlirini teyyarlap körsetti. Paaliyet axirida, Rabiye Ana Mektiwining namida her türlük nomérlarni orunlighan kichik dostlar alahide xatire boyumliri arqiliq mukapatlandi. Mukapat teriqiside bérilgen xatére boyumlar ichide Sherqiytürkistanning dölet bayriqi, döletshiéri, oqush quralliri we qiziqiraliq zéhin sinash oyunchuqliri bar.

Bu paaliyetning meniwiy hayatimizni janlandurush, perzentlirimizni bashqilargha tartturup qoymasliq, til.yéziq we kultural alahidiliklirimizni qoghdap qélish tereplerdiki ehmiyiti intayin küchlük bolghachqa, teshkilatimizning ezaliri Ayile boyiche aktipliq we qizghinliq bilen qatnashti.Bu paaliyet 2008-yili 11-Ayning15-Küni yeni dem élish künige toghrilanghan bolup, Saet Gérmaniye waqti 12:00 din 19:00 giche dawam qildi.

Sherqiytürkistan Birliki Teshkilati Teshwiqat Merkizi

Uyghur Woman Faces Forced Abortion
2008-11-13
An ethnic Uyghur woman faces an imminent abortion of her third child.

AFP Photo
Uyghur women in Aksu, in China's western Xinjiang autonomous region, July 31, 2008.
HONG KONG—Arzigul Tursun, six months pregnant with her third child, is under guard in a hospital in China's northwestern Xinjiang region, scheduled to undergo an abortion against her will because authorities say she is entitled to only two children.

As a member of the predominantly Muslim Uyghur minority, Tursun is legally permitted to more than the one child allowed most people in China. But when word of a third pregnancy reached local authorities, they coerced her into the hospital for an abortion, according to her husband.

"Arzigul is being kept in bed number three," a nurse in the women's section at Gulja's Water Gate Hospital said in a telephone interview. "We will give an injection first. Then she will experience abdominal pain, and the baby will come out by itself. But we haven't given her any injection yet—we are waiting for instructions from the doctors."

China's one-child-per-family policy applies mainly to majority Han Chinese but allows ethnic minorities, including Uyghurs, to have additional children, with peasants permitted to have three children and city-dwellers two.
...They have to pay a fine of 45,000 yuan (U.S. $6,590)—that's a lot of money, and they won't have it."

Family planning official Rashide
But while Tursun is a peasant, her husband, Nurmemet Tohtasin, is from the city of Gulja [in Chinese, Yining] so their status is unclear. The couple live with their two children in Bulaq village, Dadamtu township, in Gulja.
Their experience sheds rare light on how China's one-child policy is enforced in remote parts of the country, through fines, financial incentives, and heavy-handed coercion by zealous local officials eager to meet population targets set by cadres higher up.

"My wife is being kept in the hospital—village officials are guarding her," Tohtisin said before authorities directed him late Thursday to switch off his mobile phone.
"When she fled the village to avoid abortion, police and Party officials, and the family planning committee officials, all came and interrogated us," he said. "The deputy chief of the village, a Chinese woman named Wei Yenhua, threatened that if we didn't find Arzigul and bring her to the village, she would confiscate our land and all our property."Steep fines

On Nov. 11, Tohtisin said, an official named Rashide from the village family planning committee came to their home and escorted the couple, along with Arzigul's father, to the Gulja's municipal Water Gate Hospital.

There, Tohtisin said, he was pressured into signing forms authorizing an abortion.
"The abortion should be carried out because according to the family planning policy of China, you're not allowed to have more children than the government has regulated. Therefore she should undergo an abortion. This is their third child. She is 6-1/2 months pregnant now," Rashide said.

"If her health is normal, then the abortion will definitely take place. Otherwise they have to pay a fine in the amount of 45,000 yuan (U.S. $6,590)—that's a lot of money, and they won't have it," she added.

Arzigul Tursun's abortion was originally scheduled for Thursday, but hospital authorities said they had postponed it until Monday after numerous calls from local and exiled Uyghurs.

Officials then told her husband to switch off his mobile phone and stop making calls.
Carrots and sticks
According to the official news agency, Xinhua, Uyghurs in the countryside are permitted three children while city-dwellers may have two.
Under "special circumstances," rural families are permitted one more child, although what constitutes special circumstances was unclear.
The government also uses financial incentives and disincentives to keep the birthrate low.

Couples can also pay steep fines to have more children, although the fines are well beyond most people's means.

The official Web site China Xinjiang Web reports that in Kashgar, Hotan, and Kizilsu [in Chinese, Kezilesu], areas populated almost entirely by Uyghurs, women over 49 with only one child are entitled to a one-time payment of 3,000 yuan (U.S. $440), with the couple receiving 600 yuan (U.S. $88) yearly afterward.
China's official Tianshan Net reported that population control policies in Xinjiang have prevented the births of some 3.7 million people over the last 30 years.
And according to China Xinjiang Web on Sept. 26, 2008, the government will spend 25.6 million yuan (U.S. $3.7 million) this year rewarding families who have followed the population policy.

The one-child policy is enforced more strictly in cities, but penalties for exceeding a family's quota can be severe, including job losses, demotions, or expulsion from the Party, experts say.
Officials at all levels are subject to rewards or penalties based on whether they meet population targets set by their administrative region.
Citizens are legally entitled to sue officials who they believe have overstepped their authority in enforcing the policy.

Congressional appeal
Rep. Chris Smith, a Republican from New Jersey in the U.S. House of Representatives, appealed on Thursday to Chinese Ambassador Zhou Wenzhong to intervene.
"Human rights groups and the U.S. government will be watching very carefully to see what happens to Arzigul and her family," Smith, senior member of the Congressional-Executive Commission on China, said in a statement. "I appeal to the Chinese government not to forcibly abort Arzigul."

Tense relations
Relations between Chinese authorities and the Uyghur population have a long and tense history.

Uyghurs formed two short-lived East Turkestan republics in the 1930s and 40s during the Chinese civil war and the Japanese invasion.
But China subsequently took control of the region, and Beijing has in recent years launched a campaign against Uyghur separatism, which it regards as a war on Islamic terrorism.

It has also accused "hostile forces" in the West of fomenting unrest in the strategically important and resource-rich region, which borders several countries in Central Asia.

Original reporting in Uyghur by Shohret Hoshur. Uyghur service director: Dolkun Kamberi. Written and produced for the Web in English by Sarah Jackson-Han. Edited by Joshua Lipes. #

From:http://www.rfa.org/english/

Sherqiytürkistan Jumhuriyiti - Shanliq Tarix We Pajielik Qismet

Muxbirimiz Ümidwar
2008-11-12

Prezidet Ahmetjan Kasimiy

1933 - Yili 12 - Noyabir we 1944 - Yili 12 - Noyabirdin ibaret oxshash bir künde uyghur xelqi ikki qétim öz musteqilliqini jakarlap, 20 - Esirdiki, öz - Özige xoja bolghan sherqiy türkistan jumhuriyitini qurghan idi. Ene shu künidin étibaren 12 - Noyabir uyghur xelqining tarixidiki untulmas sehipe bolup qaldi.

RFA File

1944 - Yili 12 - Noyabirda ghuljida qurulghan sherqiy türkistan jumhuriyiti armiyisining atliq qisimliridin bir körünüsh.


1944 - Yili, 12 - Noyabirda ghuljida qurulghan sherqiy türkistan jumhuriyitining bash katipi bolghan, kéyin almutida yashap, buningdin bir qanche yil ilgiri wapat bolghan abdurewup mexsum ibrahimi ependi hayat waqtida ziyaritimizni qobul qilip, eyni waqittiki weqelerni eslep, bu jumhuriyetning teqdirining sowét ittipaqining qolida bir oyunchuq bolghanliqini échinish bilen tekitligen idi

Sowét ittipaqi teripidin öch körülgen birinchi jumhuriyet
20 - Esir uyghur siyasiy tarixiy murekkep jeryanlar bilen toldi. 20 - Esirning aldinqi yérimida uyghurlar bashqa qérindash milletler bilen birlikte milliy azadliq inqilabi élip bérip, ikki qétim sherqiy türkistan jumhuriyitini qurdi.

Tarixiy melumatlargha asaslanghanda, 1931 - Yili, aldi bilen qumul taghlirida xoja niyaz hajim qatarliqlar rehberlikide qozghilang partlap, bu qozghilang ghelibiséri kéngiyip, uyghur élining hemme jaylirigha küchlük tesir körsitish bilen xelqning azadliqqa bolghan ishenchisini ashurdi. Netijide, 1933 - Yili.2 - Ayning 13 - Küni xoten xelqi muhemmed imin bughraning rehberlikide qozghilang kötirip, shu yili 4 - Ayning11 - Küni xoten hökümitini qurdi.

Shuningdin kéyin turpan, kuchar,aqsu,qeshqer qatarliq jaylardimu arqimu - Arqidin qozghilang kötirilip, bu jaylardiki jinshurén hökümranliqi aghdurup tashlinip, hakimiyet qozghilangchilar qoligha ötti. Xoja niyaz hajim we mehmut muhitilar bashchiliqidiki qumul - Turpan qozghilangchilirimu tengri taghlirining jenup tereplirige kéngeydi. Mana mushundaq sharaittin paydilinip, sherqiy türkistan musteqil jumhuriyitini berpa qilishni meqset qilghan sabit damollam 1933 - Yilining küz aylirida xotendin qeshqerge kélip, jiddi teyyarliqlardin kéyin 1933 - Yili 12 - Noyabir küni qeshqer shehride daghdughiliq murasimlar bilen sherqi türkistan islam jumhuriyiti qurulghanliqi jakarlandi.

Sherqiy türkistan islam jumhuriyiti uyghur tarixidiki tunji jumhuriyet bolupla qalmastin belki, dunyaning islam dini rayonliridiki tunji qétim meydangha kelgen jumhuriyetlerning biri idi. Bu hökümet özining asasiy qanuni, dölet belgisi, dölet gémni, dölet bayriqi qatarliq döletchilik ipadilirige ige bolghandin sirt yene 16 ministirliq tesis qildi. Xoja niyaz hajim menggülük prézidéntliqqa , sabit damollam bash ministirliqqa saylandi.

1934 - Yilining etiyaz éyida sowét ittipaqining wastichiliqi bilen xoja niyaz hajim aqsuda shéng shisey wekilliri bilen kélishim tüzüp, birleshme hökümet qurushqa razi bolup, ürümchige bérip, muawin ölke reisilik wezipisini tapshuruwaldi. Shundaq qilip, bu jumhuriyet toluq axirlashti.

Birinchi qétim qurulghan sherqiy türkistan jumhuriyiti peqet alte ay mewjut bolup turalidi. Mezkur yash hakimiyet aldi bilen qoshna sowét ittipaqigha peqet yaqmighan bolup, tashqi jehettin sowét ittipaqining ariliship, shéng shiseyni herbiy - Siyasiy jehettin qollishi, ichki jehette ma jungying terepdarliri bolghan tunggan qoralliq küchlirining biwaste herbiy hujumliri shundaqla qozghilangchilarning ichki nizaliri hem ittipaqsizliqliri qatarliq sewebler tüpeylidin üzül - Késil aghduriwétildi.

Ikkinchi jumhuriyet sowét ittipaqining yardimige érishken idi
Ariliqta 11 yil ötüp, 1944 - Yili 9 - Ayda nilqining ulastay taghlirida fatix batur, gheni batur ekber, nurum, osman we xemit qatarliqlarning bashlamchiliqida qozghilang partlap, milliy azadliqi inqilabi ili taghlirida kéngiyishke qarap yüzlendi. 1944 - Yili 4 - Ayda ghulja shehride qurulghan" azadliq teshkilati" mexpiy türde ghulja qozghilingigha teyyarliq qildi. 7 - Noyabir küni azadliq teshkilati ghulja shehiride nilqa partizanliri bilen birliship qozghilang kötirip, 12 - Noyabir künigiche ghulja shehiridiki herembagh, langshang qatarliq jaylardin bashqa pütün sheherni azat qildi.

1944 - Yili 12 - Noyabir küni sherqiy türkistan jumhuriyiti waqitliq hökümitining qurulghanliqi jakarlandi. Elixan töre reis, hakimbeg ghoja bilen qazaqlardin obul xeyir töre muawin reis boldi hemde uzun ötmeyla 9 maddiliq siyasi xitabname élan qilindi. Hökümet ezaliri békitildi hemde sehiye, maarip, déhqanchiliq - Ormanchiliq, dini ishlar, baj, soda we charwichiliq ministirlikliri quruldi. Shuningdin tartip, sherqi türkistan jumhuriyiti hökümitining rehberlikide ili xelqi tézdin ilini toluq azat qildi.

1945 - Yili 8 - Aprélda milliy armiye qurulup, 6 - Aydin bashlap üch yönilish boyiche hujumgha ötüp, tarbaghatay we altay wilayetlirini hemde jenub terepte aqsu, qeshqer hem yeken wilayetlirining bir qisim yerlirini azad qildi.
Milliy armiyining adem sani 40 minggha yetken bolup, uyghur, qazaq, qirghiz, tunggan, özbék, tatar, rus, mongghul, shiwe, tajik qatarliq milletlerning oghul - Qizliridin terkip tapqan.

Sherqiy türkistan jumhuriyitining bash katipi bolghan, ötken esirning 50 - Yillirida qazaqistangha köchüp kétip, shu yerde taki 2005 - Yilighiche hayat yashighan, merhum abdurewup mexsum ibrahimi ependi hayat waqtida ziyaritimizni qobul qilip, inqilabqa bashtin axiri sowét ittipaqining yardem bergenlikini, mexsus herbiy xadimlirini ewetip, urushqa qomandanliq qilghanliqi, sowét ittipaqi konsulliri we générallirining azadliq teshkilatining ezalirigha bu qétim musteqil dölet qurushqa yardem béridighanliqi heqqide wediler bergenlikini eslep ötti.

Biraq, xelqara weziyetning teqezzasi hemde stalin hökümitining bésimi sewebidin 1945 - Yili 10 - Ayda sherqiy türkistan jumhuriyet hökümiti bilen xitay merkizi hökümiti otturisida téchliq söhbiti bashlinip, 1946 - Yili,7 - Ayda birleshme hökümet tesis qilindi. Bitim tüzüshke qarshi chiqqan jumhuriyet reisi elixan töre sowét ittipaqigha élip kétildi. Xitay merkizi hökümiti bilen ili hökümitining 11maddiliq tinchliq kélishimining rohi boyiche qurulghan birleshme hökümet bir yilgha yéqin mewjut bolup, siyasi küresh ewji alghan bolsimu, lékin mezkur hökümet buzulup, exmetjan qasimi bashchiliqidiki birleshme hökümetke qatnashqan wekiller ghuljigha qaytip ketti.

Abdurewup mexsum ibrahimi: biz shu imamgha iqtida qilip olturghan iduq؛ tizginni ulargha tartquzup qoyghan iduq
Sabiq sherqiy türkistan jumhuriyiti bash katipi abdurewup mexsum ibrahimi ependi eyni waqitta sherqiy türkistan rehberlirining sowét ittipaqigha heddidin ziyade ishinip, özlirining tizginini ulargha tutquzup qoyghanliqini körsetti. U, mundaq deydu: "az kündin kéyin sowét ittipaqining généralliri kélip, hemme ishlarni qoligha aldi. Biz sowét ittipaqigha ishenduq, eshu imamlargha iqtida qilip olturduq, chünki, biz gomindangdin qutulsaqla meyli dégen iduq, meyli elixan töre, meyli exmet ependi bolsun ularning hemmisi ashularning aghzigha qaridi, chünki, ular bizge wede bergen idi. Biz ulargha sabit damollamni, ghojamniyaz hajimni körsetken iduq, shéngdubenning ishini dégen iduq, ular bu qétim undaq qilmaymiz, siler choqum musteqil bolisiler dégen idi, biraq, ularning meqsiti bizni qoral qilip ishlitish iken. Ular axiri bizni aldap, özimizning méyi bilen özimizning göshini qorup, axiri xitay kommunistlarni ekilip berdi."

Ene shuningdin tartip taki 1949 - Yili 10 - Ayghiche, ili, tarbaghatay we altayni bir gewde qilghan mezkur hökümet musteqil mewjut bolup turushni dawamlashturghan bolsimu, biraq 1949 - Yili 8 - Ayda exmetjan qasimi, ishaq beg munonof qatarliq inqilab rehberliri sowét térritoriyiside "ayropilan hadisisi" dégen nam astida sirliq türde qazagha uchridi. 1949 - Yili 10 - Ayda sowét ittipaqi bilen xitay kommunistliri arisidiki hemkarliq we pütüshüm boyiche xitay azadliq armiyisi uyghur éligha kirdi. Milliy armiye 5 - Korpus qilip özgertilip, üch wilayette besh yil mewjut bolup turghan hakimiyet axirlashturuldi.

Menbe:http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/ShT-shanliq-tarix-we-pajie-11122008213852.html/story_main?encoding=latin

Amérika dölet mejlisi yilliq doklatida uyghur mesilisini otturigha qoydi


Muxbirimiz Shöhret Hoshur
2008-11-11


Amérika dölet mejlisi xitay ishliri komitétining 2008 ‏ - Yilliq doklatida, mexsus uyghurlargha ait bölüm ajritilghan bolup, doklatta, uyghurlarning siyasiy, iqtisadiy, medeniyet hoquqlirigha ait mesililer omumyüzlük otturigha qoyulghan.








Amérika dölet mejlisidin bir körünüsh.


Bu yilliq doklatta, xitayning shinjangni échish we güllendürüsh siyasiti bilen qosh qilliq maarip siyasiti üstide alahide toxtalghan.

Doklatta, xitayning gherbni échish siyasiti heqqide mundaq déyilidu: xitayning gherbni échish siyasiti, shinjang uyghur aptonom rayonining iqtisadini tereqqi qildurdi. Emma bu tereqqiyat uyghur rayonigha bir munchilighan mesililerni tughdurdi. Buning birinchisi xitay köchmenliri mesilisi.

Xitay köchmenliri tereqqiyattin alahide imtiyaz bilen behriman boldi, yerlik xelq bu tereqqiyattin behriman bolalmidi, yerlik xelq yer asti bayliqliridin mehrum qélish bilen bille köchmenler tehditige duch keldi. Muqimliqni saqlash nami astida yerlik xelqqe qaritilghan bésim hessilep kücheytildi.

Doklat yene, xitayning gherbni échish siyasitide yerlik xelqning turmush sewiyisini östürüsh shuar qilghanliqini, ijra qilishta bolsa undaq emeslikini, xitayning uyghur rayonigha köchmen yötkeshte, qandaqtur, shinjangni tereqqiy qildurushni emes, shinjangda muqimliq saqlashni asasiy meqset qiliwatqanliqini bayan qilghan.

Doklatning köchmenler siyasiti babida yene, uyghurlar üstidin yolgha qoyulghan pilanliq tughut siyasitimu tenqidlengen we mundaq déyilgen: "shinjang uyghur aptonom rayonluq hökümet doklatida, rayonda 2008 ‏ - Yili 2007 ‏ - Yiligha nisbeten 65000 bowaqning kem tughulghanliqini bayan qildi. Uyghur teshkilatlirining inkasidin qarighanda, bu xitayning bala aldurush qatarliq pilanliq tughut charilirini mejburiy yolgha qoyghanliqining netijisi, shundaqla rayonda yerlik nopusni azaytishning bir charisi."

Doklatning qosh tilliq maarip heqqide tepsiliy toxtalghan qismida munular bayan qilinidu: xitay yéqinqi yillardin béri qosh tilliq maaripni téz qedemde kéngeytiwatidu. Namda qosh tilliq atalghan bu maarip, emeliyette xitay tilini omumlashturup yerlik tilni emeldin qaldurushni meqset qilmaqta.

Doklatta, xitayning qosh tilliq maarip siyasitining xitayning özining asasiy qanunighimu xilap ikenliki tekitlinip mundaq déyilidu: xitay asasiy qanunining 4 ‏ - Bölüm 10 maddisida, xitayning xitaydiki az sanliq milletler rayonida aptonomiye qanunini yolgha qoyidighanliqi we az sanliq milletlerning til - Yéziqini qoghdaydighan we tereqqi qildüridighanliqi belgilengen. 37 ‏ - Maddisida az sanliq millet rayonlirida oqutush matériyalliri yerlik xelqning öz ana tilida bolidu déyilgen. Biraq undaq ijra qilinmidi. Xitayning qanun orunlirida uyghur tili qollinilmaydu, yerlik xelq aly maarip terbiyisi körüshte cheklimige uchrawatidu.

Doklatta, uyghurlarning olimpikning aldi - Keynide muqimliq nami astida basturush heriketlirige duch kelgenliki, xitayning uyghur paaliyetchilirini yéterlik pakiti bolmay turup, térrorchiliq bilen eyibligenliki, xitayning yene uyghurlargha öz wetini ichidila emes, weten sirtidimu awarichiliq keltürüwatqanliqi bayan qilinghan. Shangxey hemkarliq teshkilatining uyghurlarning cheteldiki hayatigha, jümlidin ottura asiyadiki bixeterlikige dexli - Terüz yetküziwatqanliqi bayan qilinghan.

Doklatta, xitayning xelqara kélishimler buyiche, uyghurlarning teshkilatlargha uyushush, namayish ötküzüsh we pikir qilish erkinlikige yol quyushi kérekliki, emeliyette bolsa, buninggha xilap halda, bu yil 3 ‏ - Ayda xoten ayallar namayishini qattiq qolluq bilen bir terep qilghanliqi, namayishchilarning aqiwitini hazirghiche yoshurun tutuwatqanliqi bildürülgen. Doklatning bu qismida yene, toxti muzat, abdughéni memtimin, abdulla jamal, abduxélil zunun, nurmemet yasin we küresh hüseyinler bilen bir qatarda, shinjang xelq radio istansining sabiq xizmetchisi mehbube ableshmu tilgha élinghan we uning qolgha élinishini uyghurlarning nöwettiki pikir erkinliki weziyitige pakit qilip körsetken.

Doklatta yene, uyghur milliy herikitining rehbiri rabiye qadir xanim heqqide mexsus toxtalghan bolup, xitayning rabiye qadir xanimdin öch élish xaraktéride heriket élip barghanliqini körsitidu. Rabiye qadir xanimning oghulliridin bashqa ayshem kérim we rozi memet qatarliq kishilerningmu, rabiye xanim ailisi bilen yéqinliqi seweblik 7 ay nezerbend qilinghanliqi bayan qilinghan.

Hörmetlik oqurmenler, amérika dölet mejilisining xitay ishliri komitéti adette hökümet we mejlisni xitay weziyitige alaqidar uchur we pikirler bilen teminleydu we hökümetning xitay siyasitini belgilishige doklat hazirlash we pikir toplash yoli bilen tesir körsitidu.

Bu qétimqi doklat amérika dölet mejilisining uyghurlar mesilisini inchike we etrapliq küzitip méngiwatqanliqini körsetmekte.


Menbe:http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/amerika-dolet-mejlisi-uyghur-mesilisi-11112008203303.html/story_main?encoding=latin

Uyghurlar Tughma Eqilliq Millet!

Erkin Sidiq

Men 2006- we 2007-yilliri yurtqa bérip, her xil kishiler bilen uchrishish jeryanida, ”Uyghurlar ulardin jiq horun”, ” Ular Uyghurlardin jiq eqilliq”, ”Nurghun ishlarda Uyghurlar döt”, dégendek geplerni köp qétim anglidim. Men 2006 - cu 2007-yilliri yurtqa bérip, her XIL kishiler Mobile uchrishish jeryanida, "Uyghurlar ulardin jiq horun", "Ular Uyghurlardin jiq eqilliq", "Nurghun ishlarda Uyghurlar Doets" dégendek geplerni Köp qétim anglidim. Bu ayrim kishilerning köz qarishimu, yaki hazir Uyghur jem’iyitide omumyüzlük qobul qilinishqa bashlighan bir idiyimu, bunisi manga éniq emes. Bu ayrim kishilerning köz qarishimu, yaki hazir Uyghur jem'iyitide omumyüzlük qobul qilinishqa bashlighan BIR idiyimu, bunisi manga ENIQ Emes. Eger bundaq közqarash ayrim kishilergila tewe bolmastin, u xelq ichige xéli keng dairide singip kiriwatqan bir idiye bolsa, uni uzun muddetlik selbiy teshwiqatning netijisi, dep qarashqa bolidu. Eger bundaq közqarash ayrim kishilergila TEWE bolmastin, u xelq ichige xéli Keng dairide singip kiriwatqan BIR idiye Bolsa, uni Uzun muddetlik selbiy teshwiqatning netijisi, dep qarashqa bolidu. Qarimaqqa bu mesile bir addiy ishtek körünsimu, u milliy rohni eslige keltürüsh, saqlap qélish we östürüsh bilen biwasite munasiwetlik muhim mesile bolup, u segek kishilerning diqqitini qozghishi kérek. Qarimaqqa bu mesile BIR addiy ishtek körünsimu, u Milliye rohni eslige keltürüsh, saqlap qélish cu östürüsh Mobile biwasite munasiwetlik muhim mesile bolup, u segek kishilerning diqqitini qozghishi kerek. Men her qétim yuqiriqi sözlerni oylighinimda, nahayiti rahetsizlinip keldim. Men forth qétim yuqiriqi sözlerni oylighinimda, nahayiti rahetsizlinip keldim. Bügün axir bu mesile toghrisida oylighanlirimni yézip chiqish qararigha keldim. Bügün Axir bu mesile toghrisida oylighanlirimni yézip chiqish qararigha keldim. Men bu yazmamda «Uyghurlarning horunluqi» mesilisi üstide köp toxtalmaymen. Men bu yazmamda "Uyghurlarning horunluqi» mesilisi üstide Köp toxtalmaymen. Nechche esirning mabeynide, öz etrapida yashighan bashqa milletler bilen sélishturghanda, Uyghurlar bashqilardek qattiq ishlimisimu, bashqilar tartqan japa-musheqqetlerni tartmisimu, bashqilarni bésiwalmisimu we talan-taraj qilmisimu, özi qanaetlen’gidek derijidiki rahet turmush sewiyiside yashap kelgen idi. Nechche esirning mabeynide, öz etrapida yashighan bashqa milletler Mobile sélishturghanda, Uyghurlar bashqilardek qattiq ishlimisimu, bashqilar tartqan Japanese musheqqetlerni tartmisimu, bashqilarni bésiwalmisimu cu-talan taraj qilmisimu, özi qanaetlen'gidek derijidiki rahet turmush sewiyiside yashap kelgen idi. Adem qattiq ishlimey turupmu özi razi bolghidek derijide rahet yashiyalisa, ashundaq yashawerse boliwéretti. Adem qattiq ishlimey turupmu özi Razi bolghidek derijide rahet yashiyalisa, ashundaq yashawerse boliwéretti. Uning héch bir yaman yéri, eyibligüchiliki yoq idi. Uning Heche BIR yéri Yaman, eyibligüchiliki yoq idi. Lékin, hazir jahan özgirip, Uyghurlarning burunqidek emgekchanliq derijisi hazir ularni «horun» qilip körsitip qoyuwatidu. Lékin, hazir Jahan özgirip, Uyghurlarning burunqidek emgekchanliq derijisi hazir ularni "horun» qilip körsitip qoyuwatidu. Lékin bu ehwalmu özgiridu. Lékin bu ehwalmu özgiridu. Ademmu özgiridu. Ademmu özgiridu. Emelyettimu yuqiriqidek “horunluq” ehwali we Uyghurlarning rohiy haliti nahayiti téz özgiriwatidu. Emelyettimu yuqiriqidek "horunluq" ehwali cu Uyghurlarning rohiy haliti nahayiti TEZ özgiriwatidu. Bu özgirishning toluq emelge éshishigha yene bir mezgil waqit kétidu. Bu özgirishning toluq emelge éshishigha yene BIR mezgil waqit kétidu. Shunga bu jehette Uyghurlarni kelse-kelmes we dawamliq eyiblawermigen yaxshi. Shunga bu jehette Uyghurlarni Kelsen Kelme-cu dawamliq eyiblawermigen yaxshi.

Emdi bu yazmining qalghan qismi Uyghurlar «döt» mu yaki eqilliqmu, dégen mesile üstide bolidu. Emdi bu yazmining qalghan qismi Uyghurlar "Doets" mu yaki eqilliqmu, Degen mesile üstide bolidu. Her kimning her qandaq bir shey’i üstide höküm chiqirish erkinliki bar. Her kimning forth qandaq BIR shey'i üstide höküm chiqirish erkinliki bar. Lékin, undaq höküm ilmiy asasta chiqirilishi, emeliyetke asaslan’ghan bolushi kérek. Lékin, undaq höküm Ilmiye asasta chiqirilishi, emeliyetke asaslan'ghan bolushi kerek. Undaq bolmaydiken, uning héch qandaq qimmiti bolmaydu. Undaq bolmaydiken, uning Heche qandaq qimmiti bolmaydu. Uningdin bashqa, uzun muddet tekrar déyilgen söz bir ademning rohiy dunyasi bilen uning herikitini özgertiwételeydu. Uningdin bashqa, Uzun muddet tekrar déyilgen söz BIR ademning rohiy dunyasi Mobile uning herikitini özgertiwételeydu. Uzun muddet, bir siziqni boylap üzülmey dawamlashqan teshwiqat bir xelqning rohiy dunyasi bilen herikitini özgertiwételeydu. Uzun muddet, BIR siziqni boylap üzülmey dawamlashqan teshwiqat BIR xelqning rohiy dunyasi Mobile herikitini özgertiwételeydu. Men bu yazmamda ashundaq hadisilerning ilmiy asasini qisqiche tonushturup ötümen. Men bu yazmamda ashundaq hadisilerning Ilmiye asasini qisqiche tonushturup ötümen. Hemde oqurmenlerge bezi pakitlarni sözlep bérimen. Real oqurmenlerge shirts pakitlarni sözlep Berim. Men qisqiche teswirlep béridighan psixologiye ilmige ait uqumlar bir gheriblik mutexessis intérnétta yézip élan qilghan uqumlar asasida bolidighan bolup, men intérnéttin u mutexessisning ismini tapalmidim. Men qisqiche teswirlep béridighan psixologiye ilmige ait uqumlar BIR gheriblik mutexessis intérnétta yézip élan qilghan uqumlar asasida bolidighan bolup, men intérnéttin u mutexessisning Ismini tapalmidim.

1. 1st Köngülni Programmilash Köngülni Programmilash

Tarixta Hindistanning Udaipur dégen yéride mundaq bir weqe bolghan. Tarixta Hindistanning Udaipur Degen yéride mundaq BIR weqe bolghan. Düshmenler bu jaygha hujum qilip, u yerning padishahini öltürüwetkendin kéyin, bu padishahning Panna Dhay isimlik bir xizmetchisi padishahning oghlini qutquzup qalghan. Düshmenler bu jaygha hujum qilip, u yerning padishahini öltürüwetkendin kéyin, bu padishahning Panna Dhay isimlik BIR xizmetchisi padishahning oghlini qutquzup qalghan. Bu bala mökünüp yürüp chong bolup, eng axiri ashu jaygha padishah bolghan. Bu bala mökünüp yürüp chong bolup closely axiri Ashu jaygha padishah bolghan. Uning némishqa padishah bolalighanliqini bilemsiz? Uning némishqa padishah bolalighanliqini bilemsiz? Sizche ashu balining qénida padishahliq barmidu? Sizche Ashu balining qénida padishahliq barmidu? Yaq, hergiz undaq emes. Yaq, hergiz undaq Emes. Uning bir padishah bolup terbiyilinip chiqishidiki seweb, héliqi xizmetchi we uning etrapidiki hemme kishiler u baligha: “Sen dégen bir shahzade. Uning BIR padishah bolup terbiyilinip chiqishidiki seweb, héliqi xizmetchi cu uning etrapidiki Hemme kishiler u baligha: "Sen Degen BIR Shahzad. Sen choqum padishah bolushung kérek. Sen choqum padishah bolushung kerek. Düshmenler bizning padishahliqimizni tartiwaldi. Düshmenler bizning padishahliqimizni tartiwaldi. Sen chong bolghanda ulardin choqum intiqam élishing hemde ularni yéngishing kérek” dep turghan. Sen chong bolghanda ulardin choqum intiqam élishing shirts ularni yéngishing kerek "turghan dep.

In’glizchide «köngülni programmilash» dégen bir uqum bar. In'glizchide "köngülni programmilash" Degen BIR uqum bar. Uni In’gliz tilida «mind programming» dep ataydu. Uni In'gliz tilida "mind programming" ataydu dep. «Mind»ning menisi köngül, ang, niyet, hosh, eqil we xiyal dégen sözlerge yéqin bolup, «program» dégen söz péil qilip ishlitilgende, «bir ademde bir xil xiyalni turghuzup, u ademning xiyalini tüzlep yaki özgertip, özige kelgen uchurgha nisbeten bir xil alahide inkas qayturudighan yaki bir xil alahide ish tutidighan qilish» dégen menani bildüridu. "Mind" ning menisi köngül nec, niyet, Hosh, eqil cu xiyal Degen sözlerge yéqin bolup, "programmatic" Degen söz Peil qilip ishlitilgende, "BIR ademde BIR XIL xiyalni turghuzup, u ademning xiyalini tüzlep yaki özgertip, özige kelgen uchurgha Nisbet BIR XIL alahide Incas qayturudighan yaki BIR XIL alahide ish tutidighan qilish "Degen menani bildüridu. Démek, yuqiriqi hékayidiki bala «sen padishah bolisen» dégen gepni dawamliq anglawérip, uning köngli ashu teriqide programmilan’ghan. Démek, yuqiriqi hékayidiki bala "sen padishah Bolis" Degen gepni dawamliq anglawérip, uning köngli Ashu teriqide programmilan'ghan. Netijide, u bala bir bashliq yaki herbiy qomandan bolushni xalimay, peqetla bir padishah bolushni istigen. Netijide, u bala BIR bashliq yaki herbiy qomandan bolushni xalimay, peqetla BIR padishah bolushni istigen. Hemde ashundaq ghayini emelge ashurush üchün öz jénini qurban qilishqimu teyyar turghan. Shirts ashundaq ghayini emelge ashurush üchün öz jénini qurban qilishqimu teyyar turghan. Oqurmenlerning ichide bundaq misallarni bilidighanlar nahayiti köp bolushi mumkin. Oqurmenlerning ichide bundaq misallarni bilidighanlar nahayiti Köp bolushi mumkin. Mesilen, buning yene bir misali, Amérikidiki chong Bushning oghli kichik Bushningmu prézidént bolushidur. Mesilen, buning yene BIR misali, Amérikidiki chong Bushning oghli kichik Bushningmu Prezident bolushidur. Uyghurlar ichide «bashliqning balisi bashliq bolidu», dégen söz keng tarqalghan bolup, ashundaq bir emeliyetning barliqqa kélishidiki tüp seweblerning birsimu ashu «köngülni programmilash» tin ibarettur (Uyghur jem’iyitide «arqa ishik» 1-orunda turamdu yaki «köngülni programmilash»mu? Bu soalgha özingiz jawab bérip béqing.) Uyghurlar ichide "bashliqning balisi bashliq bolidu," Degen söz Keng tarqalghan bolup, ashundaq BIR emeliyetning barliqqa kélishidiki tüp seweblerning birsimu Ashu "köngülni programmilash» ibarettur tin (Uyghur jem'iyitide "arqa ishik» 1-orunda turamdu yaki "köngülni programmilash" mu? Bu soalgha özingiz jawab bérip béqing.)

Ademning es-hoshi ikki xil bolidu: Asasliq hosh we qoshumche hosh. Ademning it-Hoshi Ikki XIL bolidu: Asasliq Hosh Hosh qoshumche cu. In’glizchide bular «conscious and sub-conscious» dep atilidu. In'glizchide bular "conscious and sub-conscious' atilidu dep. Ademning qoshumche hoshi uning asasliq hoshining kontrolluqi astida bolmaydu. Ademning qoshumche Hoshi uning asasliq hoshining kontrolluqi astida bolmaydu. Ademning qoshumche hoshi uninggha qachilan’ghan uchurlar asasida musteqil halda ish élip baridu. Ademning qoshumche Hoshi uninggha qachilan'ghan uchurlar asasida musteqil Halda ish élip baridu. Mana bu köngülni programmilashning asasidur. Mana bu köngülni programmilashning asasidur. Yeni, «köngülni programmilash» déginimiz, bir ademning qoshumche es-hoshigha melum uchurlarni qachilap, shu arqliq ashu ademning ish-herikitini özgertish we kontrol qilish, dégenliktin ibarettur. Yeni, "köngülni programmilash» déginimiz, BIR-ademning qoshumche it hoshigha melum uchurlarni qachilap, shu arqliq Ashu ademning-ish herikitini özgertish cu controlled qilish, dégenliktin ibarettur.

Ademning asasliq es-hoshi bir «iskilat baqquchi» yaki «iskilatchi» gha, qoshumche es-hoshi bolsa bir iskilatqa oxshaydu. Ademning asasliq it Hoshi-BIR "iskilat baqquchi" yaki "iskilatchi» UH, it qoshumche-Hoshi Bolsa BIR iskilatqa oxshaydu. Iskilatchining öz aldigha ayrim eqli bolmaydu. Iskilatchining öz aldigha ayrim eqli bolmaydu. U iskilatqa qachilan’ghan uchur asasida ish élip baridu. U iskilatqa qachilan'ghan uchur asasida ish élip baridu. «Köngülni programmalish» dégenlik, iskilatchigha uqturmay turup, uchurni iskilatqa kirgüzüp qoyush dégenliktin ibarettur. "Köngülni programmalish» dégenlik, iskilatchigha uqturmay turup, uchurni iskilatqa kirgüzüp qoyush dégenliktin ibarettur.

Siz öz-özingizge «men öginishte nahayiti yaxshi» dédingiz, emma iskilatta bashqa ademlerning «Sen döt, sen héch ishni bashqa élip chiqalmaysen.» dégen sözliri saqlan’ghan, dep perez qilayli. Siz-öz özingizge "men öginishte nahayiti yaxshi» dédingiz, chou iskilatta bashqa ademlerning "Doets Sen, sen Heche ishni bashqa élip chiqalmaysen." Degen sözliri saqlan'ghan, dep perez qilayli. Iskilatchi sizning sözingizni anglap, uni iskilatta saqlan’ghan yuqiriqi sözler bilen sélishturup, «bu uchur xata iken», dégen xulasige kélidu. Iskilatchi sizning sözingizni anglap, uni iskilatta saqlan'ghan yuqiriqi sözler Mobile sélishturup, "bu uchur xata Iken," Degen xulasige kélidu. Shuning bilen u bu yéngi, ijabiy uchurni iskilatqa ekirip qoymay, uni tashliwétidu. Mobile Shuning u bu yéngi, ijabiy uchurni iskilatqa ekirip qoymay, uni tashliwétidu. Mana bu bir ademning idiyisini we ish-herkitini özgertishtiki eng tüp qiyinchiliqtin ibarettur. Mana bu BIR ademning idiyisini cu-ish herkitini özgertishtiki closely tüp qiyinchiliqtin ibarettur.

Yuqiriqi we shuninggha oxshash tarixiy hékayiler shuni körsitiduki, kishiler we bir jem’iyet sizning könglingizni programmiliyalaydu. Yuqiriqi cu shuninggha oxshash tarixiy hékayiler shuni körsitiduki, kishiler cu BIR jem'iyet sizning könglingizni programmiliyalaydu. Yuqiriqi shahzade bilen qarmu-qarshi halda, biz uzun waqittin buyan “Undaq qilma… Tewekkülchilik qilma… Sarangliq qilma… Sen döt. Yuqiriqi Shahzad Mobile qarmu-Qarshi Halda, Uzun biz waqittin buyan "Undaq qilma ... Tewekkülchilik qilma ... ... Sarangliq qilma Doets Sen. … Séning qolungdin héch ish kelmeydu…» dégendek xata uchurlar bilen programmilinip kelduq. ... Séning qolungdin Heche ish kelmeydu ... "dégendek xata uchurlar Mobile programmilinip kelduq. Bu xil ehwalning bir adem we bir milletke élip kélidighan yaman aqiwitini bir tesewwur qilip béqing. Bu XIL ehwalning BIR Adem cu BIR milletke élip kélidighan Yaman aqiwitini BIR tesewwur qilip béqing.


Hazir insanlar tarixida tunji qétim sizning öz könglingizni toghra yönilishte programmilishingizni imkaniyetke ige qilidighan küchlük téxnikilar wujutqa keldi. Hazir insanlar tarixida tunji qétim sizning öz könglingizni toghra yönilishte programmilishingizni imkaniyetke owned qilidighan küchlük téxnikilar wujutqa keldi. Bu téxnikilarning hemmisi sizning qoshumche es-hoshingizgha bösüp kirip, uning ichige asasliq es-hoshqa uqturmay turup uchur qachilaydu. Bu téxnikilarning hemmisi sizning qoshumche it-hoshingizgha bösüp kirip, uning ichige asasliq it-hoshqa uqturmay turup uchur qachilaydu. Sizning qoshumche es-hoshingizdin ibaret bu «isklatingiz» gha her kuni nurghun uchurlar kirgüzüliwatidu. Sizning qoshumche it hoshingizdin ibaret-bu "isklatingiz» UH Kuni nurghun ago uchurlar kirgüzüliwatidu. Ular qandaq uchurlar? Ular qandaq uchurlar? Ular sizning könglingizni qaysi yönilishte programmilaydu? Ular sizning könglingizni qaysi yönilishte programmilaydu? Bir dem közingizni yumup jim olturup, mushu soallar üstide estayidil oylunup béqing. Bir közingizni the yumup jim olturup, Mushu soallar üstide estayidil oylunup béqing.

2. 2nd Uyghurlar döt emes, eqilliq Uyghurlar Doets Emes, eqilliq

Uyghurlar adilliq we adaletni eng yaqlaydighan, uni nahayiti qedirleydighan, naheqchiliqqa qilche chidimaydighan milletlerning birsi. Uyghurlar adilliq cu adaletni closely yaqlaydighan, uni nahayiti qedirleydighan, naheqchiliqqa qilche chidimaydighan milletlerning birsi. Shundaq bolghachqa, biz bashqilarning özimizge adaletsizlik qilishini, naheqchiliq qilishini xalimaymiz. Shundaq bolghachqa, biz bashqilarning özimizge adaletsizlik qilishini, naheqchiliq qilishini xalimaymiz. Shundaq bolghaniken, biz öz-özimizge adaletsizlik qilishtin qet’iy saqlinishimiz kérek. Shundaq bolghaniken, öz-biz özimizge adaletsizlik qilishtin qet'iy saqlinishimiz kerek. Eger siz Uyghurni bashqilar bilen sélishturmaqchi bolsingiz, nopusining az-köplüki bir-birsige yéqin kélidighan, yashawatqan siyasiy, iqtisadiy we ijtimaiy sharaiti bir-biriningkige yéqin kélidighan, ötmüshtiki we hazirqi medenityi hemde tarixi bir az oxshap kétidighan biri bilen sélishturung. Eger siz Uyghurni bashqilar Mobile sélishturmaqchi bolsingiz, nopusining az-köplüki Bir birsige yéqin kélidighan, yashawatqan siyasiy, iqtisadiy cu ijtimaiy sharaiti Bir biriningkige yéqin kélidighan, ötmüshtiki cu hazirqi medenityi shirts tarixi BIR az oxshap kétidighan Biri Mobile sélishturung. Hergiz nopusi Uyghur nopusidin 100 hesse artuq biri bilen sélishturmang. Hergiz nopusi Uyghur nopusidin 100 hesse artuq Biri Mobile sélishturmang. Undaq qilsingiz Uyghurlar üchün adaletsizlik qilghan, naheqchilik qilghan bolisiz. Undaq qilsingiz Uyghurlar üchün adaletsizlik qilghan, naheqchilik qilghan bolisiz. Ilmiy ish körmigen bolisiz. Ilmiye ish körmigen bolisiz. Bolupmu ichkiri ölkilerde oquwatqan Uyghur yashlirining kallisida bu ish nahayiti éniq bolushi kérek. Bolupmu ichkiri ölkilerde oquwatqan Uyghur yashlirining kallisida bu ish nahayiti ENIQ bolushi kerek. Eger siz ichkiridiki oqushqa 100 Uyghur oqughuchining ichidiki biri bolup tallan’ghan bolsingiz, sizning Xenzu sawaqdashliringiz kam dégende 1,000 oqughuchining birsi bolup tallan’ghan. Eger siz ichkiridiki oqushqa 100 Uyghur oqughuchining ichidiki Biri bolup tallan'ghan bolsingiz, sizning Xenzu sawaqdashliringiz came dégende 1000 oqughuchining birsi bolup tallan'ghan. Siz hergizmu eqil jehette töwen orunda turmaysiz. Siz hergizmu eqil jehette töwen orunda turmaysiz. Bashqilar san jehette sizdin jiq yuqiri orunda turidu. Bashqilar san jehette sizdin jiq yuqiri orunda turidu. Uning üstige bashqilar öz tilida oquydu. Uning üstige bashqilar öz tilida oquydu. Siz bashqilarning tilida oquysiz. Siz bashqilarning tilida oquysiz. Buning oqush ünümige körsitighan tesiri nahayiti chong. Buning oqush ünümige körsitighan tesiri nahayiti chong. Shunglashqa, bashqilar bilen oxshash derijide oqush üchün, sizning hessilep tirishchanliq körsitishingizge toghra kélidu. Shunglashqa, bashqilar Mobile oxshash derijide oqush üchün, sizning hessilep tirishchanliq körsitishingizge toghra kélidu. Mushundaq ehwal astidimu ichkiridiki mekteplerde sinip boyiche eng aldinqi orunni tutup oquwatqan Uyghur oqughuchilardin men 10 dek kishini bilimen. Mushundaq ehwal astidimu ichkiridiki mekteplerde sinip boyiche closely aldinqi orunni tutup oquwatqan men 10 Uyghur oqughuchilardin dek kishini Bilim. Ulardin nahayiti pexirlinimen. Ulardin nahayiti pexirlinimen. Shuni késip éytish mumkinki, özi bilen barawer kélidighan milletler bilen sélishturghanda, Uyghurlar hazir medeniyet, örp-adet, tarix, ilim-pen we insanlar tereqqiyatigha qoshqan töhpisi qatarliq jehetlerde dunyada xéli yuqiri orunni igiliyeleydu. Shuni késip éytish mumkinki, özi Mobile barawer kélidighan milletler Mobile sélishturghanda, Uyghurlar hazir medeniyet, örp-ADETE, tarix, ilim groups cu insanlar tereqqiyatigha qoshqan töhpisi qatarliq jehetlerde dunyada xéli yuqiri orunni igiliyeleydu. Uyghurlarning insaniyetke qoshqan tarixiy töhpiliri, tarixta tutqan milliy orni, tarixta behrimen bolghan shan-shöhriti jehetlerde Uyghur diyarida hazirghiche nurghun kitab-maqalilar yézilip boldi. Uyghurlarning insaniyetke qoshqan tarixiy töhpiliri, tarixta tutqan Milliye Orni, tarixta behrimen bolghan-shan shöhriti jehetlerde Uyghur diyarida hazirghiche nurghun Kitab-maqalilar yézilip Boldi. Shunga men bu yerde u tarixiy ehwallar üstide toxtalmaymen. Shunga men bu yerde u tarixiy ehwallar üstide toxtalmaymen. Töwende men chet elde turup, oqush, ilmiy tetqiqat we her xil kespiy sahelerde dunyadiki bashqa ilghar milletler bilen riqabetliship, aldinqi qatarda orun tutuwatqan, «Uyghurlar döt emes, eqilliq» dégen bir heqiqetke misal bolalaydighan bir qisim shexslerni tilgha élip ötümen. Töwende men Chet turup Elde, oqush, Ilmiye tetqiqat cu her XIL kespiy sahel earth dunyadiki bashqa ilghar milletler Mobile riqabetliship, aldinqi qatarda orun tutuwatqan, "Uyghurlar Doets Emes, eqilliq" Degen BIR heqiqetke Misal bolalaydighan BIR qisim shexslerni tilgha élip ötümen.

Uyghurlarning Yaponiyege chiqish ishi 1985-yili bashlan’ghan bolup, hazirghiche 130 din köprek Uyghur yashliri u yerde doktorluq unwanigha érishti. Uyghurlarning Yaponiyege chiqish ishi 1985-Yili bashlan'ghan bolup, hazirghiche 130 din köprek Uyghur yashliri u yerde doktorluq unwanigha érishti. Ularning tizimlikini http://www.xjmua.com/doctor_all.html din köreleysiz. Ularning tizimlikini http://www.xjmua.com/doctor_all.html köreleysiz din.
Yaponiyediki Dilshat Abla doktorluq unwanini alghandin bashlap, Yaponiyening Riken Ménge Tetqiqat Merkizide ilmiy tetqiqat bilen shughullunup, yaxshi netijilerni yaritiwatidu. Yaponiyediki Dilshat Abla doktorluq unwanini alghandin bashlap, Yaponiyening Riken quantity Tetqiqat Merkizide Ilmiye tetqiqat Mobile shughullunup, yaxshi netijilerni yaritiwatidu.
Yaponiyediki Qutluq Sabit bilen Shemshidin Sheyhidin Nissan shirkitide, Dilshat Abduréhim bilen Talip Atajan NEC shirkitide, Jür’et Ghoja bolsa Fujitsu shirkitide kespiy xadim bolup ishlewatidu. Yaponiyediki Qutluq Sabit Mobile Shemshidin Sheyhidin Nissan shirkitide, Dilshat Abduréhim Mobile Talip Atajan NEC shirkitide, Jür'et Ghoja Bolsa Fujitsu shirkitide kespiy xadim bolup ishlewatidu. Doktor Ömerjan Sawut bilen doktor Enwer Yasin Yaponiyediki ikki yuqiri téxnika shirketliride bölüm mes’uli bolup ishlewatidu. Doctor Ömerjan Sawut Mobile doktor Enwer Yasin Yaponiyediki Ikki yuqiri téxnika shirketliride bölüm mes'uli bolup ishlewatidu.
Yaponiyediki doktor Perhat Exmet Tokyo Téxnologiye Institutida we doktor Muxtar Maxsut Nagoya Uniwérsitétida her xil derijidiki proféssor bolup ishlewatidu. Yaponiyediki doktor Perhat Exmet Tokyo Téxnologiye Institutida cu doktor Muxtar Maxsut Nagoya Uniwérsitétida forth XIL derijidiki professor bolup ishlewatidu.
En’gliyediki Dilshat Héwizulla Londondiki bir aliy mektepte doktorluq unwanigha ériship, hazir En’gliyening dunyagha dangliq téléwiziye shirkiti BBC de yéngi yumshaq détallarni rawajlandurup ishlep chiqirish ishliri bilen shughullinip, yaxshi netijiler yaritiwatidu. En'gliyediki Dilshat Héwizulla Londondiki BIR Aliye mektepte doktorluq unwanigha ériship, hazir En'gliyening dunyagha dangliq téléwiziye shirkiti BBC en yéngi yumshaq détallarni rawajlandurup ishlep chiqirish ishliri Mobile shughullinip, yaxshi netijiler yaritiwatidu.
Ayshem Eli Awistraliyede doktorluq unwanigha ériship, hazir Gérmaniyediki «Max Planck Institute for Social Anthropology» de doktor derijilik tetqiqatchi bolup ishlewatidu. Ayshem Eli Awistraliyede doktorluq unwanigha ériship, hazir Gérmaniyediki "Max Planck Institute for Social Anthropology» en doktor derijilik tetqiqatchi bolup ishlewatidu.
Méning aliy mekteptiki sawaqdishim Dolqun Yunus Yaponiyede magistérliq unwamigha érishkendin tartip, Yaponiye NEC shirkitinining mikro dolqun xewerlishish üsküniliri boyiche Türkiye bilen Afriqa qatarliq bir qisim döletlerning Türkiyede turushluq téxnikiliq yardem mulazimitining mes’uli bolup ishlewatidu. Meninges Aliye mekteptiki sawaqdishim Dolqun Yunus Yaponiyede magistérliq unwamigha érishkendin tartip, Yaponiye NEC shirkitinining micro dolqun xewerlishish üsküniliri boyiche Türkiye Mobile Afriqa qatarliq BIR qisim döletlerning Türkiyede turushluq téxnikiliq yard mulazimitining mes'uli bolup ishlewatidu.
Amérikidiki Muhemmed Abdulla, Fransiyediki Waris Abdukérim Janbaz we Yaponiyediki Gheyret Kenji qatarliq yashlirimiz yalghuz kompyutér kespide ela netije bilen doktorluqta oqupla qalmay, oqushtin sirtqi waqitliridin paydilinip, Uyghur yumshaq détalliri bilen Uyghurche-chet el tiliche éléktronluq lughetlerni yasap chiqish we tereqqiy qildurush jehettimu kishini qayil qilarliq derijidiki netijilerni yaritiwatidu. Amérikidiki Muhemmed Abdulla, Fransiyediki Waris Abdukérim Janbaz cu Yaponiyediki Gheyret Kenji qatarliq yashlirimiz yalghuz kompyutér kespide ela netije Mobile doktorluqta oqupla qalmay, oqushtin sirtqi waqitliridin paydilinip, Uyghur yumshaq détalliri Mobile Uyghurche Chet el-tiliche éléktronluq lughetlerni yasap chiqish cu tereqqiy qildurush jehettimu kishini qayil qilarliq derijidiki netijilerni yaritiwatidu. Amérikidiki «Bürküt» bilen «Jeck» ependiler Amérikida fizika kespi boyiche doktorluqta oquwatqan bolup, öz turmushining derijidin tashqiri aldirashliqigha qarimay, bir tereptin yaxshi oqup, yene bir tereptin özlirining barliq bosh waqitliridin paydilinip, wetendiki chet elde oqush yolida izdiniwatqan Uyghur yashlirini nurghun qimmetlik uchur bilen teminlewatidu. Amérikidiki "Bürküt" Mobile "Jeck" ependiler Amérikida fizika kespi boyiche doktorluqta oquwatqan bolup, öz turmushining derijidin tashqiri aldirashliqigha qarimay, BIR tereptin yaxshi oqup, yene BIR tereptin özlirining barliq Bosh waqitliridin paydilinip, wetendiki Chet Elde oqush yolida izdiniwatqan Uyghur yashlirini nurghun qimmetlik uchur Mobile teminlewatidu.
Men Amérikining Kaliforniye shitatidiki Uyghurlarning xéli köplirining öyide tamgha chaplaghliq turghan, baliliri érishken, «Hemme derslerde ”A” alghan oqughuchi mukapati» dep atalghan teqdirnamilarni kördüm (Amérikidiki mektepler oqughuchi ders netijisige A, B, C, D, F dégendek herplerni ishlitidighan bolup, bu yerdiki ”A” heripi ”Ela” degen menani bildüridu). Men Amérikining Kaliforniye shitatidiki Uyghurlarning xéli köplirining öyide tamgha chaplaghliq turghan, baliliri érishken, "Hemme derslerde" A "alghan oqughuchi mukapati" dep atalghan teqdirnamilarni kördüm (Amérikidiki mektepler oqughuchi particularly netijisige A, B, C, D, F dégendek herplerni ishlitidighan bolup, bu yerdiki "A" heripi "Ela" Degen menani bildüridu).
Amérikidiki dunyagha dangliq Harward Uniwérsitétide Qahar Barat, Qeyser Mijit, Elnigar Iltebir we Qudret Yaqup qatarliq 4 Uyghur oqushqa kirgen bolup, beziliri oqush püttürüp boldi. Amérikidiki dunyagha dangliq Harward Uniwérsitétide Qahar Barat, Qeyser Mijit, Elnigar Iltebir cu Qudret Yaqup qatarliq 4 Uyghur oqushqa kirgen bolup, beziliri oqush püttürüp Boldi. Beziliri hazirmu oquwatidu. Beziliri hazirmu oquwatidu.
Hawardtin sel kéyin tursimu, dunya we Amérika boyiche xéli aldinqi qatarda turidighan Kaliforniye Uniwérsitétining herqaysi shöbiliride töwendiki 2-ewlad Uyghur perzentliri oquwatidu: Arafat Adil Los Angeles shöbiside, Dilshat Erkin Bérkéléy shöbiside, Fruze Tashpolat Irvine shöbiside, Iliknur Qeshqiri Los Angeles shöbiside, we Merhaba Mehmut Davis shöbiside. Hawardtin sel kéyin tursimu, dunya cu America boyiche xéli aldinqi qatarda turidighan Kaliforniye Uniwérsitétining herqaysi shöbiliride töwendiki 2-ewlad Uyghur perzentliri oquwatidu: Arafat Adil shöbiside Los Angeles, Berkeley Dilshat Erkin shöbiside, Fruze Tashpolat Irvine shöbiside, Iliknur Qeshqiri Los Angeles shöbiside, we Merhaba Mehmut Davis shöbiside. Amérikining bashqa shitatliridimu mushuninggha oxshash dangliq mekteplerge kirgen 2-ewlad Uyghur ösmürliridin xéli köpliri bar. Amérikining bashqa shitatliridimu mushuninggha oxshash dangliq mekteplerge kirgen 2-ewlad Uyghur ösmürliridin xéli köpliri bar.
Méning oghlum Dilshat Erkin 2007-yili Amérikining dunyagha dangliq herbiy mektiwi, «Amérika Qoshma Shitatining Gherbiy Nuqtidiki Herbiy Akadémiyesi» (In'glizche «United States Military Academy at West Point») qa qobul qilinghan bolup, u mektepte bar bolghan kesiplerge qiziqmasliq tüpeylidin u mekteptiz waz kéchip, Kaliforniye Uniwérsitetining Bérkéléy shöbisige kirdi. Meninges oghlum Dilshat Erkin 2007-Yili Amérikining dunyagha dangliq herbiy mektiwi, "America Qoshma Shitatining Gherbiy Nuqtidiki Herbiy Akadémiyesi" (In'glizche "United States Military Academy at West Point") qa qobul qilinghan bolup, u mektepte bar bolghan kesiplerge qiziqmasliq tüpeylidin u mekteptiz IHT kéchip, Kaliforniye Uniwérsitetining Berkeley shöbisige Kirdi. Dilshat toghrisida http://www.bilik.cn/bbs/viewthread.p...age%3D2&page=1 da bir qisim uchurlar bar. Dilshat toghrisida http://www.bilik.cn/bbs/viewthread.p...age% 3D2 & page = 1 because BIR qisim uchurlar bar.
Yaponiyedin bashqa, hazir Amérika, Awistraliye, Kanada, Yawropa we Türkiye qatarliq tereqqiy tapqan döletlerdiki dangliq aliy mekteplerde magistérliq we doktorluq unwani üchün oquwatqan yene nurghun Uyghur yashliri bar. Yaponiyedin bashqa, hazir America, Awistraliye, Canada, Yawropa cu Türkiye qatarliq tereqqiy tapqan döletlerdiki dangliq Aliye mekteplerde magistérliq cu doktorluq unwani üchün oquwatqan yene nurghun Uyghur yashliri bar. Buning bir misali süpitide http://www.meripet.com/Bio/FransiyedikiDokturlar.htm ni körüp béqing. Buning BIR misali süpitide http://www.meripet.com/Bio/FransiyedikiDokturlar.htm ni körüp béqing.
Doktur Rishat Abbas ( http://www.meripet.com/Bio/RishatAbbas.htm ) Amérikining «Wyeth Research» shirkiti dorigerlik bölümining diréktori bolup ishlewatidu. Doktur Rishat Abbas (http://www.meripet.com/Bio/RishatAbbas.htm) Amérikining "Wyeth Research" shirkiti dorigerlik bölümining directories bolup ishlewatidu. U özining kespiy sahasidiki ilmiy tetqiqatta közge körünerlik netijilerni yaratti. U özining kespiy sahasidiki Ilmiye tetqiqatta közge körünerlik netijilerni yaratti. Doktor Murat Qadir Amérikidiki «L’Oréal USA» shirkiti chach mehsulati tetqiqat bölümining mes’uli bolup ishlewatidu. Doctor Murat Qadir Amérikidiki "L'Oreal USA shirkiti chach mehsulati tetqiqat bölümining mes'uli bolup ishlewatidu. Doktor Ablet Ablimit Yaponiye Toto shirkitining Gwangjudiki mes’uli bolup ishlewatidu. Doctor Ablet Ablimit Yaponiye Toto shirkitining Gwangjudiki mes'uli bolup ishlewatidu.
Amérikidiki aliy mekteplerde proféssor bolup ishlewatqanlardin töwendikiler bar: Abduréhim Aitbayév ( http://infohost.nmt.edu/~aitbayev , New Mexico Institute of Mining and Technology), Ablet Ibrahim (California State University, Monterey Bay), Hesen Sayit (Boston College) we Reyhan’gul Bektur (Utah State University). Amérikidiki Aliye mekteplerde professor bolup ishlewatqanlardin töwendikiler bar: Abduréhim Aitbayév (http://infohost.nmt.edu/ ~ aitbayev, New Mexico Institute of Mining and Technology), Ablet Ibrahim (California State University, Monterey Bay), Hesen Sayit (Boston College ) Cu Reyhan'gul Bektur (Utah State University). Bularning ichide, Reyhan'gul hazirghiche 3 tek Uyghur dokturluq we magistérliq oqughuchilirini qobul qilip boldi. Bularning ichide, Reyhan'gul hazirghiche 3 tek we dokturluq Uyghur magistérliq oqughuchilirini qobul qilip Boldi.
Rizwan’gul Haji (Qeyser Mijit ependining xanimi) kichikidin Uyghur mektepte oqughan. Rizwan'gul Haji (Qeyser Mijit ependining xanimi) kichikidin Uyghur mektepte oqughan. Uyghur Tébbiy Uniwérsitétini 1997-yili püttürgen. Uyghur Tébbiy Uniwérsitétini 1997-Yili püttürgen. 1999-yili Amérikigha kelgendin kéyin In’gliz tilini tiriship öginip, 2003-yili Amérika Qoshma Shitatliri Méditsina Salahiyet imtihanidin ela netije bilen ötken. 1999-Yili Amérikigha kelgendin kéyin In'gliz tilini tiriship öginip, 2003-Yili America Qoshma Shitatliri Méditsina Salahiyet imtihanidin ela netije Mobile Oetker. 2004-2007 yilighiche bolghan ariliqta New York Uniwérsitéti qarmiqidiki doxturxanida 3 yil yardemchi doxtur bolup xizmet qilghan we bilim alghan. 2004-2007 yilighiche bolghan ariliqta New York Uniwérsitéti qarmiqidiki doxturxanida 3 Yil yardemchi doxtur bolup xizmet qilghan Bilim alghan cu. 2007-yili 9-ayda "Amérika ichki késellikler jem’iyitining kespiy imtihanidin" ghelibilik ötüp, öz aldigha musteqil késel körüsh salahiyitige ige kénishke alghan. 2007-Yili 9-Ayda "America ichki késellikler jem'iyitining kespiy imtihanidin" ghelibilik ötüp, öz aldigha musteqil Kesel körüsh salahiyitige owned kénishke alghan. Hazir Massachusétts shitatining Boston shehiridiki bir doxturxanida mes'ul doxtur bolup xizmet qiliwatidu. Hazir Massachusetts shitatining Boston shehiridiki BIR doxturxanida mes'ul doxtur bolup xizmet qiliwatidu.
Ekber Sherip, Dolqun Rozi, Memet Emin, Memetjan Ibrahim, Mehmud Obul we Tömür Palta ( http://www.meripet.com/Bio/Timour_Bio.htm ) qatarliq doktorlar we mutexesisler hazir Améridiki bir qanche aliy mektep we hökümet orunlirida yuqiri derijilik tetqiqatchi we mutexessis bolup ishlewatidu. Ekber Sherip, Dolqun Rozi, Memet Emin, Memetjan Ibrahim, Mehmud Obul we Tömür Palta (http://www.meripet.com/Bio/Timour_Bio.htm) qatarliq doktorlar cu mutexesisler hazir Améridiki BIR qanche Aliye mektep cu hökümet orunlirida yuqiri derijilik tetqiqatchi cu mutexessis bolup ishlewatidu. Bularning ichide, Memet Emin yalghuz öz kespiy sahesidiki ilmiy tetqiat ishlirida közge körünerlik netije yaritipla qalmastin, yene ishtin sirtqi waqtidin paydilinip, Uyghurlardiki her xil késellikler we ularni dawalash usuli jehette Uyghurlarni qimmetlik uchurlar bilen teminlep kéliwatidu. Bularning ichide, Memet Emin yalghuz öz kespiy sahesidiki Ilmiye tetqiat ishlirida közge körünerlik netije yaritipla qalmastin, yene ishtin sirtqi waqtidin paydilinip, Uyghurlardiki forth XIL késellikler cu ularni dawalash usuli jehette Uyghurlarni qimmetlik uchurlar Mobile teminlep kéliwatidu.
Magistérliq we doktorluq unwanini élip bolghandin kéyin, Amérikining her xil mektep, kespiy orun we shirketliride yuqiri derijilik téxnikiliq orun tutup ishlewatqan Uyghurlar xéli köp bolup, men ularni bu yerde birmu-bir tilgha élip bolalmidim. Magistérliq cu doktorluq unwanini élip bolghandin kéyin, Amérikining forth XIL mektep, kespiy orun cu shirketliride yuqiri derijilik téxnikiliq orun tutup ishlewatqan Uyghurlar xéli Köp bolup, men ularni bu yerde birmu-BIR tilgha élip bolalmidim.
Amérika Törelme ghol hüjeyrisi mutexessisi doktor Shöhret Mutellip, Amérika Orégon Shitati Saghlamliq-Penliri Uniwérsitéti Köpiyish ilmi bölümi we Orégon Shitati Döletlik Primatlar (maymun türidikiler) yadro köchürüsh téxnikisi-ghol hüjeyre tetqiqat merkizining mudiri bolup ishlewatidu. America Törelme ghol hüjeyrisi mutexessisi doktor Shöhret Mutellip, America Oregon Shitati Saghlamliq-Penliri Uniwérsitéti Köpiyish ilmi bölümi cu Oregon Shitati Döletlik Primatlar (maymun türidikiler) yadro köchürüsh téxnikisi-ghol hüjeyre tetqiqat merkizining mudiri bolup ishlewatidu.
Doktor Shöhret Mutellipning singlisi doktor Maysem Mutellip xanim hazir Amérikidiki eng dangliq aliy mekteplerning biri bolghan Masashuséts Téxnologiye Instituti (In’glizche «Massachusetts Institute of Technology» bolup, qisqartilip «MIT» dep yézilidu) ning akisiningki bilen oxshiship kétidighan bir tetqiqat bölümining mes’uli bolup ishlewatidu. Doctor Shöhret Mutellipning singlisi doktor Mayser Mutellip xanim hazir Amérikidiki closely dangliq Aliye mekteplerning Biri bolghan Masashuséts Téxnologiye Instituti (In'glizche "Massachusetts Institute of Technology» bolup, qisqartilip "MIT" dep yézilidu) ning akisiningki Mobile oxshiship kétidighan BIR tetqiqat bölümining mes'uli bolup ishlewatidu. Yuqirida ismi atalghan Abduréyim Aitbayev, Shöhret Mutellip, Maysem Mutellip we Tömür Paltalar Qazaqstanda tughulup ösken Uyghur perzentliridur. Yuqirida ISMIER atalghan Abduréyim Aitbayev, Shöhret Mutellip, Mayser Mutellip we Tömür Paltalar Qazaqstanda tughulup ösken Uyghur perzentliridur.
Men bolsam Amérikining qisqartilip «NASA» dep atilidighan, «Memliketlik Awiatsiye we Alem Boshluqini Bashqurush Idarisi» ning bir muhim tetqiqat-tereqqiyat merkizi bolghan JPL de bir yuqiri derijilik optika injiniri bolup ishlewatimen. Men bolsam Amérikining qisqartilip "NASA" dep atilidighan, "Memliketlik Awiatsiye cu Alem Boshluqini Bashqurush Idarisi» ning BIR muhim tetqiqat-tereqqiyat merkizi bolghan JPL en BIR yuqiri derijilik OPTIKA injiniri bolup ishlewatimen. Méning yéqinqi bir qisim netijilirimni töwendiki tor bétidin köreleysiz: http://www.bilik.cn/bbs/viewthread.p...extra=page%3D1 Meninges yéqinqi BIR qisim netijilirimni töwendiki Tor bétidin köreleysiz: http://www.bilik.cn/bbs/viewthread.p...extra=page% 3D1
Men yuqiriqi tizimlikni teyyarlashta chet eldiki bir qisim yéqin tonushlirimning yardimige érishtim (ulargha köptin-köp teshekkür éytimen). Men yuqiriqi tizimlikni teyyarlashta Chet eldiki BIR qisim yéqin tonushlirimning yardimige érishtim (ulargha köptin twill teshekkür éytimen). Shundaqtimu méning oqurmenlerge eskertip qoyudighinim, bu tizimlik hergizmu bir mukemmel tizimlik emes. Shundaqtimu meninges oqurmenlerge eskertip qoyudighinim, bu tizimlik hergizmu BIR mukemmel tizimlik Emes. Bu tizimlikke kirmey qalghan yene nurghun Uyghurlar we ishlar bar. Bu tizimlikke kirmey qalghan yene nurghun Uyghurlar cu ishlar bar. Bu maqalide ilgiri sürmekchi bolghinim «Uyghurlar döt emes, eqilliq» dégen idiye bolghachqa, asasliqi özüm bilidighan kishilernila misal qilip aldim. Bu maqalide ilgiri sürmekchi bolghinim "Uyghurlar Doets Emes, eqilliq" Degen idiye bolghachqa, asasliqi özüm bilidighan kishilernila Misal qilip aldim.

Junggo we chet elde bashqilar bilen ünümlük riqabetliship, öz kespide alahide netije yaratqan we yaritiwatqan bir qisim Uyghurlarning tizimligini töwendiki tor bétidin körgili bolidu: http://hi.baidu.com/abdilim/album/%C...%B2%E1/index/0 Junggo cu Chet Elde bashqilar Mobile ünümlük riqabetliship, öz kespide alahide netije yaratqan cu yaritiwatqan BIR qisim Uyghurlarning tizimligini töwendiki Tor bétidin körgili bolidu: C. .. http://hi.baidu.com/abdilim/album/%% B2% E1 / index / 0

Insan tarixining hemmiside sansizlighan dölet hökümetliri axbarat wasitiliridin xelqni idare qilishning eng ünümlük wasitisi süpitide paydilinip keldi. Insane tarixining hemmiside sansizlighan dölet hökümetliri axbarat wasitiliridin xelqni Idar qilishning closely ünümlük wasitisi süpitide paydilinip keldi. Bu xil ehwal hazirmu qilche özgergini yoq. Bu XIL ehwal hazirmu qilche özgergini yoq. Men yéqinda körgen bir téléwiziye xewirige asaslan’ghanda, Amérika hökümiti Iraqta bir chong axbarat shirkiti qurghan bolup, Amérika bu shirket üchün her ayda bir milyon dollar pul xejleydiken. Men yéqinda körgen BIR téléwiziye xewirige asaslan'ghanda, America hökümiti Iraqta BIR chong axbarat shirkiti qurghan bolup, America bu shirket üchün forth Ayda BIR milyon dollar Pul xejleydiken. Bu shirket Iraqta élip bériwatqan Iraqning ehwali toghrisidiki teshwiqat mezmuni Amérikidiki teshwiqat mezmunidin tüptin perqlinidiken. Bu shirket Iraqta élip bériwatqan Iraqning ehwali toghrisidiki teshwiqat mezmuni Amérikidiki teshwiqat mezmunidin tüptin perqlinidiken. Yeni, özini dunya erkinliki we démokratiyisining bowisi hésablaydighan Amérikimu axbarat organlirini kontrol qilip, uni hazir öz menpeiti üchün xizmet qilduriwatidu. Yeni, özini dunya erkinliki cu démokratiyisining bowisi hésablaydighan Amérikimu axbarat organlirini controlled qilip, uni hazir öz menpeiti üchün xizmet qilduriwatidu. Teshwiqat wasitisini kishilerni idare qilishqa ishlitishte paydilinilghan ilim del ashu «köngülni programmilash» tin ibarettur. Teshwiqat wasitisini kishilerni Idar qilishqa ishlitishte paydilinilghan ilim del Ashu "köngülni programmilash" tin ibarettur. Hazir Uyghurlar bir alahide dewr we bir alahide sharait astida yashawatidu. Hazir Uyghurlar BIR alahide DEWR cu BIR alahide sharait astida yashawatidu. Uyghurlar hazir duch kéliwatqan bir qisim ehwalni «sönggech tépish musabiqisigha qatnashqan bir putluq adem» duch kélidighan ehwal bilen sélishturush mumkin. Uyghurlar hazir by kéliwatqan BIR qisim ehwalni "sönggech tépish musabiqisigha qatnashqan BIR putluq Adem" by kélidighan ehwal Mobile sélishturush mumkin. Bu xil ehwalni men 2006-yili we 2007-yili yurtqa tuqqan yoqlap barghandimu intayin chongqur hés qildim. Bu XIL ehwalni men Yili 2006-cu 2007-Yili yurtqa tuqqan yoqlap barghandimu intayin chongqur hes qildim. Yeni, menmu ashundaq ehwalgha duch keldim. Yeni, menmu ashundaq ehwalgha by keldim. Shunga Uyghurlargha, bolupmu Uyghur yash-ösmürlerge terbiye bérish meqsitide qilin’ghan söz, yézilghan kitab-maqaliler choqum ularni ilhamlandurush, ularni ijabiy jehettin yétekleshni asas qilishi kérek. Shunga Uyghurlargha, bolupmu Uyghur Yash-ösmürlerge Terbiyik bérish meqsitide qilin'ghan söz, yézilghan Kitab-maqaliler choqum ularni ilhamlandurush, ularni ijabiy jehettin yétekleshni ASAS qilishi kerek. Biz bu jehette qilinidighan ishlar choqum bir putluq ademning yene bir putini östürüshige yardimi bolushi kérek. Biz bu jehette qilinidighan ishlar choqum BIR putluq ademning yene BIR putini östürüshige yardimi bolushi kerek. Eger siz bir oqutquchi bolup, sinipingizdiki oqughuchilargha dawamliq «Uyghurlar döt, Uyghurlar horun» désingiz, bu sözingiz hergizmu sinipingizdiki balilarni burunqidin eqilliqraq qilish, burunqidin bekrek tirishchan qilish rolini oynimaydu. Eger siz BIR oqutquchi bolup, sinipingizdiki oqughuchilargha dawamliq "Uyghurlar Doets, Uyghurlar horun» désingiz, bu sözingiz hergizmu sinipingizdiki balilarni burunqidin eqilliqraq qilish, burunqidin bekrek tirishchan qilish rolini oynimaydu. Del uning eksiche rolni oynaydu. Del uning eksiche rolni oynaydu. Eger bir saqmu-saq Semetni uning etirapidiki kishiler dawamliq «Semet sarang, Semet döt» dewerse, u Semet tedriji halda sarangdek sözleydighan, sarangdek mangidighan we sarangdek turidighan, sarangdek ish qilidighan bolup qalidu. Eger BIR saqmu-SAQ Semetni uning etirapidiki kishiler dawamliq "SEMET Sarang, SEMET Doets» dewerse, u SEMET tedriji Halda sarangdek sözleydighan, sarangdek mangidighan cu sarangdek turidighan, sarangdek ish qilidighan bolup qalidu. Mana bu «köngülni programmilash» ning küchidur. Mana bu "köngülni programmilash» ning küchidur. Gherblikler bir ademning selbiy pozitsiyelik yaki ijabiy pozitsiyelikini ölcheshte, dawamliq yérimida su bar, yérimi quruq bir istakanni misalgha alidu. Gherblikler BIR ademning selbiy pozitsiyelik yaki ijabiy pozitsiyelikini ölcheshte, dawamliq yérimida su bar, yérimi quruq BIR istakanni misalgha alidu. Selbiy pozitsiyelik bir adem yérim süyi bar bir istakanni körgende «Mawu istakanning yérimi quruq», deydu. Selbiy pozitsiyelik BIR Adem yérim süyi bar BIR istakanni körgende "Mawu istakanning yérimi quruq" deydu. Ijabiy pozitsiyelik bir adem bolsa «Mawu istakanning yérimida su bar», deydu. Ijabiy pozitsiyelik BIR Adem Bolsa "Mawu istakanning yérimida su bar," deydu. Shu nersini unutmangki, barliq Uyghurlar üchün hazir choqum «Mawu istakanning yérimida su bar» bolsun. Shu nersini unutmangki, barliq Uyghurlar üchün hazir choqum "Mawu istakanning yérimida su bar" bolsun.

3. 3rd Köngül bilen Beden Köngül Mobile concerns

2008-yilining beshida, men bizning idaride élip bérilghan köngül bilen bedenning munasiti üstidimu toxtalghan bir séminargha qatnashtim. 2008-yilining beshida, men bizning idaride élip bérilghan köngül Mobile bedenning munasiti üstidimu toxtalghan BIR séminargha qatnashtim. Bu séminarda doklat bergüchi anglighuchilardin birni öz ixtiyarliqi bilen sehnige teklip qilip chiqti. Bu séminarda doklat bergüchi anglighuchilardin birni öz ixtiyarliqi Mobile sinewy teklip qilip chiqti. Andin u anglighuchidin bashqilar hazirghiche özi toghrisida dep baqqan, özi eng yaxshi körmeydighan sözlerni soridi. AndIn u anglighuchidin bashqilar hazirghiche özi toghrisida dep baqqan, özi closely yaxshi körmeydighan sözlerni soridi. Sözligüchining ong qolini mürisi bilen tengleshtürüp toghrisigha kötertip qoyup, biz hemmimizdin héliqi sözlerni birlikte ünlük towlashqa buyridi. Sözligüchining ong qolini mürisi Mobile tengleshtürüp toghrisigha kötertip qoyup, biz hemmimizdin héliqi sözlerni birlikte ünlük towlashqa buyridi. Biz shundaq qilduq. Biz shundaq qilduq. Andin u sözligüchi sehnidiki anglighuchining ong qolini peske basqan idi, qoli asanla peske chüshüp ketti. AndIn u sözligüchi sehnidiki anglighuchining ong qolini PESK basqan idi, qoli asanla PESK chüshüp ketti. Sözligüchining orunlanturushi boyiche biz bu tejribini yene bir qétim tekrarliduq. Sözligüchining orunlanturushi boyiche biz bu tejribini yene BIR qétim tekrarliduq. Bu qétim héliqi anglighuchi eng yaxshi körüdighan sözler bilen tekrarliduq. Bu qétim héliqi anglighuchi closely yaxshi körüdighan sözler Mobile tekrarliduq. Bu qétim sözligüchi anglighuchining ong qolini xéli küchep peske basqan bolsimu, uni zadila peske chüshürelmidi. Bu qétim sözligüchi anglighuchining ong qolini xéli küchep PESK basqan bolsimu, uni zadila PESK chüshürelmidi.

Bu néme üchün? Bu Némée üchün? Eslide ademning méngisi sirittin kirgen uchurlarning hemmisini bir xil buyruq süpitide bir terep qilidiken. Eslide ademning méngisi sirittin kirgen uchurlarning hemmisini BIR XIL buyruq süpitide BIR terep qilidiken. Eger siz «men eqilliq» désingiz, méngingiz «he-e, sen eqilliq», dep pütün bediningizni bir eqilliq ademning bedini boyiche programmilashqa tirishidiken. Eger siz "men eqilliq» désingiz, méngingiz "He-e, these eqilliq", dep pütün bediningizni BIR eqilliq ademning Bedini boyiche programmilashqa tirishidiken. Eger siz «men batur» désingiz, méngingiz pütün bediningizni bir baturning bedini boyiche programmilashqa tirishidiken. Eger siz "men Batur" désingiz, méngingiz pütün bediningizni BIR baturning Bedini boyiche programmilashqa tirishidiken. Oylap béqing: Eger nurghun kishiler sizni «döt, döt» dewerse, méngingiz sizning bediningizni qandaq programmilaydu? Oylap béqing: Eger nurghun kishiler sizni "Doets, Doets» dewerse, méngingiz sizning bediningizni qandaq programmilaydu? Eger siz bir ömür «Uyghurlar döt, Uyghurlarning qolidin héch ish kelmeydu», dégen sözlerni anglap chong bolsingiz, sizning rohingiz, iradingiz, gheyritingiz we beden qudritingiz qandaqraq bir halette bolar? Eger siz BIR ömür "Uyghurlar Doets, Uyghurlarning qolidin Heche kelmeydu ish," Degen sözlerni anglap chong bolsingiz, sizning rohingiz, iradingiz, gheyritingiz cu concerns qudritingiz qandaqraq BIR halette Bolar?

Bir ademning méngiside 15 milyart dane newron yaki ménge hüjeyrisi bar bolidu. Bir ademning méngiside 15 milyart Dane Newron volume hüjeyrisi yaki bar bolidu. Her bir ménge hüjeyrisi bashqa 5,000-10,000 ghiche bolghan ménge hüjeyrisi bilen tutashqan bolidu. BIR set forth hüjeyrisi bashqa 5000-10000 ghiche bolghan volume hüjeyrisi Mobile tutashqan bolidu. Newron tori intayin murekkep bolup, uni bir ghayet zor téléfon torigha oxshitish mumkin. Newron Tori intayin murekkep bolup, uni BIR ghayet zor telephone torigha oxshitish mumkin. Biz her qétim bir yéngi nerse ögen’gende, méngide newronlar ara yéngi ulanmilar peyda bolidu. Biz forth qétim BIR yéngi ners ögen'gende, méngide newronlar ara yéngi ulanmilar peyda bolidu. Ögen’gen nersini tekrarlisaq, bu yéngi ulanmilar küchiyip mangidu. Ögen'gen nersini tekrarlisaq, bu yéngi ulanmilar küchiyip mangidu. Yéngi bir ehwalni bashtin kechürsek, bu ulanmilar özgiridu. Yéngi BIR ehwalni bashtin kechürsek, bu ulanmilar özgiridu. Yeni méngidiki newronlarning ulanmisi toxtimay özgirip turidu. Yeni méngidiki newronlarning ulanmisi toxtimay özgirip turidu.

Ademning köngli (yaki es-hoshi) bilen bedini öz-ara tutashqan bolidu. Ademning köngli (yaki-it Hoshi) Mobile Bedini öz-ara tutashqan bolidu. Yéqinqi 10 yilning mabeynide bayqilishiche, 50-60 dane xémiyilik maddilar adem méngisidiki uchurlarni adem bedinige toshuydu. Yéqinqi 10 yilning mabeynide bayqilishiche, 50-60 Dane xémiyilik maddilar Adem méngisidiki uchurlarni Adem bedinige toshuydu. In’glizche «endorphins» dep atilidighan bu maddilar adem méngisidiki bir xiyal, xushhalliq, hésiyat, oy-pikir qatarliq hemme uchurni adem bedinidiki her bir hüjeyrige toshuydu. In'glizche "endorphin" dep atilidighan bu maddilar Adem méngisidiki BIR xiyal, xushhalliq, hésiyat, oy-pikir qatarliq Hemme uchurni Adem bedinidiki forth BIR hüjeyrige toshuydu. Eger siz bir sayda méngip kétiwétip, ilan’gha oxshash bir nersini körüp, könglingizde «bu bir ilanken» dep oylisingiz, siz qorqqan bu uchur derhal méngingizning hemme yérige tarqilidu. Eger siz BIR Sayda méngip kétiwétip, ilan'gha oxshash BIR nersini körüp, könglingizde "bu BIR ilanken" dep oylisingiz, siz qorqqan bu uchur derhal méngingizning Hemme yérige tarqilidu. Andin u uchur sizning umurtqa yolliringiz arqiliq bediningizning hemme yérige tarqilidu. AndIn u uchur sizning umurtqa yolliringiz arqiliq bediningizning Hemme yérige tarqilidu. Bir intayin qisqa waqit ichide bediningiz bu xeterdin xewer tépip, özini bu xeterge taqabil turushqa teyyarlaydu. Bir intayin qisqa waqit ichide bediningiz bu xeterdin xewer tépip, özini bu xeterge taqabil turushqa teyyarlaydu. Yürikingizning soqushi tézlishidu. Yürikingizning soqushi tézlishidu. Qan bésimingiz kötürülidu. Qan bésimingiz kötürülidu. Nepisingiz tézlishidu. Nepisingiz tézlishidu. Méngingizdiki qanlar muskulliringizgha, qolingizgha we putingizgha tarqilidu. Méngingizdiki qanlar muskulliringizgha, qolingizgha cu putingizgha tarqilidu. Netijide siz yaki bu ilan bilen élishishisiz yaki bir yaqqa barliq küchingiz bilen qachisiz. Netijide siz bu yaki yaki Ilan Mobile élishishisiz BIR yaqqa barliq küchingiz Mobile qachisiz. «Ilan» dégen bir xiyal mana mushundaq bir qatar inkaslarni keltürüp chiqiridu. "Ilan" Degen BIR xiyal mana mushundaq BIR Qatar inkaslarni keltürüp chiqiridu.

Xuddi yuqiriqigha oxshash, her bir oy-pikirning birdin biologiyelik asasi bar. Xuddi yuqiriqigha oxshash, since BIR-oy pikirning birdin biologiyelik asasi bar. Bediningiz siz könglingizde némini oylawatqanliqingizni bilip turidu. Bediningiz siz könglingizde némini oylawatqanliqingizni bilip turidu. Hemde shu asasta ish tutidu. Asasta shirts shu ish tutidu. Yeni, bir köz-qarash peqet bir idiyela emes. Yeni, BIR-köz qarash peqet BIR idiyela Emes. U sizning bediningizde we könglingizde tengla mewjut bolidu. U sizning bediningizde cu könglingizde tengla mewjut bolidu. Siz nahayiti xushhal yaki özingiz qiliwatqan ishta muweppeqiyetlik bolushqa ishenchingiz bar bir waqitta, bu xil oy-pikir sizning pütün bediningizge yetküzülidu. Siz nahayiti xushhal yaki özingiz qiliwatqan ishta muweppeqiyetlik bolushqa ishenchingiz bar BIR waqitta, bu-oy XIL pikir sizning pütün bediningizge yetküzülidu. Shuning bilen bediningiz téximu küchlinip, hérishi pesiyidu. Shuning Mobile bediningiz téximu küchlinip, hérishi pesiyidu. Eger siz xushhal emes yaki hesretlik bolsingiz, sizning bediningizning herikiti astilishidu, qashanglishidu hemde asan hérip qalidu. Eger siz xushhal Emes yaki hesretlik bolsingiz, sizning bediningizning herikiti astilishidu, qashanglishidu shirts Asan hérip qalidu.

Qisqisi, sizning méngingiz sizning oyingiz bilen köz-qarishingizni pütün bediningizge tarqitidu. Qisqisi, sizning méngingiz sizning oyingiz Mobile köz-qarishingizni pütün bediningizge tarqitidu. Eger siz «Men choqum muweppeqiyet qazinimen» dep oylisingiz, méngingiz bediningizni shu boyiche teyyarliq qilishqa we muweppeqiyetni kütüwélishqa buyruydu. Eger siz "Men choqum muweppeqiyet qazinimen" dep oylisingiz, méngingiz bediningizni shu boyiche teyyarliq qilishqa cu muweppeqiyetni kütüwélishqa buyruydu. Eger siz «men choqum meghlup bolumen» dep oylisingiz, méngingiz bediningizge «bu ishni sinaymen depmu aware bolma, bu ishning muweppeqiyetlik bolushidin héch qandaq ümid yoq» deydu. Eger siz "men choqum meghlup Bolums" dep oylisingiz, méngingiz bediningizge "bu ishni sinaymen depmu aware bolma, bu ishning muweppeqiyetlik bolushidin Heche qandaq ümid yoq" deydu. Shunglashqa siz her daim öz-özingizge «men eqilliq, men choqum qiliwatqan yaki közligen ishimda muweppeqiyetlik bolumen» dep turushni untulup qalmang. Shunglashqa siz her DAIM-öz özingizge "eqilliq men, men choqum qiliwatqan yaki közligen ishimda muweppeqiyetlik Bolums" dep turushni untulup qalmang.

Yuqiriqidek sewebler tüpeylidin, siz kechte ishtin öyge qaytip kélip, ishik achqanda, hergiz «Uh! Yuqiriqidek sewebler tüpeylidin, siz Kecht ishtin öyge qaytip kélip, ishik achqanda, hergiz "Uh! Bügün hejepmu hérip kettim», dep oylimang. Bügün hejepmu hérip kettim ", dep oylimang. Undaq oylisingiz, öyge kirgendin kéyin sizge héch qandaq ish xush yaqmaydu. Undaq oylisingiz, öyge kirgendin kéyin sizge Heche qandaq ish xush yaqmaydu. Safada toghrisigha yétip télévizor körüshtin bashqa ishni qilishni xalimas bolup qalisiz. Safada toghrisigha yétip télévizor körüshtin bashqa ishni qilishni xalimas bolup qalisiz. Uning ornigha: «Men bügünki ishimni tügettim. Uning ornigha: "Men bügünki ishimni tügettim. Emdi öyde özüm xalighan ishni qilimen» dep oylang. Emdi öyde özüm xalighan ishni qilimen »oylang dep. Shundaq oylisingiz, öyingizde yene nurghun ishlarni qilalaysiz. Shundaq oylisingiz, öyingizde yene nurghun ishlarni qilalaysiz. Kishiler sizdin «Qandaq ehwaling?» dep sorisa, hergiz «Bügün dégendek mijezim yoq… Bek hérip kétiwatimen… Ishim dégendek obdan mangmaywatidu… Her xil qiyinchiliqlargha duch kéliwaqtimen.…» dégendek sözler bilen jawab bermeng. Kishiler sizdin "Qandaq ehwaling?" Dep sorisa, hergiz "Bügün dégendek mijezim yoq ... Bek hérip kétiwatimen ... Ishim dégendek obdan mangmaywatidu ... Her XIL qiyinchiliqlargha by kéliwaqtimen. ..." Dégendek sözler Mobile jawab bermeng. Buning sewebi, köpinche ehwalda, sizdin ashundaq hal sorighan kishilerning 95 pirsenti sizning heqiqiy ehwalingizning qandaqliqigha anche perwa qilmaydu. Buning sewebi, köpinche ehwalda, sizdin ashundaq hal sorighan kishilerning 95 pirsenti sizning heqiqiy ehwalingizning qandaqliqigha anche perwa qilmaydu. Qalghan 5 pirsent etrapidiki kishiler bolsa sizning ehwalingizning nachar bolushini arzulaydu. Qalghan 5 pirsent etrapidiki kishiler Bolsa sizning ehwalingizning nachar bolushini arzulaydu. Shunglashqa siz özingizdin héliqidek hal sorighanlargha: «Ehwalim karamet yaxshi… Ehwalim intayin yaxshi… Ehwalim hazirqidek yaxshi bolup baqqan emes» dégendek jawabni béring. Shunglashqa siz özingizdin héliqidek hal sorighanlargha: "Ehwalim karamet yaxshi ... Ehwalim intayin yaxshi ... Ehwalim hazirqidek yaxshi bolup baqqan Emes" dégendek jawabni bering. Méngingiz mushu uchurlarni alghandin kéyin, bediningizni ashu boyiche programmilaydighan bolghachqa, bu ikki xil jawabning sizning rohiy halitingiz we bediningizning halitige körsitidighan tesirimu pütünley oxshimaydu. Méngingiz Mushu uchurlarni alghandin kéyin, bediningizni Ashu boyiche programmilaydighan bolghachqa, bu Ikki XIL jawabning sizning rohiy halitingiz cu bediningizning Halit körsitidighan tesirimu pütünley oxshimaydu.

4. 4th Axirqi Söz Axirqi Söz

Men özümning yéqinqi yazmilirida, Uyghurlar üchün nöwettiki eng muhim ish milliy kimlikni saqlap qélish, milliy sapani östürüsh we milliy rohni eslige keltürüsh we kücheytish inkenlikini otturigha qoyghan idim. Men özümning yéqinqi yazmilirida, Uyghurlar üchün nöwettiki closely muhim ish Milliye kimlikni saqlap qélish, Milliye sapani östürüsh cu Milliye rohni eslige keltürüsh cu kücheytish inkenlikini otturigha qoyghan idim. Men 2008-yili 10-ayning béshida ayalim Aman’gül bilen Türkiyege sayahetke bardim. Men 2008-Yili 10-ayning béshida ayalim Aman'gül Mobile Türkiyege sayahetke bardim. Hemde Qeyseri, Enqere we Istanbul qatarliq sheherlerni sayahet qildim. Qeyseri shirts, Enqere cu Istanbul qatarliq sheherlerni sayahet qildim. Mushu jeryanda méning eng köp körginim Türkiye bayriqi boldi. Mushu jeryanda meninges closely Köp körginim Türkiye bayriqi Boldi. Hökümet binasi, xatire sariyi, sheher kochisi, dukan-magizinlar, shexslerning öyliri qatarliqlarning hemmiside ademning közige hemmidin köp körünidighini ashu ay yultuzluq qizil bayraq iken. Hökümet binasi, xatire sariyi, sheher kochisi, dukan-magizinlar, shexslerning öyliri qatarliqlarning hemmiside ademning közige hemmidin Köp körünidighini Ashu ay yultuzluq qizil bayraq Iken. Istanbuldiki sheherlik hökümet binasining aldinqi témigha ésilghan Türkiye bayriqi nahayiti chong bolup, uning uzunluqi jem’i 4 qewetni qaplaydiken. Istanbuldiki sheherlik hökümet binasining aldinqi témigha ésilghan Türkiye bayriqi nahayiti chong bolup, uning uzunluqi jem'i 4 qewetni qaplaydiken. Qeyserige yéqin jaydiki In’glizche «Cappadocia» dep atilidighan, 13-esirde berpa qilin’ghan öngkür-öy shehirining xéli köp öngkür-öy deriziliride we tagh choqqiliridimu ashu Türkiye bayriqini kördüm. Qeyserige yéqin jaydiki In'glizche "Cappadocia" dep atilidighan, 13-esirde berpa qilin'ghan öngkür-ÖY shehirining xéli Köp öngkür-ÖY deriziliride cu tagh choqqiliridimu Ashu Türkiye bayriqini kördüm. «Türk» we «Atatürk» dégen xetlernimu biz barghan yerlerning hemmiside nahayiti köp uchrattuq. "Turk" cu "Ataturk" Degen xetlernimu biz barghan yerlerning hemmiside nahayiti Köp uchrattuq. «Atatürk» dep isim bérilgen yol, köwrük, bina qatarliqlarmu intayin köp iken. "Ataturk" dep isim bérilgen YOL, köwrük, Bina qatarliqlarmu intayin Köp Iken. Adem turmushning hemme saheliride «Türk» dégen sözni körüp we anglap turidiken. Adem turmushning Hemme saheliride "Turk" Degen sözni körüp cu anglap Turid. Men yuqiriqilarni körüp, «milliy rohqa bay millet, dégen mushundaq bolidighan oxshaydu. Men yuqiriqilarni körüp, "Milliye rohqa bay millet, Degen mushundaq bolidighan oxshaydu. Besh esirning aldida Uyghurlarmu mushundaq bolghan bolushi mumkin» dep oylidim. Besh esirning aldida Uyghurlarmu mushundaq bolghan bolushi mumkin "oylidim dep.

Manga eng tesir qilghan yene bir ish Türklerning Uyghurlargha bolghan hörmiti boldi. Manga closely tesir qilghan yene BIR ish Türklerning Uyghurlargha bolghan hörmiti Boldi. Aman’gul, men we bashqa 3 Uyghur oqughuchi Enqerediki «Kocatepe» meschitige kirip chiqip, paranglashqach méngip kétiwatsaq, yéshi 55 yashlar etrapidiki bir Türk ependi bizdin néme tilda sözlishiwatqanliqimizni soridi. Aman'gul, men cu bashqa 3 Uyghur oqughuchi Enqerediki "Kocatepe" meschitige kirip chiqip, paranglashqach méngip kétiwatsaq, yéshi 55 yashlar etrapidiki BIR Türk ependi bizdin Némée TILDA sözlishiwatqanliqimizni soridi. Biz «Uyghur tilida sözlishiwatimiz» dep jawab bersek, u kishi intayin xushhal bolup, biz bilen qolimizni ching siqip turup körüshüp, andin kötürüwalghan somkisidin ikki dane In’glizche kitabni chiqirip, «mawu méning sizlerge qilghan sowghitim. Biz "Uyghur tilida sözlishiwatimiz" dep jawab bersek, u Kishi intayin xushhal bolup, biz Mobile qolimizni ching siqip turup körüshüp, AndIn kötürüwalghan somkisidin Ikki Dane In'glizche kitabni chiqirip, "mawu meninges sizlerge qilghan sowghitim. Qobul qilghaysizler» dédi. Qobul qilghaysizler »dédi. Men u kitablarni élip, Amérikigha ekeldim (U kitabning birining ismi «Étiqat we Islam», yene birining bolsa «Ular néme üchün Musulman boldi?» iken). Men u kitablarni élip, Amérikigha ekeldim (U kitabning birining ISMIER "Étiqat cu Islam," yene birining Bolsa "Ular Némée üchün Musulman Boldi?" Iken). Biz aptobusta mangghanda, bazar aylan’ghanda, meschitlerge kirgende, ishqilip negila barsaq, bizge yol bashlap bériwatqan dostimiz bir Türkke «biz Uyghur bolimiz» désila, u Türkning chirayida derhal tebessum jilwilinip, bizge «Türkiyege xush keldingiz» depla, nahayiti qizghinliq bilen sözlep ketti. Biz aptobusta mangghanda, bazar aylan'ghanda, meschitlerge kirgende, ishqilip negila barsaq, bizge YOL bashlap bériwatqan dostimiz BIR Türkke "biz Uyghur bolimiz» désila, u Türkning chirayida derhal tebessum jilwilinip, bizge "Türkiyege xush keldingiz» depla, nahayiti qizghinliq Mobile sözlep ketti . Méning anglishimche, 13-esirlerde, Uyghurlar medeniyet we bashqa nurghun jehetlerde nahayiti küchlük waqtida, Türkler bir mezgil «Türk mediniyiti» dégen sözning ornigha «Türk uyghuri» dégen sözni ishletken iken. Yeni, ular «Uyghur» dégen sözni «medeniyet» dégen menada ishletken iken. Qisqisi, Türkler Uyghurlarni intayin hörmetleydiken. Intayin qedirleydiken. Emdiki gep, biz öz-özimizge qandaq muamile qilimiz? Eger biz öz-özimizni hörmetlesh we öz-özimizni qedirleshning ornigha öz-özimizni kemsitidighan bir orun’gha chüshüp qalsaq, u biz üchün bir nahayiti chong nomus. Toghra, «késelni yoshursang, ölüm ashkare». Özining qarangghu teripini körelmigen millet menggü rawaj tapalmaydu. Lékin, bu ishta usulgha, peytige we sorun’gha diqqet qilish kérek. Eger bizni bashqilarmu eyiblise, özimizmu eyiblisek, özimizde bar yoshurun küchke, artuqchiliqqa we üstünlikke toghra baha bérelmisek, u halda kéyinki ewladlirimizning ümidsizlinishini keltürüp chiqirimiz. Ularda «qarangghu öngkürde qanchilik mangsaqmu, uning yene bir teripide nur yoqken» dégen idiyeni singdürüp qoyimiz. Ularning könglini paydisiz yönilishte programmilap qoyimiz. Ejdadlirimiz bizge némilerni qaldurdi? Biz buningdin kéyinki yéngi ewladlirimizgha némilerni qaldurimiz? Biz bu soallar üstide dawamliq oylishishimiz kérek. Biz kéyinki ewladlargha shuni choqum bildürüshimiz kérekki, gerche siz hazir nurghun paydisiz ehwallargha duch kéliwatqan bolsingizmu, siz yenila nurghun ishlarni qilalaysiz; Siz chiqalaydighan pellining igizlikini peqetla siz, közleshke pétinalaydighan ghayining chong-kichikliki bilen sizning ashu ghayini emelge ashurush yolida töliyeleydighan bedilingizla belgileydu. Eger siz qattiq tirishsingiz, öz burchingizgha özingizni toluq ada qilsingiz, perzentliringizge heqiqiy türde köyünsingiz, toxtimay ilgirileshke bel baghlisingiz, bu dunyadiki her qandaq qiyin ötkellerni bösüp öteleysiz.

Iqtisad ilmide «éhtiyaj we buzghunchiliq» dégen bir uqum bar bolup, u «éhtiyaj teltöküs buzghunchiliqni keltürüp chiqiridu» dégen menani bildüridu. Men buninggha bir misal körsitey. Alte aydek waqitning aldida Amérikidiki aptomobilgha ishlitidighan bénzinning bahasi nahayiti örlep ketti. Shuning bilen nurghun kishi özlirining mayni nahayiti jiq miqtarda telep qilidighan mashinilirini yoqatti. Undaq mashinisi yoqlar bolsa undaq mashinilarni élishni asasen toxtatti. Shuning bilen Amérikidiki sport mashinilirining baziri pütünley weyran boldi. Hazir Uyghur diyaridiki nurghun yashlar qanche yaxshi oqusimu, qanche tirishsimu, adettin tashqiri iqtidar we talantini namayen qilsimu, ular üchün xizmet yoq, ular üchün bir jan béqish yoli yoq bolushtek bir nachar teqtirge duch kéliwatidu. Shuning bilen bu yashlarning beziliri bundaq teqdirni özining Uyghur bolup qalghanliqidin körüwatidu. Men her qétim mushu ishlarni oylighanda, kallamgha haywanatlar baghchisidiki haywanlar kélidu. Yawayi haywanlarni köndüridighanlarning hemmisi aldi bilen u haywanlarni nahayiti ach qoyup, uningdin kéyin ulargha azraq-azraqtin yémek bérip, u haywanlarni özining buyruqi boyiche ish qilishqa mejburlaydu. Haywanatlar baghchisidiki haywanlarni oyun körsetküzgendimu mushu usulni qollinidu. Bu usul ademlergimu ishlishi mumkin. Men bezi Uyghurlar üchün «éhtiyaj we buzghunchiliq» yüz berip qalmasliqini tolimu arzu qilimen. Her bir yashning bu uqumni éside mehkem saqlishini tewisiye qilimen.

Men yéqinqi bir qanche yilning mabeynide, «bashqilar qilalighan ishni Uyghurlarmu qilalaydu» dégen idiyeni ilgiri sürüp keldim. Yéqinqi yillardin buyan, meyli Junggodiki Uyghurlar bolsun yaki chet eldiki Uyghurlar bolsun, biz burun tesewwur qilishqimu pétinalmaydighan qiyin ötkellerni bösüp ötüp, biz burun tesewwur qilishqimu pétinalmaydighan qiyin térritoriyilerge bösüp kirip, Uyghur xelqining heqiqiy eqil-parasitini we heqiqiy yoshurun küchini namayen qilishqa bashlidi. Buninggha misal bolalaydighan bir qisim adem we ishlarni men yuqirida teswirlep öttüm. Ularning ichide men bu yerde doktor Shöhret Mutellipni yene bir qétim tilgha élip ötümen. U toghriliq Biliwal.com tor béti mundaq xewer berdi. Neqil: «Shöhret Mutellip bashchiliqidiki tetqiqat guruppisi hüjeyrini yadro köchürüsh yéngi téxnikisidin paydilinip maymunning törelmisini muweppeqiyetlik klonlap chiqqan, shundaqla klonlan'ghan 20 törelmidin ikki türküm ghol hüjeyrini yétishtürgen. Bu insanlarning maymun türidikilerning törelmisini tunji qétim muweppeqiyetlik klonlap chiqishi bolup, insanlar törelmisini klonlashqa qarap bésilghan yene bir qedem hésablinidu. Bu tetqiqat netijisi 2007-yil 11-ayning 14-künidiki «Tebiet» (Nature) zhurnilida élan qilin'ghanda tézlikte xelq'arada diqqet qozghighan. Bu zor netije Amérikining «Dewr» heptilik zhurnili bahalap chiqqan 2007-yilidiki 10 chong ilmiy bayqashning aldinqi qatarigha tizilghan; hemde «Tebiet» zhurnili, Junggoning «Pen-Téxnika Géziti» teshkilligen bahalashta 2007-yilidiki xelq'ara 10 chong pen-téxnika xewirining biri bolup bahalan'ghan.» Démek, Uyghurlar bashqilar qilalighan ishlarni choqum qilalaydu. Bashqilar qilip baqmighan ishlarnimu choqum qilalaydu. Men hazirdin bashlap pütün Uyghur xelqining, bolupmu Uyghur yash-ösmürlirining, «Uyghurlar her qandaq ishni qilalaydu» dégen sözni könglige mehkem püküp yashishini ümid qilimen.