DUQ Olimpik Meshilining Uyghur Élidin Ötüshige Naraziliq Bildürüp Bayanat Élan Qildi

Muxbirimiz jüme xewiri

2008-06-16

Béyjing olimpikining meshili 17 - Iyun ürümchidin ötidighan bolup, mushu munasiwet bilen dunya uyghur qurultiyi olimpik meshilining uyghur élidin ötüshige naraziliq bildürüp bayan élan qildi.

Bayanatta xitayning 2001 - Yili olimpik sahibxanliqini élish aldida, olimpiktin burun xitayda kishilik hoquqni yaxshilash toghriliq dunya jamaetchilikige bergen wedisige wapa qilmighanliqi hemde olimpik yéqinliship kelgenséri xitayning uyghur élide herxil shekilde basturush heriketlirini kücheytkenliki körsitilgen shuningdek "uyghurlar hélihem, jazagha tartilish, jemiyetning sirtida qaldurulush, medeniyet kimlikining négizini yoqitip assimilyatsiye bolup kétish endishisi ilkide hemde dini we iqtisadi hoquqliridin mehrum bolghan halda yashimaqta" dep otturigha qoyulghan.

Qurultay bayanatchisi dilshat rishitning bayanati, b b s, roytérs, fransiye agéntliqi we birleshme agéntliqi qatarliq chong axbarat wasitilirining hemmiside tengla neqil élip xewer qilindi hemde bu axbarat organlirining diqqiti uyghur diyarigha merkezleshti. Xewerlerge qarighanda yerlik xitay hakimiyiti mezkur paaliyetni ammining közidin yiraq qilish üchün tamashibin ammini amal bar neq meydangha kelmeslikke dewet qilghan hemde herxil belgilimilerni élan qilghan.

Hazir yerlik xitay hökümiti bu heqte herxil agahlandurushlarni élan qilghan bolup, roytérs agéntliqida uyghur élide chiqidighan gézitlerdin neqil élip xewer qilinishiche, olimpik meshilini yetküzüsh paaliyiti jeryanida "medeniyetsiz qilmishlar" ni sadir qilghuchilarning jajisini yeydighanliqi hemde xitay hökümiti we "ürümchining yüzini tökidighan shoarlarni towlimasliq" qatarliq nurghun belgilimilerni élan qilghan. Xewerde yene, ürümchining xitaylar olturaqlashqan rayonlirida xitay bayriqini ésip meshel kütüwélishqa teyyarliq körülgenliki, uyghurlar olturaqlashqan rayonlarda bundaq shepining anche küchlük emesliki körsitilgen.

Melum bolushiche, xitay saqchiliri we qoralliq saqchi qisimliri meshel ötidighan liniyini 16 - Iyundin bashlap qamal qilghan bolup, roytérsta körsitishiche, yerlik uyghurlar meshel yetküzüsh paaliyitige yenila qiziqmaydighanliqini ipadileshken. Xitayning munasiwetlik tarmaqliri ilgiri mezkur meshelning uyghur élidin 26 - Iyundin bashlap ötidighanliqini ilgiri sürgen bolsimu, emma tuyuqsiz halda meshel ötküzüsh waqtini aldigha sürüp 17 - Iyungha özgertkenlikini uqturdi.
http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/uyghur/duq-meshel-uyghur-eli-06162008190748.html/story_main?textonly=1&encoding=latin
Menbe: