2008.02.12
Muxbirimiz Ekremning bu heqtiki toluq melumati
Awaz köchürüsh
Xelqara kishilik hoquq teshkilatlirining küchlük naraziliqigha duch kéliwatqan xitay hökümitining 2008 - Yilliq béyjing olimpik musabiqisining bixeterlikige kapaletlik qilish - Qilalmasliqi kishilerning diqqitini chékiwatqan muhim mesile bolmaqta. 2 - Ayning 8 - Küni johnniy erling ependi teripidin gérmaniyide neshrdin chiqidighan " dunya géziti" de élan qilinghan " bixeterlikning qimmiti kishilik hoquqta " namliq maqalige asaslanghanda, xitayning béyjing olimpik musabiqisining bixeterlikige kapaletlik qilishi teske toxtaydiken.
Buning sewebi؛ yalghuz béyjingning nachar hawa kélimati we qatnash tertipidiki qalaymiqanchiliq yaki béyjing sheher ahalisining medeniyetsizlikidila emes, belki béyjing hökümitige qarshi her sahe küchlerning künsiri köpiyiwatqanliqida iken.
Qarshiliq idiyisidiki kishiler köpeymekte
"Bixeterlikning qimmiti kishilik hoquqta" namliq maqalide, xitay bixeterlik organlirining endishisini neqil keltürüp, xelqara térrorchilar, falungungchilar we tibetliklerning béyjing olimpik musabiqisige tehdit élip kélishi mumkinlikini tekitligen bolsimu, sherqiy türkistanliqlarni tilgha almighan.
Wehalenki, xitay hökümiti "béyjing olimpik musabiqisi üchün eng zor tehdit sherqiy türkistan térrorchiliridur," dégen muqamni uzundin buyan towlap kelgen idi. Bu heqte bash shitabi gérmaniyining frankfurt shehiridiki sherqiy türkistan birliki teshkilatining reisi küresh ataxan ependi köz qarishini otturigha qoyup ötti.
Johnniy erling ependi " bixeterlikning qimmiti kishilik hoquqta " namliq maqaliside, xitay hökümitining olimpik musabiqisini ötküzüsh hoquqigha érishkendin buyan, nurghunlighan muxbirlarni, adwokatlarni, yazghuchilarni, oxshimighan köz qarashtiki ziyaliylarni türmilerge solighanliqini, shundaq bolushigha qarimay, qarshiliq idiyisidiki kishilerning künsiri köpiyiwatqanliqini otturigha qoyghan. Bu heqte pikir bayan qilghan küresh ataxan ependi, xitaydiki hökümetke qarshi küchlerning béyjing olimpik musabiqisining bixeterlikige tehdit élip kélishi mumkinlikini tekitlidi.
Nazaret zor derijide kücheytilidu
" Bixeterlikning qimmiti kishilik hoquqta " namliq maqalidiki sanliq melumatlargha asaslanghanda, béyjing hökümiti barliq ayrodrom, poyiz istansisi we olimpik meydani etraplirigha yüz minglighan kamiralarni ornatqan. 150 Mingdin artuq bixeterlik xadimi olimpik musabiqisi jeryanida qoghdash xizmitini zimmisige alidiken. Buningdin sirt, xitay armiyisining 196 - Déwiziyisi qoghdash xizmitige qatnashturulidiken. 30Dane tik uchar ayrupilan jiddiy halette turidiken.
Xitay hökümiti 2008 - Yilliq béyjing olimpik musabiqisining bixeterlikini kapaletke ige qilish üchün tüzüp chiqqan 52 türlük bixeterlik pilanini, xelqara saqchi we amérikining f b ay idarisi bilen birlikte ijra qilipla qalmay, yene qoshna eller we gherb bixeterlik sahesining yardimige murajiet qilidiken. Emma musabiqe bashlinip axirlashqiche bolghan ariliqta, béyjing olimpik musabiqisini körgili kélidighan 7 milyon insanni nazaret qilish asangha toxtimaydiken. Xelqaradiki térrorchi küchlerning yalghan pasportlar bilen musabiqe meydanigha kirip, weqe peyda qilish arqiliq olimpikning xaraktérini siyasiylashturuwétishi mümkin iken.
Aptor johnniy erling ependining xitay bixeterlik tarmaqlirining pikrige asasen otturigha chiqarghan melumatlirigha qarighanda, 250 mingdin artuq adem, béyjing olimpik musabiqisi jeryanida nazaret obiktigha aylinip qélishi mümkin iken. Bu ademler chetelliklerdin bashqa, xitayning ichkiy qismidiki her millet kishilirini öz ichige alidiken. ( Ekrem )
Uyghurche
© 2008 Radio Free Asia
Munasiwetlik maqalilar
" Térrorchi" bash ministirning küresh musapisi
10 Yil burunqi "térrorist" bügün bash ministir
Wang lishongning neziridiki saxta ray sinash doklati
Xéféy topchi qisimlar inistitotida yüz bergen oqughuchilar herikitining nishani saxta unwangha qarshi turush
Enqerediki xitay elchixanisi aldida namayish
Teywen birleshken döletler teshkilatigha eza bolup kirelemdu?
Xongkong sumrugh téléwiziye tor bétide, höseyin jélil qatarliq uyghur musteqilchiliri heqqide maqale
Chén shüybyen: hayatliqimda teywenning musteqilliqini körelishim mumkin
Dostigha yollash
Xewerge mushteri bolush
Torda anglashqa yardem
Qoyghuchi köchürüsh
Dolqun süzgüch
Radio Free Asia
2025 M Street NW, Suite 300, Washington DC 20036, USA 202-530-4900 uygweb@rfa.org RFA Jobs
© 2005 Radio Free Asia
