Dunya Uyghur Qurultiyi: Xitayning Shao Guan Sheride yüz bergen Uyghur – Xitay otturisidiki qanliq toqunush heqqide bayanat

Xitay metbuatlirining xewirige asaslanghanda, 6 – ayning 26 – küni Xitayning Guang Dong ölkisige qarashliq Shao Güan shehridiki bir oyunchuq zawutida Xitay ishchilar bilen bu zawutqa Sherqiy türkistandin mejburi yötkep kelingen Uyghur ishchiliri otturisida keng kölemlik qanliq toqunush yüzbergen. http://www.youtube.com/watch?v=6_PJTO2k0PM

26 – iyun küni yüz bergen Uyghur – Xitay otturisidiki qanliq toqunushning heqiqi mahiyiti we bu weqede ölgen, yaridar bolghanlar heqqide Béyjiing höküméti téxi ipade bildürmidi. Lékin Xitay yerlik axparat wastiliridiki uchurlar Mutleq köp qisim ölgüchi we yarilanghuchilarning Ishlemchi Uyghurlar ikenlikini ispatlap turmaqta. Bu qétimqi weqe meyli néme seweptin yüz bergen bolmisun, Sherqiy Türkistandin Ichkiri ölkilerge mejburi ishlemchilikke yötkiliwatqan Uyghurlarning Xitay chong milletchilikining qurbanlirigha ayliniwatqanliqi we nesil qurutush xaraktérlik qirghingha uchrawatqanliqi ispatlandi!

Kommmunist Xitay hakimiyiti, Uyghurlarni atsimilatsiye qilip yoqutush qedimini tezlitish meqsidide, 2003 – yilidin etibaren Sherqiy Türkistanning Uyghurlar zich olturaqlashqan Jenobi rayonliridiki yüzminglighan Uyghur dehqan qiz – yigitlirini pilanliq halda Xitayning ichki ölkiliridiki zawut we kan – karxanilargha mejburi halda ishlemchilikke ewetip kelmekte.

Gerche Xitay hakimiyitining bu siyasiti weten ichi we sirtidiki uyghurlarning küchlük naraziliqigha uchrap keliwatqan bolsimu, Xitay hakimiyiti Uyghurlargha qaratqan irqiy tazilash herikitining mohim bir parchisi hisaplanghan bu rezil siyasitidin esla waz kechkini yoq, eksiche siyasi we qanuni jehettin besim ishlitish, ijtimayi jehettin chetke qeqish, iqtisadi jehettin jazalash qatarliq gheyri insani wastilarni qollunup, Uyghur dehqanlirini yer – zimin we yurt – makanlirini tashlap Xitayning ichki ölkilirige berip Xitay xojayinlirigha erzan emgek küchi süpitide yallinip ishleshke mejbur qilmaqta.

Nöwette, Xitayning ichki ölkiliride hökümet tarmaqliri we hetta adettiki Xitay puxralarningmu Uyghurlarni irqiy jehette qattiq kemsitish we xorlash herikiti yuquri pellige kötürülgen bolup, bolupmu Sherqiy Türkistandin xitayda ishlemchilikke mejburlanghan Uyghur ishchilar iqtisadi jehettin qaqti – soqti qilinish, siyasi jehettin tehdit sélinish bilen birge, xuddi jinayetchiler kebi qattiq nazaret astigha elinip, sépi özidin bir jaza lagiri yaki türme hayatini béshidin köchürmekte. Sherqiy türkistan Xitayning eng asasliq nefiz, gaz, kömür qatarliq enirgiye mehsulatlirini ishlepchiqirish bazisigha we Xitay sanaitining jan tomurigha bolishigha qarimay, bu rayonning heqiyqi igiliri bolghan Uyghurlar iqtisadi kirim we turmush sewiyesi jehette pütün Xitay boyiche eng axirqi orunda turup kelmekte, milyonlighan uyghurlar yurt – makanliridin heydilip, Xitayning ichki ölkiliride ottura esirdiki qullar kebi echinishliq hayat kechürüshke mejbur bolmaqta.

Bu qétimqi weqening jawapkari; uyghur qiz – yigitlirini ichki ölkilerdiki Xitay xojayinlirigha mejburi qulluqqa tutup bergen we ularni eghir ezishke, xorluqhem kemsitishke mehkum qilghan, ularni söyümlük yurt – makanliridin ayrilishqa mejbur qilghan Xitay hakimiyitining neq özidin ibaret !

Biz Dunya Uyghur Qurultiyi bolush süpitimiz bilen, Xitay hakimiyitining Uyghurlarni ichki ölkilerge mejburi ishlemchilikke yötkesh siyasitini yene bir qétim qattiq eyipleymiz we bu siyasetin derhal waz kechishke chaqirimiz, shundaqla Xitayda mejburi yallinip ishlewatqan barliq Uyghurlarni bixeter halda esli yurtigha yötkep, ulardin tartip elinghan yer – ziminlarni igisige toluq qayturushni, bu qetimqi toqunushta hayatidin ayrilghan we yarilanghan Uyghurlar üchün xelqaraliq ölchemler boyiche tölem töleshni, qatillarni derhal jinayi jawapkarliqqa tartish bilen birge, weten ichi we sirtidiki pütün Uyghur xelqidin kechürüm sorishini telep qilimiz !

Shuning bilen birge xelqra jamaetchilikning bu qanliq tuqunushqa jiddi diqet qilishni, BDT, Yawrupa Parlamenti, demokiratik doletlerning we xelqara teshkilatlarning bu weqege qol tiqip, weqening terepsiz xelqara organlar teripidin tekshurulup, adil bir terep qilinishi uchun herketke otushini iltimas qilimiz!


Dunya Uyghur Qurultiyi

2009-yili 6-ayning 30-küni

Menbe:http://www.uyghurcongress.org/Uy/News.asp?ItemID=1246355542