Amérika Soti Guentanamodiki Uyghur Mehbus Perhat Huzeyfa Dawasi Heqqide Höküm Izahnamisi Élan Qildi
Muxbirimiz Shöhret Hoshur xewiri
2008-07-01

Amérika erziyet soti tünügün yeni düshenbe küni perhat huzeyfa dawasining höküm izahnamisini élan qildi. Izahnamide, amérika herbiy sot kolligiyisining perhat hüzeyfa üstidin chiqarghan düshmen jengchisi dégen hökümni némilerge asasen inkar qilghanliqi chüshendürülgen.

www.supremecourtus.gov

Amérika aliy sot mehkimisi güentanamodiki tutqunlarning amérika xelq sot mehkimilirige erz qilish hoquqi barliqini jakarlidi. Süret, amérika aliy sot mehkimisi binasi.

Uyghurlarning birla düshmini bar, u bolsimu xitay hökümiti
Izahnamidin melum bolushiche, herbiy sot perhat huzeyfaning sherqi türkistan islam herikiti bilen, sherqi türkistan islam herikitining bolsa we taliban we elqaide bilen munasiwiti bolghini üchün düshmen jengchisi dep höküm chiqarghan. Erziyet sotining qarishiche, munasiwetlik qanun ölchemliri buyiche, düshmen jengchisi bolush üchün 3 shert hazirlinishi kérek. Birinchi, taliban we elqaide teshkilatigha ezasi bolushi kérek. Ikkinchi, ular bilen hemkarlashqan bolushi kérek. 3 ‏ - Si bolsa, amérikigha qarita düshmenlik niyiti bolushi kérek.

Perhat huzeyfa soraq jeryanida, "méning we millitimning yeni uyghurlarning birla düshmini bar, u bolsimu xitay hökümiti," dep jawab bergen. U bu sözini soraq jeryanida köp qétim tekrarlighan. Amérika erziyet soti perhatning bu sozliri bilen bille uning paaliyetliridimu amérikigha qarshi her qandaq düshmenlik ipadisi yoq ikenlikini bayan qilip uning düshmen jengchisi ikenlikini inkar qilghan.

Perhat, taliban we elqaide dégen namni anglap baqmighan
Perhat huzeyfa, soraq jeryanida özining wetendin ayrilghan chéghida afghanistandiki torabora gharini közlep yolgha chiqqanliqini, u yerde özining eskiriy terbiye körgenlikini, özi terbiye körgen herbiy lagérda qomandan hesen mexsumning yétekchilik qilghanliqini bayan qilghan, emma u taliban we elqaide dégen namni anglap baqmighanliqini, özi eskiriy telim alghan lagérni afghan hökümiti hazirlap berdi dep bilidighanliqini bayan qilghan.

Herbiy sot kollégiyisi perhat huzeyfaning qomandan hesen mexsumning yétekchilikini étirap qilghinigha asasen uni sherqi türkistan islam herikitining ezasi ikenlikini mueyyenleshtürgen. Herbiy sot sherqi türkistan islam herikitining taliban we elqaide bilen alaqisi barliqigha bush hökümiti teripidin teyyarlanghan doklatni asas qilghan. Bu doklat amérika dölet bixeterlik orgini, tashqi ishlar ministirliqi we dölet mudapie ministirliqi teminligen melumatqa asaslanghan. Emma bu hökümetning melumatimu éniq höküm xaraktérida emes, perez xaraktérida bayan qilinghan. Bu melumatta héchqandaq pakit körsitilmigen, peqet " anglashlargha qarighanda, melumatlargha asaslanghanda" dégenge oxshash mujimel ibariler qollinilghan bolup, erziyet soti bu doklatta, pakit emes perez otturigha qoyulghan bolghachqa, doklatni pakit süpitide paydilinishqa bolmaydu dep qarighan.

"Xitay hökümitining sh t i h heqqidiki pikirlirini obyéktip we terepsiz diyishke bolmaydu"
Herbiy sot kollégiyisi sherqi türkistan islam herikitining amérika hökümiti teripidin we b d t bixeterlik kéngishi teripidin térrorchilar tizimlikige élinghanliqini, perhat huzeyfaning düshmen jengchisi ikenlikige pakit qilghan. Amérika erziyet soti bolsa, mezkur ikki tizimlikning özlirige yétip kelmigenlikini, téximu muhimi, hazirgha qeder otturida pakit yoqluqini bayan qilghan. Erziyet soti sherqi türkistan islam herikitining elqaide we taliban bilen bolghan alaqisi we uning térrorchi teshkilat ikenlikige at teyyarlanghan uchurlarning terepsiz menbelerdin emes, peqet birla menbedin yeni xitay hökümitidin élinghanliqini eskertken. Erziyet soti sherqi türkistan islam herikiti xitaydin musteqilliq telep qiliwatqan uyghurlar qurghan teshkilat bolghini üchün, xitay hökümitining teshkilat heqqidiki pikirlirini obyéktip we terepsiz dep qobul qilishqa bolmaydighanliqini, shunga sherqi türkistan islam herikitini térrorchi deydighangha asas yoqluqini, perhat huzeyfani düshmen jengchisi sanashqa bolmaydighanliqini bayan qilghan.

Erziyet sot mehkimisining höküm izahnamiside, xitay hökümitining uzundin béri uyghurlargha zulum sélip kéliwatqanliqi, mehbuslarning qiyin - Qistaqqa élinghanliqi, bowaqlarning ana qarnida turupla öltürülüwatqanliqi bayan qilinghan؛ buning bilen bille perhat huzeyfaning xitaygha qarshi jengchi ikenlikini, xitayning bolsa, talibangha qarshi urushtiki ittipaqdashliri arisida yoqluqini tekitligen. Erziyet soti perhat we eza dep qaralghan sherqi türkistan islam herikitining amérikighila emes, amérikining ittipaqdashlirighimu düshmenlik oy we herikiti bolmighini üchün, herbiy sot kolligiyisining hökümini inkar qilghanliqini bayan qilghan.

Menbe:http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/amerika-soti-guantanamo-uyghurliri-07022008062642.html/story_main?encoding=latin