Muxbirimiz Shöhret Hoshur
2012-02-16
Salamjan subaydinning saqchilargha gep yandurghanliqi üchün özining balilirini tonush iqtidari we oz taharitini özige tayinip qilish madaridinmu qalghan.
RFA
Xitay saqchilirining kochida puqralarni tutqun qilish körünüshi. 2009- Yili iyul.
2 Yérim yilning aldida 20, 30 neper yashni egeshtürüp qurulush höddigerliki bilen shughulliniwatqan 27 yashliq salamjan subaydin bügün yataqta. U bügün qurulush bina qilish emes, öz taharitini özige tayinip qilish madaridinmu mehrum؛ eqliy jehette qurulush layihilesh emes, özining ayali we 4 yashliq qoshkézek balisinimu tonush iqtidarigha ige emes. Uning hayatidiki bu dramatik özgirish peqetla uning bir «xataliqi» sewebidin kélip chiqqan؛ u bolsimu, salamjan subaydinning saqchilargha gep yandurghanliqi. Mezkur «xataliq» üchün xitayning 3 neper saqchisi salamjan subaydinni aldi bilen kochida, uningdin kéyin saqchixanida urup bügünki haligha keltürüp qoyghan.
Weqe 2009-Yili 9-Ayning 15-Küni, turpan shehirining aydingköl yézisida yüz bergen. Shu küni salamjan subaydin élip bériwatqan qurulushigha ishchi izdep heptilik peyshenbe bazargha yétip kelgen. U aptomobilini toxtitiwatqanda, 3 neper saqchi uninggha qopalliq bilen warqirighan we derhal yoqilishqa buyrughan. Salamjan ehwalni angqiralmay saqchilardin gep sorighan, jawab qanaetlinerlik bolmighandin kéyin, saqchilar bilen bir-Ikki éghiz takallashqan. Mana bu gep yandurush we takallishish xitay saqchilirining koyza-Toqmaqlirini heriketke keltürgen.
Saqchixana bashliqi yü shyenféng, saqchi xadimi mexmut akop we erkin seley tengla hujumgha ötüp, uni hushsizlanghiche urghan. Peyshenbe bazardiki kishilerning arigha kirip tosushliri, bir momayning yalwurup ötünüshliri bu 3 neper saqchini peylidin yanduralmighan. Ular hoshsiz salamjanni koyzilanghan halette saqchixanigha apirip yene urghan.
Salamjanning ata-Anisi saqchixanigha chaqirilghanda oghlining «bir zembil güshke aylinip qalghan» liqini körüp, oghlini saqchixanidin ekétishni ret qilghan. Salamjan saqchixanida 3 kün turghuzulup mejburiy öyige apiriwétilgen. Salamjan doxturxanigha apirilghan bolsimu, salametliki eslige kelmigen. Dadisining bildürüshiche, u nöwette, ata-Anisining yétilep achiqishi bilen taharet éhtiyajliridin chiqalaydu؛ öyide chüshiniksiz sözler bilen kimlernidu eyibleydu. Nöwette salamjan sehiye orunlirining tekshürüp békitishi boyiche ikkinchi derijilik méyip, u béqishi we terbiyilishi kérek bolghan xanimi we ikki balisining teqdiri qarangghu. Salamjanning ata-Anisi saqchilar teripidin közitilidighan nuqtiliq aile. Salamjanning dadisi bu weqeni héchkimge démeslik, héchnege erz qilmasliqqa buyrulup, uning qorusi bir yil nazaret astida tutulghan؛ u hélihem yiraqtin nazaret qilinmaqta.
Anglighininglardek, salamjan subaydin xitay kompartiyisige qarshi gep qilmighan؛ atalmish milletler ittipaqliqigha qarshimu söz qilmighan. Xitayning dölet bixeterlikige qarshi heriketlerde esla bolmighan. Shundaq turuqluq, u xitay saqchilirining rehimsiz zerbe nishanigha we qurbanigha aylanghan.
Xitay saqchiliri bu jasaretni nedin aldi? wang léchwenning «hayat-Mamatliq küresh» telimatidinmu? jang chünshenning qattiq zerbe bérishni dawamlashturush chaqiriqidinmu? we yaki nur bekrining uyghur pidaiylargha yolwaslarche hürpiyip, xitay zorawanlirigha kelgende ün chiqiralmasliqi sewebidinmu? weqe sadir qilghan ikki neper saqchining hazirghiche jazalanmasliqi, eksiche orun almiship wezipe ötewatqanliqi yuqiriqi soallargha yéterlik bir jawabtur.
Yuqiriqi awaz ulinishidin, bu weqening jeryanini salam subaydinning dadisi subaydin mehmutning éghizidin anglaysiler.
Copyright © 1998-2011 Radio Free Asia. All rights reserved.
http://www.rfa.org/uyghur/xewerler/tepsili_xewer/yarilanghan-uyghur-02162012164843.html/story_main?encoding=latin
