UYGHURISTAN QURTULUSH HERIKITI NEMIGE MUHTAJ?

Korash Atahan

Bizning qurtulush herikitimizning hazirqi alayidilikidin qarighanda, kelgüside elip baridighan herkitimiz, xelqimizdin yetiship chiqqan, miliy jasariti urghup turidighan, wetenni qizghin söyidighan, milletning hazirqi riyal halitidin qattiq pushuqiniwatqan, tajawuzchilargha bolghan ghezep nepriti tolup tashqan, bundin ilgirki birqanche qetimliq inqilap we üzülmey keliwatqan weten millet dawasigha keskin tenqidiy pozitsiye tutalaydighan, xelqini shertsiz söyidighan, tupriqini, tilini, dinini,medeniytini qoghdap qelishqa hayatini, mal dunyasini we eqil- parasitini atighan, milliy birlikni, wetenning hörlikini hemmidin üstün köridighan, zamaniwiy anggha ege, xelq ichidiki diniy meselilerni, miliy meselilerni yiraqni köreleydighan derijide bir terep qilalaydighan, pidakar, iqtidarliq, terbiye körgen, talantliq bir türküm yash hem rohluq bir ewlat her sahie tayanchlargha muhtaj.

Xelqimiz qanche esirlik ichkiy-tashqi urush, jahalet yilliridiki ichkiy tepriqichilik, milliy zulum (eslidinla asasi ajiz bolghanliqtin xeliqning teqdirige keskin peyittte ege chiqalmaydighan yoquri we ottura qatlam peudalliri teripidin) we diniy hurapatliq qatarliqlarning sewebidin intayin tiz sürette ajizliship ketti.ejdatlirimiz tajawuzchilarning edarisini amalsizliqtin, charesizliktin qobul qilghan dewirde yüz yillap zamaniwiy maariptin, ilghar ishlepchiqirish küchliridin, penniy we texnik bilimlerdin xewersiz qalghan, nechche ming yilliq qalaq natural egilikke tayinip yashashqa mejbur bolghan xelqimiz özining "UYGHUR" degen milliy naminimu untup qalghan halette bashchisis, yetekchisiz, bash-panahsiz, charesiz yashashqa mejbur bolghan edi.

Wetinimiz bu nomusluq tarihni yashash harpisida özini her tereptin qoghdiyalaydighan ichkiy immonet küchidin ayrilghan bolup, maarip jehettin künsiri eship beriwatqan zamanisigha uyghun derijidiki meniwiy, siyasiy, iqtisadiy we ijtimayi ehtiyajni qamidiyalmidi.yurt kattilirining oylaydighini qandaqtur yeraqni körer taktika we isterategiye (mustemlike astida emelge ashurghili bolidighan nisbiy güllinishke ohshap ketidighan özige keliwelish, keyinki qetimliq inqilapning jiddiy hazirliqigha ötüsh, bir amallarni qilip wetenni mustemlikidin saqlap qelish) bolmastin, qandaq qilip öz xelqidin ündüriwalidighan türlik menpietlerni qoghdap qelip tajawuzchilar belen ep ötüsh bolup qaldi.töwen qatlam kishilliride bolsa köz aldida deweylep turghan yerlik hökmaran küchlerning biwaste ekispolatasiysining ornigha özliri belen biwaste toqunushmaydighan, siyasiy, iqtisadiy we qanun tereplerdin nisbiten(körnishte) erkinrek, müjimel we abistirakit tüs alghan shekilde edare qilidighan bir siyasiy küchning konturulliqida yashashqa entilish, shu arqiliq hem yerlik zorawanlardin öch elish hem kündilik hayatigha kapaletlik qilishtin ibaret toghra bolmighan idiye bash kötürdi.

Töwen qatlam kishilliri belen ottura qatlam keshillirining, ottura qatlam kishilliri belen yoquri qatlam kishillirining otturisida tereqqiyatqa zit bolghan jemiyet chüshenchilliri keltürüp chiqarghan, shu dewir kishilliri közide körmek qiyin bolghan ghayet zor qarangghu hang peyda boldi.bu hangdin peyda bolghan ichkiy ziddiyetler siyasiy groppilar belen diniy groppilarning, diniy groppilar belen iqtisadiy groppilarning, iqtisadiy groppilar belen Xelq arisidiki ichkiy potensial otturisida kirzis peyda qildi.u xilda yashighan dewir bir qanche esir dawamliship ketkechke, xuddi keselning asaretidin qutulghuli bolmighandek, milliy kirzis ichige petip qalduq.qiliniwatqan yahshi ishlarda hemmimizning töhpisi bolghandek, qiliniwatqan yaman ishlardimu belkim hemmimizning ortaq jawapkarliqimiz bar.


Xelqimizning jemiyette tutqan orni, terbiylinishi, sewiyesi, her xil bolghachqa ishlirimizni melum bir qayidige selish qiyin emgek. biz Milletke heqiqi ege chiqalmighanliqimiz üchün, her kim özinila oylaydighan bashqilarning öler terilishi belen kari bolmaydighan weziyet shekillendi.tajawuzchilar yurt kattiliri pilanlighan inqilapni xelqning qoli belen, xelq pilanlighan inqilapni yurt kattillirining qoli belen ujuqturup kelmekte.neme üchün xeliqmu, yurt kattillirimu ulargha aldinidu?neme üchün tajawuzchilar köngül böliwatqan "siyasiy" muqimliq unchiwala asan emelge ashidu? bu heqte sözlise gep jiq, eng muhimliri:1)tajawuzchilar qan chiqarmay yeyishni, 2) yurt kattilirimiz wehshiylik belen bulang talang qilishni, 3) xelqimiz eng töwen derijidiki(körünishtiki) insaniy qedri qimmetni yetmekchi bolghan meqset qilghan.shundaq bolghachqa hükmaranlirimiz qara niyet we heliger, jemiyitimiz chechlangghu we tertipsiz, teshkilatchillirimiz iqtidarsiz we teshkilatlinishimiz chuwalchaq, ailiwiy chüshenchillirimiz untulghan we jemiyetimiz tüzensiz boliwatidu.bizde kitap oqush, menisige yetish, jemiyet, weziyet, millet belen baghlap chüshünish, oqumighanlarni ilghar jamaet pikiri belen yeteklesh, niyetni meqsetni qeliplashturush ornigha, bir chümsek qara dengizdin bir chümsek aq dengizdin chiqish, ish tes kelse düshmenning maliyigha aylinip ketish, az tula sawadimiz chiqsa aqsaqalliq qilish, öz-ara butnap chongchiliq talishish, kichikkine bir ish qilip qoyup minnet qilish, düshmenni untup qelip ichkiy ziddiyetni ewij aldurewetish, öz-özini chaghlimasliq (yoqurdikiler buruchini ada qilalmasliq we töwendikilerni közge ilmasliq, töwendikiler özini chaghliyalmasliq we yoquridikilerni hörmetlimeslik) qatarliq hatalar körüliwatidu.

Bu hatalarni tüzitish eng aldi belen millitimizge siyasiy , iqtisadiy we ijtimayi tereplerdin ige chiqalaydighan aldinqi qaqtardiki yurt kattilirining, jamaet erbaplirining, diniy zatlarning, ziyalilarning, politikichilarning, soda-sanaetchilerning bash tartip bolmaydighan wezipisi.bu ish sewebidin bashqilarni orunsiz yaki heddidin ziyade eyiplep yüriwatqanlar nahayiti köp. bihude aghrinmang, sewrichan bolung,"qushning peyide bolsang ghazning göshini yeysen" degen meshhur ata sözimiz bar.

Milletning ishlirini qilmaq, dölet qurmaq shundaq shundaq asan emes.chidap yashashqa, chare- tedbir heqqide bash qaturishqa, yükning eghirini kötürishke, jan pidaliq belen ishleshke toghra kelidu.xelqimizdiki u hestilik tünügün peyda bolghan, bügün saqaytqili bolidighan kesel emes.uning üstige özimizmu tehi piship yetilmiduq. qiliwatqan ishlirimiz jiq jehetlerdin chala.Eqillik bolsingiz her dayim bashqilarni eyiplepla yürmey, özingizni milliy menpiet qélipimizgha sélip turung.

Shundaq qilghanda sizge yene bir ish chiqidu, u bolsimu bashqilarni eyipleshtin burun özingizni eyiplesh.

Öktebir 2004, Gérmaniye/ Frankfurt