Weten Heqqide Qeside
Ehmet Igemberdi

Kettim ana, kettim yiraqqa,
Yurugumde jiq pighan qaldi.
Tirik turup koydum dozaqta,
Eytalmighan kop arman qaldi.
Bu ketkinim sendin renjishmu,
Ya seningdin bizar boup kettim?!
Shu suallar otse beshimdin,
Yurugumni ming pare ettim.
Shunga meni kechur jananim,
Jan-jigerim Uyghurstanim-
Sherqiy Turkistan-Wetinim Mening!

Men ketmidim yiraq ellerge,
Ejnebilik shohritini dep.
Ya bay bolmaq weswisi bilen,
Tinich sahil, yat makan izdep.
Guzelligi korunmidi hich,
Charbaghliri yat sahillarning.
Qandaqlarche terk etip Weten,
Bexti kulsun miskin dillarning?!
Sen ezeldin mening xumarim,
Gul diyarim Uyghurstanim-
Sherqiy Turkistan-Wetinim Mening!

Sening uchun seni terk ettim,
Rastin kettim qanliq yash tokup.
Xizmitingde bolay dep weten,
Shu mexsetni dillimgha pukup.
Oghlung bolup tughulup axir,
Bolalmisam derdingge dawa.
Keng baghringda erkin kulmisem,
Nime kerek bu rezil dunya?!
Seni kormek boldi gumanim,
“Elwida!” dep Uyghurstanim-
Sherqiy Turksitan –Wetinim Mening!

Ne qismettur putken zamane,
Eyatlmidim bexit koyini.
Ichelmidim yurek qan’ghidek,
Bashegimning* zumret suyini,
Tuprighingni, nomus-aringni,
Paklalmidim oz oghlung’gha xas.
Seni korup otning ichide,
Chette turup koygenligim rast.
Pelek xari - qachaqtur namim,
Kechur meni, Uyghurstanim-
Sherqiy Turkistan Wetinim Mening! (*Bashegim-yer ismi)

Botilaqtek yighlidim bozlap,
Yiraqlarda ah-zarim qaldi.
Qandaq qilay weten qulluqta,
Yureklirim hesrette yandi.
Nege barsam dert-elem yoldash,
Wetensizning jeni yoq iken.
Bexitsizlik herdem sayidash,
Yoruq dunya-baghrimgha tiken.
Nedur Allah, putmes gunahim,
Boldum ada Uyghurstanim-
Sherqiy Turkistan – Wetinim Mening!

Eghir iken weten hesriti,
Zep tugumes judaliq chushti…..
Qelbim yighlar oylisam elni,
Tagh –cholliri kozimdin uchti…..
Eghir iken “Hijran”degen soz,
Basar dilni taghlar weznide,
Manga oxshash dertmen barmidu,
Sersan bolghan Weten derdide?!
Sen quwanchim, qayghum, azabim,
Dilyaramsen Uyghurstanim-
Sherqiy Turkistan – Wetinim Mening!

Bir er omri otti yiraqta,
Ketelmidim elim bar turup.
Namert dushmen meni qestleydu,
Qedimimge ming qiltaq qurup.
Shum dushmening peyili yawuzluq,
Insan emes, tulke neslidin.
U-qan icher, hozuri - zulmet,
Adaletni bilmes eslidin.
Ah, derdimge barmu shipahim,
Xeste janim- Uyghurstanim_
Sherqiy Turkistan - Wetinim Mening!

Lenet sanga, Beijingliq zalim-
Zulmet tunning pushti-panahi.
Seni boghar tokulgen qan-yash,
Shu Elimning qanliq qisasi.
Keler bir kun, bir heqiqet bar:
Qisas oti ochup qalmighan.
Uyghur emes, unutma ewlat,
Basqunchidin och alalmighan!
Duayimda tileymen da’im,
Sanga mertlik, Uyhgurstanim-
Sherqiy Turkistan – Wetinim Mening!

Bulap aldi bar bisatingni,
Nimeng qaldi endi Uyghurum?
Qeni erking, kengri asmaning?
Qepez ichire qalding qorghuyum.
Qepezni chaq, bu Tengri heqqi:
Senmu tapqin horlik, adalet!
Tar qepezge bende bolghandin,
Erkinlikte olgenmu rahet!
Xar bolmisun nomus hem arim,
Sen pexrimsen Uyghurstanim-
Sherqiy Turkistan – Wetinim Mening!

Zhongnanhaylik shu yawuz qawan,
Sorighangha bermes erkingni.
Bir Allahqa, ozeng’ge ishen,
Kuresh bilen koter qeddingni!
Musteqilliq, horlik En’guxter,
Kuresh bilen qolgha kelidu.
“Ozuq bermes, yat yol korsiter.”
“Is achighin turxun bilidu.”
Kuresh bilen kelmigen bexting,
Bolmas sening, Uyghurstanim-
Sherqiy Turkistan – Wetinim Mening!

Zaman zorning, pelek saxtikar,
Dushmen qebih,dostlar na ehli.
Yutmaq izder seni ejdarhar,
Ezeldin shu dushmenning qesti.
Baqma yawgha, sozliri yalghan,
“Minju”, “ Renchuan”,* tenglik degini.
Ejdadidin miras u qalghan,
Xu teteyning* quruq emchigi .
Bes yetidu aldan’ghanliring,
Segek bolghin Uyghurstanim-
Sherqiy Turksitanim - Wetinim Mening!

Yaki olum ya musteqilliq!
Erkinlikning bahasi qimmet!
Tilesh, zarlash bilen ketmeydu,
El beshidin bu zulmi kulpet!
Koz ungomda weten jenggahi…
Men bararmen hassamni tashlap.
Yalghuz emes, yenimgha elip,
Yigit bolghan newremni bashlap.
Hor-erkinlik-menzil-qararim,
Zerbedest bol, Uyghurstanim-
Sherqiy Turkistan - Wetinim Mening!

(*Minju, Renchuan-Xitayche insane heqliri) (*Xu tatai- Hujintao ning hotuni )

Sherlirim-yawgha atqan oq,
Satqunlargha sanchilghan xenjer.
Sherlirim dostqa yar bolup,
Puraq chachti misali enber.
Her sozimde heqni koylidim,
Bu zulumetlik qara yillarda.
Shu emesmu axir kutkunim,
Umit otin yaqtim dillargha.
Qelem, elem – mening qoralim,
Uyghrustan - ehdu peymanim,
Sherqiy Turkistan – Wetinim Mening!

Men bilimen menzilim uzaq,
Izitqular chiqar her yandin….
“Horlik!” degen tiltumarim bar,
Saqlar meni jinu shaitandin!
Yolenchigim millitim, xelqim,
Tengri teghim manga pasiban.
Kuresh qilghan millet olmeydu,
Oz erkini tapar her qachan!
Weten, Millet, Dinm-Imanim,
Bu shurarim Uyghurstanim-
Sherqiy Turkistan – Wetinim Mening!
Oz elimni qolumgha almay,
Yoqtur erkim, bextu iqbalim.
Xantengrining altun textide,
Oltarmastin ghazi Sultanim.
Weten, horlik-insanning bexti,
Insane barmu qalghan bi weten.
Weten - bexting, Weten-barlighing,
Ikki dunya Jenniti ishen!
Shunga bolsun pida ming janim,
Tenim-janim Uyghurstanim-
Sherqiy Turkistan – Wetinim Mening!

Shunga mangdim ejdat yolidin,
Basqunchigha gor qazmaq bolup.
Chawisini yeyip dunyagha,
Heq darigha asmaqchi bolup.
Heq yolidin hergiz taymidim,
Musteqilliq boldi nishanim.
Bayrighmini yatqa barmidm,
Weten, Millet bolghach Imanim.
Bashta alghan shu taharitim,
Buzulmidi Uyghurstanim-
Sherqiy Turkistan – Wetinim Mening!

Rohim qushtek kokte perwazim,
Ger bolsammu bugun yetmishte.
Amanetke qalghan hayatim,
(U dunyagha bir kun ketmishte.)
Tughulmaq bar, olmeklik mutleq,
Teshwishim yoq olum wehmidin.
Ejrim bilen kutimen da’im,
Atar tangni zulumet keynidin!
Qachan keler illiq baharim,
Xelqim uchun Uyghurstanim-
Sherqiy Turkistan – Wetinim Mening!

Men olmeymen sen horlik deseng,
Mertler uchun oran*- awazim.
Sening otluq jenggahliringda,
Rohim yashnar, uluq ewladim!
Ghenimettur bu kunler manga,
Nepesingge hem nepes boldum.
Dert, hersriting men uchun qimmet,
Ishqing bilen shatliqqa toldum.
Bextiyar men, soydum diyarim,
Soygesh seni Uyghurstanim-
Sherqiy Turkistan – Wetinim Mening! (Oran*-- chaqiriq, shuar).

Sen yighlisang menmu yighlidim,
Shatliqinggha men boldum teshna.
Arman yoqti rast kulginingni,
Korup olsem, Weten jan Ana!
Kun pkirimde, tunler zikrimde,
Sen qelbimning kebiside sen.
Quyash kebi parlaysen bir kun,
Kelechekning wediside sen.
Inshaallah, keler dewranim,
Aman bolghin, Uyhgurstanim-
Sherqiy Turkistan – Wetinim Mening!

Ehmet Igemberdi
2007 – Yili, Mart Awestiraliye