Ghulja Qetliamining 14 Yilliqi Munasiwti Bilen Gérmaniyening Frankfurt Sheheride Paaliyet Uyushturuldi

Sherqiy Türkistan Birliki Teshkilati buningdin 14 yil awalqi Ghulja qetliamini xatirlesh meqsidide, mushu ayning 5-küni Gérmaniyening Frankfurt Sheheride paaliyet teshkillidi.

Paaliyetke Sherqiy Türkistan Sürgündiki Hökümitining wekilliri we Sherqiy Türkistan Birliki Teshkilatining bir qisim ezaliri qatnashti. Paaliyet Frankfurt sheherining Hauptwache dégen awat kochisida élip bérilghan bolup, qanche minglighan sheher ahelisining küchlük diqqitini jelip qildi.

1997-yili 5-Fewralda Sherqiy Türkistan yashliri Sherqiy Türkistan xelqining jümlidin Uyghur millitining milliy we kultural kimliki, diniy itiqati, tili we medeniyitini yoqutiwétish üchün séstimiliq türde herket qiliwatqan Xitay tajawuzchillirigha bir qétim qaxshatquch zerbe bergenidi. Shu yillarda qatmu-qat tehdit astida we taraytiwitilgen hayat yolida chüshkünliship chiqish yoli tapalmaywatqan kishilerning sani künsayin köpiyip, wetinimiz Sherqiy Türkistanda éghir ijtimayi we iqtisadiy kirziske yol achqanidi.

Yoqarqidek bir tarixiy sharayitta Sherqiy Türkistanda yashlarni kultural paaliyetler, diniy tebligh we ilmiy söhbetler arqiliq dostuq, qérindashliq, medeniyet we ish-emgekke ündeydighan Abduxélil Abdumejit, Idrisxan Mexsum, Abdulhémit Qari, Awut Memet we Yasin Abdulla qatarliq bir türküm ilghar pikirlik teqwadar yashlar barliqqa kelgenidi.

Paaliyette Sherqiy Türkistanda küchiyip kétish éhtimali bolghan milliy oyghunish herkitini Ghuljigha pilanlanghan opiratsiye arqiliq yoq qilishni könglige pükken xitay tajawuzchillirining qara niyiti we hiyle-mikirliri pash qilindi.Niyiti buzuq xitaylarning jimjit, tich we zerersiz shekilde élip bériliwatqan kultural paaliyetlerge qandaq shekilde zeherlik neshtirini sanchighanliqi pash qilindi.

Paaliyet ishtirakchilliri yene Xitaylarning Ghulja yashlarning paaliyet élip bériwatqan sorunlirini qandaq taraytip, yitekchillirini qaysi xil shekilde rehimsizlik bilen jazalighanliqini jamaetchilikke anglatti.Narazi bolghan yashlarning, özlirining nime üchün naheq yeklinidighanliqini, chetke qéqilidighanliqini, ochuqtin-ochuq kemsitilidighanliqini we jazalinidighanliqini hökümettin sorash meqsidide tinch namayish teshkilligenlikini, emma diktator komménist xitaylarning qanliq basturushidin ibaret jawapqa érishkenlikini chüshendürdi.

Sherqiy Türkistan Birliki Teshkilati ezaliri yene, Xitaylarning esilide xitay hakimiyiti üchün hichqandaq tehdit peyda qilmaydighan qanunluq diniy we kultural paaliyetlerde boliwatqan Sherqiy Türkistanliq yashlarning qelbide ghezep we intiqam otini yandurush, shu arqiliq maddiy we meniwiy jehettin zeyipleshtürülgen xeliqni Xitay hakimiyitige qattiq qol qarshiliq körsitishke mejburlighanliqini chüshendürdi.


Sherqiy Türkistan Birliki Teshkilati ezaliri yene, Xitaylarning pütün Sherqiy Türkistanning bulung pushqaqlirighiche yamrap kétish éhtimali bolghan milliy kimlikmizni qoghdap qélish meqset qilinghan kultural paaliyetlerni, dölet diktatursi wastisi bilen qandaq basturup, xelqimizning yürikini qattiq mujup, ularni meniwiy yétekchilliridin ayrip tashlashni weqedin ilgirki birqanche yillardin béri könglige püküp kelgenlikini, shu seweptin Uyghur yashlirini namayish qilishqa qesten mejburlighanliqini, qolida yingnining suniqimu bolmighan qanche minglighan Sherqiy Türkistan yashlirini qaysi xil shekilde qanliq basturghanliqini Frankfurt sheher ahalisige pakitlar arqiliq bayan qildi.

Sherqiy Türkistan Birliki Teshkilati ezaliri bu paaliyet arqiliq yene, yoqarqi namayish sewebidin Abduxélil Abdumejit we Idrisxan Mexsumlar qatarliq minglighan, on minglighan kishining wehshiylerche qetliam qilinghanliqini, éghir iskenje astida hayatidin ayrilghanliqini, ailisining her türlük shekillerde weyran bolghanliqini, wetenni terik étip dunyaning bulung-pushqaqlirighiche sorulup ketkenlikini, Xitaylarning kütkenlirining del mushundaq aqiwetni kéltürüp chiqirish ikenlikini misallar arqiliq chüshendürgen ming parchige yéqin teshwiqat wereqlirini tarqatti.


Bu paaliyet Gérmaniye qanun tarmaqlirining küchlük himayisi astida Gérmaniye waqti 14:00 de bashlinip 18:00 qeder dawamlashti. Paaliyet bashtin axir kishilerning qiziqishigha nail boldi we tertiplik, tinch shekilde élip bérildi.


Sherqiy Türkistan Sürgündiki Hökümiti Kultur We Teshwiqat Ménistirliki


6-Fewral 2011 Frankfurt/Gérmaniye