AMERIKA PREZIDENTI GEORGE W. BUSH JANAPLIRIGHA
Hörmetlik prezident ependim, yil axirisida élip bérilmaqçi bolghan, Amerika, Xitay hökümetliri aliy derijilikler uçrushishi munasiweti belen bu mektupni sizge yéziwatqanliqimizdin yüksek memnunluq hes qilmaqtimiz. Teshkilatimiz yérim esirdin köprek waqittin buyan Xitay tajawuzçillirigha, jümlidin, kommunist Xitay hakimiyitige qarshi küresh qilip kéliwatqan aldinqi bir ewlat demokrattik inqilabçilirimizning izini bésip, "Uyghur Demokiratik Partiyesi"
Teshkilatimizning tüp meqsidi Sherqiy Türkistanda demokiratiyelishish qedimini tizlitish, zamaniwi ang we diniy étiqat erkinliki idiyisini jamaetçilik arisida kengeytip, Sherqiy Türkistan xelqining tüp arzusi bolghan wetenning üzil-kesil musteqilliqini qolgha keltürüp, xelqimizni erkin, hör dunyadiki bashqa milletlerge ohshsash öz teqdirini özi belgüleydighan hoquqqa ige qilishtin ibarettur.Hörmetlik prezident ependi biz Xitay aliyderijilik emeldarining yil ahirida Amerikini ziyaret qilidighanliqini anglap, siz we hökümitingizge Sherqiy Türkistanning, jümlidin Uyghur xelqining bügünki ehwali heqqide azraq melumat bérishni layiq taptuq.
Yéqinqi yillardin béri Xitay hökümiti Uyghur xelqige qaratqan bésimni küçeytip, pilanliq we basquçluq halda xelqimizni özil-kesil assilimatsiye qilip yoqutiwetish siyasitini yürgüzip kelmekte. Uyghur xelqini milliy medeniyet, deniy etiqat we til yeziqtin waz keçip, Xitay medeniyitini qobul qilishqa qistimaqta. Ular uyghur milliy medeniyiti we tarihini burmilash belen birge, milliy maarip we medeniyet sahieside keng-kölemlik tazilash herkiti yürgizip, Uyghir Islam medeniyiti bayriqi astida saqlinip keliwatqan, Islamdin ilgirki we keyinki medeniyitimizge ayit diniy we tarihiy eserlirimizni köydürüp, bashlanghuç - ottura mekteplerdiki derisliklerning mezmunini xitayçilashturup, aliy mekteplerdiki derisliklerni pütünley Xitay tiligha özgertip kéyinki ewlatlirimizni ana tili we milliy enenisidin waz keçishke qistimaqta.
Uningdin bashqa milliy maaripimizni pilanliq türde zamaniwi tehnika bilimliridin qedemmu qedem yiraqlashturup, nopusi bu rayon nopusining 60 % tini teshkil qilidighan Uyghur xelqining, emeliy qollunidighan pen-tehnika sahisige layiq terbiyelinish we hizmet qilish imkaniyitini barghançe taraytip, shu orunda xizmet qiliwatqan pen- tehnika hadimliri arisida Uyghurlarning egilligen nesbitini 1%kimu yetküzmidi.
Xitay hökümiti yéqinda bir qatar siyasiy süyqest, aldamçiliq we yalghan san sepirlar belen tolghan atalmish "Aq Tashliq"
Xitay xelqaragha kozur qilip körsitiwatqan yerlik xelqlerning jümlidin Uyghur xelqining ma'arip, medeniyet sennet, soda, yeza igilik we deniy etiqat sahiesidiki bir qisim addiy özgürüshler, Xitay hökümitining bu sahilerde paydiliq siyasetlirini yolgha qoyiwatqanliqidin bolmastin, xelqimizning iptidaiy medeniyet jughlanmisi, wetenimizning tebeiy ewzellikliri we waqitliq pursetler keltürüp çiqarghan hadisiler bolup, bu körünishler xelq'arada bolupmu Xitayda barghançe küçiyip bériwatqan maddiy we ijtimaiy menpe'etler reqabitige dawamliq berdashliq bereleydighan istiqbalgha ige emes. Bu jehettin élip eytqanda Uyghur xelqi éçinishliq bir heter içide yeni yoqulup kétish xewpi astida turiwatidu.
Hörmetlik prezident ependim Uyghur milliti meripetperwer, demokiratiyni we ténçliqni söyidighan, milletler arisidiki dostluq we erkinlikni qedirleydighan xelqtur. Sherqiy Türkistan Xitay tajawuzçiliri teripidin bésiwelinghan yérim esirdin artuq waqittin buyan, xelqimiz tarixta körülüp baqmighan xorluq we haqaretke duçar bolghan bolsimu, özining insaniy heq hoquqlirini ténçliq we dostaniyliq belen qolgha keltürüsh pirinsipida turup, xelq'ara teshkilatlar we küçlük demokrattik döletlerning meditini kütüp, sükut içide yashap kelgen idi.
Xelqara weziyetning he dese biz üçün paydisiz bolishi, Xitay hökümitining pursettin paydilinip, Uyghurlar üstidin yürgiziwatqan dölet terorizimining barghançe éship bérishi, xelqimizning türlük shekillerdiki qarshiliq körsitish we éghir bedel töleshtin ébaret bügünki éçinishliq hadisilerning kélip çiqishigha sewep bolmaqta.Xitay hökümitining bu hadisilerni sewep körsütüp, terorning ziyankeshlikige uçrighan döletler qatarigha kiriwalghanliqi we heqiqi teror qurbani hésaplanghan Sherqitürkistan xelqining jümlidin Uyghur xelqining heqqaniy küreshlirining "teror"
Xitay aq tashliq kitabida 166 ademning terorning ziyankeshlikige uçrighanliqini dawrang qilip qoyup 11 – Sintebir weqesidin buyan ashkara we mexpi halda 3000 mingdin artuq Uyghur yashlirini ohshimighan derijide siyasiy jehettin qattiq jazalidi we 50 din artuq Uyghur yashqa ölüm jazasi bérip miltiq belen étip tashlidi.
Biz Uyghur xelqi yeqin tarixta 1000 yildin artuq dölet qurush, elni idare qilish we öz teqdirini özi belgülesh tarixi tejiribisige ige xelq. Bizning neççe ming yillardin béri Shaman, Maniy, Budda, Hiristian, Islam dinlirigha etiqat qilghanliqimiz we ohshimighan dewirlerde hakimiyet üstide turghan dewirlirimizde köp hil din we dunya qarashlarning teng mewjut bolushigha yol qoyghanliqimiz we milletler arisidiki munasiwtlerni keskinleshrüriwetmigenlikimiz shundaqla dunyagha meshhur Çinggizhan ewlatlirini Uyghurlashturiwetkenlikimiz, rohiyitimizde qandaqtur Xitay bügün bazargha séliwatqan deniy radikal idiyilerning ezeldin yoqliqini, diniy qaidilerni ijira qilishta soghaqqan haraktirge ige ikenlikimizni ispatlap turuptu.
Biz uyghur xelqi islam denigha etiqat qilidighan xelq. Uyghur Islam medeniyiti qandaqtur gherbiy asiyadiki erep Islam medeniyitige ohshash hadese bolmastin, uninggha bizning neççe ming yilliq ohshimighan etiqatlirimizning tamghisi urulghan medeniyet elimintliri yiltiz tartqan.xelqimiz hergiz özining milliy kimlikini belgüleydighan, tarihning bu bizge behish etken mirasidin waz keçmeydu we ahirghiçe uni qoghdaydu.
Xelqarada teror tizimlikighe kirgüzilgen Uyghurgha ayit shehis we teshkilatlargha kelsek: birinçidin, Hittaylar xelqimizni ezeldin öz puqrasi qatarida körmidi, horlidi, haqaretke uçratti, insaniy hoquqliridin mehrumqildi, dölet déktatursidin paydilinip siyasiy hoquqlirini depsende qildi. Siyasi, qanuniy we ijtimaiy jehetlerdin kapaletlendürülmigen Uyghur xelqi özlirini hem Xitay puhrasi qatarida sanimidi we rohiy jehettin (diniy jehettin) yol izleshke mejbur boldi. Kishlik hoquq we erkinlik yolida izdendi. Peqet diniy étiqatning Xitaylarning wehshiliship kétiwatqan basturush herkitige tegishlik qayturma zerbe béreleydighanliqini tonup yetti.
Bu pursettin paydilanghan Xitay hökümiti, weziyetni özige paydiliq tereptin toghra mölçerlep, pilanliq terbiyelengen jasuslirini ishqa sélip, bir qisim inqilabçillirimizning weten siriti bolupmu Afghanistangha bérip jaylishshigha asterittin qomandanliq qildi we yol hazirlap berdi. Xelqimiz yene bir qétim Xitay siyasiy helisining qurbanigha aylandi.Ikkinçidin, merkiziy asiyadiki bolupmu Sherqiy Türkistandiki diniy radikal idiyning bihlinishi we tereqqiyatigha Xitay hökümiti 100 yillardin béri köngül bölüp kelgen idi. Xitaylar bu arqiliq bu rayondiki xelqlerning medeniyet oyghunishini boghup, özlirining tajawuzçiliq we siyasi üstünlikini saqlap kelgenedi.
Afghanistandiki Talibanlarni, Xitay hökümitining herbiy qoral yaraq, hewerlishish üskinisi we herbi istiratigiye belen Amerika, Afghanistan urushigha qeder teminlep kelghenliki azraqla emeliyetni tekshürep baqqan ademge asaanla ayan bolidu.Üçünçidin, nahayihiti az sandiki Uyghur puqraliri bu xil siyasiy hili-mikirning qurbanigha aylandi, emma ularning köp qismining oylaydighanliri wetinining musteqilliqi we insaniy heq hoquqlirining kapaletlendürilishi.
Xétimizning bu qismida demekçi bolghinimiz, biz Xitay tajawuzçiliri astida yashawatqan bir millet bolush süpitimiz belen, insaniyet dunyasigha balayi apet élip kelgen herqandaq shekildiki bir terorizm hadesillirige qarshimiz we Amerika bashçiliqidiki xelqara terorizimgha qarshi pikiri éqimi terepdari ekenlikimizni bildürimiz.
Hörmetlik prezident janabliri, Xitay hökümiti BDT'ning "Sherqiytürkistan Islamiy Herkiti"
Hörmetlik prezident janapliri, ahirda sizning Xitayning yoquri derijilik emeldari belen ötküz-gen söhbitingizde, Sherqitürkistanda milliy aptonomiye hoquqini xelq'ara ehdinamilar we bayannamilar, BDT'ning munasiwetlik belgülimilliri we Xitayning asasiy qanuni qatarliqlar asasida yürgüzüsh, Uyghurlarning insaniy hoquqlirini depsende qilishni tohtutush, ularning miliy we diniy mewjutluqni yoqutush meqsididin waz kéchish, Uyghur medeniyiti, tili we ma'aripigha qaritilghan aq terorluq herkitini toxtutush, biguna xeliqqe qaritilghan kollektip tutqun qilish, türkümlep ölüm jazasigha höküm qilishtin we siyasi mehpuslarni insan qelbidin chiqqan shekilde qiynashni tohtutushtin ibaret érqiy yoqutush siyasitini özgertish heqqide Xitay hökümitinini yene bir qetim qattiqraq agahlandurishingizni iltimas qilimiz.
Shuninggha ishinimizki sizning bu qétimqi Xitay rehberliri belen uchrushishingiz Xitaydiki demokiratiyelishish qedimining tézlishishi we insan heqliri meselilirining yaxshilinishi we Uyghur xelqi we ottura asiya xelqlirining bexti we kelgüsi istiqbali üchün ijabiy rol oynighusi.
Hörmet belen:
2003-yili 12-ayning 8-küni,Ürümchi
Elawe:"Uyghur Demokirattik Partiyesi"ning bu bir parche xetini, yene bir qetim kitapxanlarning diqqitide yengilash meqsidide bashqidin neshir qilduq.___Muherrirdin
