Qizlirimizning Teqdiri Barghanche Qarangghulashmaqta

Wetendin kelgen uchurgha qarighanda, Xitay hökümitining ish tépip berish bahanisida, xitay dölitige toshup ketiliwatqan nareside Uyghur qizlirining istiqbali, barghanche qarangghulashmaqta iken. Melumattin melum bolishiche, ippet- nomusini hayattinmu qimmet bilidighan Uyghur xelqining, aghzidin süt témip turidighan güdek qizliri, qoghdighuchisi, bash panayi, terbiychisi yoq ehwalda exlaqiy jehettin chiritilip, shehwaniy ishlargha mejburliniwétiptu.

Uyghurlarning ailiwiy jehettiki örpi-adetliride oghollarni diniy jehettin terbiylep, qizlarning meschitlerge berishi cheklengechke, islamiy bilimlerdin, séstimiliq exlaq terbiyesidin, yéterlik derijidiki maddiy yardemdin mehrum qaldurulghan, namrat we bilimsiz yéza qizlirimiz, közni ala-chekmen qilidighan dinsiz, hayasiz dunyada aldinish we mejburlinish shekli bilen milliy exlaqtin uzaqlashturulup, jinsiy jehettin xorluqqa uchrimaqta.
Xewerdin melum bolishiche mejburi we ixtiyari shekilde Xitay dölitige toshup kétiliwatqan Uyghur qizliri kündüzde 10 saettin 12 saetkiche, tirnaqliri qanap ketküdek ishqa sélinsa, kéchisi eyish-ishret sorunlirigha, puldar xitay baylargha, karxanining hoquqdar xujayinlirigha jinsiy jehettin mulazimet qilishqa sétilghan yaki mejburlanghan.

Bezi qizlar bir hepte at-ishektek ishlitilip, hepte axirida Xitay er ishchillirigha ikki künlük sétip berilgen yaki qimmet bahaliq eyish-ishret sorunlirigha elip bérilip, jinsiy setchilikke we shewhaniy filimlarni ishleshke mejburlanghan.

„Men bunng'gha ishenmey Xitaydin birni eyish-ishret sorn'gha kirguzup, télefonning foto kamérasi bilen tartilghan millitimizning wujudi kötürelmeydighan échinishliq menzirini kordüm.Bu kongul échish sorundiki süretni körgen adem étiwetsimu qizini yaqa yurtqa ewertmeydu. Lékin yuqurda éytilghan süret bolsa men tesewur qiliwatqan ishlarning milyunda biri bolushi mumkin. Bu dégen bir milletnng ippet numusigha taqshidighan ish ...Ürümchi j x idarisigha inkas qilsam ular tekshürüshke qoshuldi, lékin qachan kélshini dimidi… bu belkim qozini börige tapshurghandek bir ishtur.wetendikiler buni obdan oylap körse dégen ümüttimen. Mümkün bolsa adem ewertip bashqurghuchi orunlar we xujayinlar bilen körüshüp qizliringlarni qutulduriwelinglar! Men elbette bu échinishliq ehwalning xitaygha yötkelgen barliq Uyghur qizlirining béshigha emes, peqet biz igiligendek bir qisim ademlerning béshigha kelgen bexitsizlik bop qélishini, bashqa jaylarda bundaq bolmay chiqishini ümüd qilmen“ dep yazidu, melumat bergüchi.

Xewerde melum bolishiche, Xitayda mexsus uyghur qizliri elim-bérim qilinidighan „Qul baziri“ shekillengen bolup, uningdin kélidighan paydigha Aptonum rayonning sékritari Wang Léchuen we uning ghalchiliri bolghan Ismayil we Norbekri qatarliqlar shexsiy shirik iken. Ular bu chong soda üchün ishqa séliwatqan ademler ichide, keng yéza qishlaqlardiki her derijilik hökümet orunlirida ishlewatqan yallanma Uyghurlar asasiy salmaqni igileydiken.

Millitimiz duch kelgen bu éghir xorluqqa, men adem balisi dégen herqandaq bir Sherqiy Türkistanliqning köngül bölüsh mejburiyiti bar.Biz xanim-qizlirimizni milletning numusi, dep qaraydikenmiz, bu mesilini hel qilishning her türlük yolliri heqqide pikir yürgüzishimiz, yekke we kichik gruppa sheklide hel qilish usullirini tépip chiqishimiz kérek.

(Maqalini teyarlighuchi:K.Atahan)

Sesken Bu Balayi Betterdin!

Korash Atahan

Méhriban anigha oxshaysen urush,

Miskin dillargha nur chachqan .
Tajsen taqalghan jeshur milletke,

Numuslar hem qanda chayqalghan.

Béghishla jasaret bu mezlum elge,
Sesken bu balayi-betterdin,
Ghururlan xelqimge baq bir ret,

Yénishlap uyghurda sür dewran!

06.05.2007 Gérmaniye/Frankfurt