Monday, July 06, 2009

Ürümchi sheher ahalisining 5 - Iyul Ürümchi Namayishi Heqqidiki Inkasliri
Muxbirimiz Mihriban
2009-07-05

Ürümchi waqti 5- Iyul chüshtin kéyin saet 5 tin bashlap uyghur elining ürümchi shehiride, guangdung shawguen qanliq weqesini hökümet terep adil bir terep qilmighanliqi üchün keng kölemlik tinch naraziliq namayishi yüz bergen.


Süretlerni RFA anglighuchiliri ewetken.

7 - Ayning 5 ‏- Küni, guangdong weqesini intérttin izchil közitip kéliwatqan uyghur tordashliri, bir qisim aliy mektep oqughuchiliri we aktip jemiyet yashliri, ürümchide, ténchliq yoli bilen namayish uyushturghan bolup, süret, namayishchilarning xitay qoralliq saqchilirining qatmu - Qat tosalghusigha uchrawatqan körünüsh.


Uyghur élidin biwasite alghan uchurlargha asaslanghanda, namayishchilar asasliqi döngköwrük, jenubiy qowuq, xelq meydani qatarliq jaylarda toplinip namayish qilghan.Éniq bolmighan sanliq melumatlargha qarighanda namayish saet 5 lerde 1000 din artuq adem bilen bashlinip kech saet 9 larda texminen 10 minglargha yetken.

Éniq bolmighan sanliq melumatlargha qarighanda, xelq meydanida texminen 3000 din artuq kishi, döngköwrük etrapida texminen 5000 etrapida xelq deslep tinch halette namayish qilghan, kech saet 9 lar etrapida namayish toqunushqa aylanghan bolup, saqchilar bilen namayishchilar otturisida toqunush yüz bergen, saqchilar namayish qiliwatqan xelqqe qaritip oq chiqarghan. Torgha qoyulghan sinalghu we tor abontliri tartiwalghan resimler hem téléfon inkasliridin ashkarilinishiche hökümet terep namayishni basturush üchün qoralliq herbiy qoshun we qoralliq saqchilarningmu ishqa salghan.

Ürümchi shehirining uyghurlar zich olturaqlashqan rayonliridin döngköwrük, jenubiy qowuq, yenen yoli, ürümchi xelq meydani qatarliq rayonlarda jiddiy herbiy halet yürgüzgen hetta bronéwik qatarliqlarmu ishqa sélinghan, namayishchilarni tarqiwétish üchün yash aqquzush bombisi qatarliqlarni ishletken.

Hazirighiche xitayning uyghur aptonom rayonidiki hökümet tor betlirining xewiride hemde b b s agéntliqining xitayche xewiride ölgenlerni 3 neper xitay dep élan qilghan bolsimu, emma xelqtin kelgen éniq bolmighan sanliq melumatlargha qarighanda saqchilar namayishni basturush jeryanida oq étip öltürülgen uyghurlarning sanimu xeli köp iken.Ürümchi waqti kech saet 11 lerdimu namayishni basturush we adem tutush ehwalliri toxtimighan.

Xelq meydani bilen bashqa jaylar arisidiki yol pütünley qamal qilghan,5- Iyul küni kechte ürümchi sheherlik hökümet ürümchi shehiri boyiche herbiy halet kirgüzülgenlikini élan qilghan.

Biz ürümchidiki namayishning ehwalini igilesh üchün ürümchi sheher ahalilirigha téléfon qilduq.Sheher ahaliliri ürümchi shehiride jiddiy halet kirgüzülgenlikini, namayishning toqunushqa aylanghanliqini bayan qildi.

Öz ismini ashkarilashni xalimighan bir sheher ahalisi namayishning ehwali heqqide özining namayishqa barmighan bolsimu emma bashqilardin anglishiche namayishning deslep xelq meydanida bashlinip, kéyin jenubiy qowuq bilen rabiye qadir soda sariyi ariliqigha merkezleshkenlikini bayan qildi.

Jenubiy qowuq etrapidiki namayishni oz közi bilen körgen bir sheher ahalisi özi körgen ehwallarni bayan qilip, qenubiy qowuqtiki junggo bankisi etrapida minglighan uyghur yashlirining yighilghanliqini, bireylenning nutuq sözlewatqanliqini, toluq qurallanghan nechche yüzligen saqchilarning ularni qorshiwalghanliqini bayan qildi.

Ürümchi dong köwrük etrapidiki ehwal heqqide bizge melumat bergen ismini ashkarilashni xalimighan bir xitay saqchi, 2- Doxturxana aldida namayishning toqunushqa aylanghanliqini, adem yarilinish we ölüm weqesi kélip chiqqinini,hökümetning bu rayonda herbiy halet yürgüzgenlikini bayan qildi.

Ürümchidiki 5- Iyul namayishi heqqide dunyaning herqaysi jayliridiki uyghurlar radiyomizgha téléfon qilip özliri bilidighan ehwallarni inkas qildi.

Gollandiyidin uchur ewetken bir kishi özi anglighan ürümchidin igiligen ehwalni mundaq bayan qilip, bügünki namayishqa nechche minglighan yashlarning chiqqanliqini,xitay hökümitining namayishni quralliq basturghanliqini, sheherge hetta tanka we bronowiklarningmu kirgenlikini, hazirghiche mingdin artuq namayishchining saqchilar teripidin qolgha élinghanliqini, 20 nechche ademning ölgenlikini bayan qildi.

Bügün ürümchide bolghan naraziliq namayishi pütkül dunyadiki uyghurlarni zil- Zilige salghan bolup, wetinim tor béti namayish heqqidiki eng yéngi resimlerni hem sinalghu filimlirini tor bétige qoyghan.

Wetinim tor bétining xewirige qarighanda namayish ürümchi xelq meydani, döngköwrük, yenen yoli, chine- Qacha zawuti etrapliq qatarliq uyghurlar zich olturaqlashqan rayonlarda yüz bergen. Texminen 10 mingdin artuq adem namayishqa qatnashqan. Bezi éniqsiz melumatlargha qarighanda ürümchidin bashqa jaydimu namayish yüz bergen.

Hörmetlik oqurmen dostlar biz ürümchi namayishi heqqide dawamliq melumat bérimiz. Radio anglighuchi dostlarning ürümchi namayishi heqqide özi bilidighan melumatlarni bizge yollishini ümid qilimiz.

Tor adrésimiz iliderya@yahoo.com We abdilimm@rfa.org

Téléfon nomurimiz : 001-202-530-4999 Gha urup 1062 ge ulisingiz bolidu. Yaki biwasite halda 001-202-425-0913 Ke téléfon qilsingiz bolidu.