1997-yili 5-Féwral küni eziz wetinimiz Sherqiytürkistanning 2-jumhuriyitimiz qurulghan muqeddes Ghulja Sheheride xelqimiz yene bir qétim tajawuzchilarning milliy zulumigha qarshi qozghulup, kochilargha chiqip namayish qilip, Uyghur xelqining milliy iradisini, démokiratiye we milliy musteqilliqqa bolghan ottek telpünüshlirini ipadilidi.
Xitay tajawuzchiliri shu küni, qolida tömürning suniqimu bolmighan xelq, tinch shekilde élip bériliwatqan bu heriketke qopallarche inkas qayturup, özlirining insaniy heq-hoquqlirini telep qiliwatqan, Sherqiytürkistanning herqaysi ölkilliridin kélip Ghulja sheherige toplanghan qehriman qiz-yigitlirimizning bu herkitini qanliq basturup, qanche yüzligen kishini qirghin qildi we qanche minglighan kishini türmilerge tashlap, ularning ichidiki gholluq ezalarni miltiq bilen rehimsizlerche étip tashlidi. Shuning bilen birge pütün sherqiytürkistan miqyasida herbiy halet élan qilip, shu weqe munasiwéti bilen 10,000 larche bigunah xelqni rehimsizlerche jazalidi. Xelqara kishlik hoquq we insan heqliri teshkilatlirining bergen melumatliridin qarighanda, bügünki kündimu bu heriketke qatnashqanlarning mutleq köp qismi türmilerde éghir ten jasasigha uchrimaqta we sürüshte qilinip her türlük qanuniy jawapkarliqlargha tartilip kelmekte.
Bu weqe wetinimiz Sherqiytürkistanning hazirqi zaman tarixida Barin inqilawidin qalsa alahide tilgha élishqa erziydighan teshkillik, progirammiliq, meqsetlik élip bérilghan xelq herkiti bolup, shu qétimqi weqege qatnashqan qehriman qiz-yigitlirimiz özlirining issiq qéni bilen Sherqiytürkistan xelqining igilmes-sunmas we tiz pükmes rohini tarix betlirige yézip qaldurup, dunya xelqining hörmet textidin orun aldi we pishanimizdiki „Qarshiliq körsütüsh jasarétini yoqatqan millet“ dégen lenet tamghisini öchürüp tashlap, xelqara jamaetchilik aldida uyghur xelqining izzet hörmitini tiz sürette tiklep chiqti. 5-Fewral Sherqiytürkistan inqilawi xitay pashistliri teripidin wehshiylerche basturulghan bolsimu, xelqimizning azatliq we hörlükke bolghan intilishlirini hergizmu yoq qiliwitelmidi.
Teshkilatimiz 1997-yili wetinimiz sherqiytürkistanda yüz bergen 5-fewral inqilawigha qatnashqan qehriman qiz-yigitlirimizge bolghan cheksiz hörmitini we xitay tajawuzchillirining qanliq jinayetlirige bolghan ghezep-nepritini ipadilesh üchün, Gérmaniyening shimaliy teripige jaylashqan Frankfurt, Bérlin, Saarbrükén, Karilsruhe, Kassel, Kölin we Leipzig qatarliq chong-kichik sheherlerde 2-fewral künidin 8-fewral künige qeder kolléktip we yekke halette keng külemde paaliyet élip bardi.
Bu qétimqi paaliyet Yawropa tillirida teyyarlanghan Sherqiytürkistanning bügünki ehwali, Uyghur xelqi duch kelgen milliy hem siyasiy kirizis we xitay tajawuzchilliri hazirghiche xelqaradin yoshurup kéliwatqan 5- fewral weqesige ayit bezi melumatlar ekis ettürülgen teshwiqat matériyallirini tarqitishni asas qilghan bolup, bu arqiliq milliy herkitimizge paydiliq bolghan ijtimayi we siyasiy ünümler yaritildi.
Alahide tilgha élip ötüshke erziydighini 2008-yili 2-Fewral küni Frankfurt sheheride ötküzülgen paaliyet bolup, bu paaliyetke etrapta yashawatqan Sherqiytürkistanliqlardin bashqa Sherqiytürkistan milliy herkitige héssidashliq qilidighan chet-elliklermu ishtirak qildi. Paaliyet dunyagha meshhur Géyotiy Uniwérsititida namayish sheklide bashlandi. Xitay hökümitining Sherqiytürkistanda yürgüziwatqan milliy kemsitishliri we qanliq qirghinchiliqigha qarshi nutuqlar sözlendi we shuarlar towlandi. Shuning bilen birge axbarat orunlirining ziyariti qobul qilinip, sherqiytürkistan milliy dawasi anglitildi we sorighan suallargha tepsiliy jawap bérildi.
Uningdin kéyin namayishchilar kichik goruppilargha bölünüp, Frankfurt sheherining eng awat kochillirigha tarqilip, Gérman xelqige 5- Fewral weqesini téximu etrapliq anglitidighan bir qatar paaliyetlerni élip bardi. Bu paaliyet shu küni saet 12:00 de bashlinip, 15:30 da muwepiqqiyetlik axirlashti.
Sherqiytürkistan Birliki Teshkilati Teshwiqat Bölümi
08/02/2008 Gérmaniye/ Frankfurt
