Saturday, June 27, 2009

Wén Jyabawning Xitay Yashlirini Zo Zungtangdin Öginishke Chaqirghanliqi Némidin Dérek Béridu?
Muxbirimiz weli
2009-06-26


Xitayning bash ministiri wén jyabaw yéqindin buyan aliy mekteplerge bérip, xitay oqughuchilirini uyghur yurtlirigha köplep bérishqa seperwer qiliwatidu.


'Tengritagh tor béti'ning bayan qilishiche, wén jyabaw 5 ‏ - Ayning 3 ‏ - Küni, 6 ‏ - Ayning 5 ‏ - Küni we 6‏ - Ayning 13 ‏ - Küni béyjingdiki chngxua uniwérsitéti, shiendiki qatnash uniwérsitéti we xunen uniwérsitétigha bérip, oqughuchilargha 'shinjang yaxshi jay, uni qurushqa zor türküm yashlar kérek' dégen we ularni zo zungtangdin öginishke chaqirghan.

Hazir gérmaniyide turuwatqan yazghuchi köresh ataxanning mulahize qilishiche, wén jyabawning bu sözliri uyghur xelqning jush urup ewj éliwatqan milliy herikitige taqabil turush üchün éytilghan.

Yazghuchi köresh ataxanning qarishiche, xitaylar tarixtin buyan gherbke kéngiyish xam xiyalidin waz kechken emes, hazir uyghurlarning milliy iradisige tosqunluq qilish üchün yene shu xam xiyalini otturigha qoyuwatidu.

Yazghuchi köresh ataxanning qarishiche, wén jyabaw hazir xitay yashlirini insanperwerlikke, tinchliqqa emes, belki zorawanliqqa, kéngeymichilikke bashlawatidu.

Yazghuchi köresh ataxanning qarishiche, wén jyabawning xitay yashlirini jallat zo zungtangni ülge qilishqa chaqirghanliqi, xitayning 60 yildin buyan dawamlashturuwatqan 'léy féngdek xelqning chakiri bolush' dégen siyasiti béraqla ' zo zungtangdek jahangirlik yoligha méngish' qa özgergenlikidin dérek béridu.

Bu, buningdin kéyin xitaylar bilen uyghurlar we tibetler otturisida siyasiy, ijtimai sürkülüshlerning kélip chiqishigha sewebchi bolidu.